Çул çинче


Хăйне йăлтах çĕнтериччен

Асаплăн ларчĕ те пĕр хушă —

Укçа ыйтать пиртен кивçен.

 

Укçа пуçтартăмăр — ан суттăр

Çемйи туяннă сехетне.

Ĕç тунă пек сĕнсех — ан выçтăр —

Котлет паратпăр сых ятне.

 

Алне парасшăнччĕ — хăймарĕ,

Вара ним тăвайман енне

Куçне тартса пире каларĕ:

«Кил-çурт... Савни... Атте-анне...»

 

Кун пек чухне вăрçса тăкни те

Ӳкĕтлесе ятлани мар,

Ӳпкелемен хĕрхенĕç витĕр

Куçран пăхса илни хаяр.

 

Кăмăлĕнче шырамăп айăп,

Питлеймĕп тин мĕн пулнине.

Чуна ыраттарса туятăп

Паян пĕр тус катăлнине.

 

Чăматана вара çĕклетпĕр —

Мĕн калаçса тăрас вăрах?

«Эппин, каяр, туссемĕр, — тетпĕр, —

Йыш пĕтмĕ пирĕн унсăрах».

 

Хастар пулсан пире те савĕç,

Мĕнле хисеп çăмăлтарах.

Ĕçне тусан — ăçта та çав ĕç,

Тарне тăксан та — çав тарах.

 

Çеçен хирте çил вĕçтерет те

Сиксе кусать хура тумхах1

Эп хам çӳрес çулпах çӳретĕп,

Суйлатăп хам çула хамах.

 

Çĕр-шыв ăçта чĕнет — каятпăр,

Ун шанăçне мала хурса.

Эпир поэмăсем çыратпăр

Чулсем катса, рельссем тăсса.

 

Хăш чух ют станцăна анатăн,

Çӳрен пĕр-пĕр Сарапулта.

Чăваш ачисене куратăн

Унта лумпа, кувалдăпа.

 

Шпалсем улăштарса пыраççĕ,

Юсаççĕ кив чукун çула.

Рельс сассинче илем шыраççĕ,

Çыраççĕ пирĕн кун-çула.

 

Эп хам чун канăçне шырарăм

Алтайпала Казахстанра,

Пĕрремĕш ярăма хайларăм

Ĕç хушшинче хирти станра.

 

Хĕлле ĕне кӳлсе çӳренĕ

Венерăсем хĕрĕсене

Тăван йăвисенчен вĕçтернĕ

Бетон хывма Иркутск енне. [4]

 

Пирĕнпеле, ăçта кайсан та,

Хăй евĕр талисман çӳрет,

Ун вăйĕпе чула касатпăр,

Вăлах кулачă çитерет.

 

Çапла çӳрет ĕçчен яш-кĕрĕм

Çил хучĕпе, вербовкăпа.

Пур халăх ятсăр ывăл-хĕрĕ

Тăванлашать пĕртанлăхпа.

 

Нăйăлтисемшĕн мар ку тапхăр.

Тĕрек кӳрет Çĕршыв-анне.

Аташма мар çула тухатпăр,

Сулăнма мар енчен енне.

 

Вăя туйса çуралнă шанăç

Çав кăмăла тивĕçтерме...

Вăл — килчĕ, курчĕ те çухалчĕ,

Эпир — юлатпăр çĕнтерме.

 

II. Паллашу

1

Эп паллашмашкăн васкамарăм

Хам савакан вулаканпа,

Редакци хăлăпне тытмарăм

Пули-пулми хайлавăмпа.

 

Нихçан та шутламастăп çăмăл

Пĕр кӳленсе ĕçленĕ чух.

Сăпайлă ăс, чи ăшă кăмăл

Çитмесĕр çын умне ан тух.

 

Салам, хисеплĕ вулаканăм!

Парне тени ман çак кăна.

Тен, эсĕ унпала йăпанăн,

Ырсассăн, çĕклĕн кăмăлна.

 

Эп хамăн шухăша тунмасăр,

Чи пысăк ĕмĕте шанса,

Чуна уçса парам ултавсăр,

Яланлăха тăванлашса.

 

Тăванлашмалăх паллашас-тăк,

Шӳтпе анчах калас-и ман:

«Эрех ĕçмен, тапак туртмастăп,

Хальччен хĕрпе те выляман».

 

Çук, апла мар. Умна тухмашкăн

Пĕр ячĕшĕн тумаç хисеп.

Тӳре пулсассăн эсĕ маншăн,

Чи тӳрĕ тус пуласшăн эп.

 

Мĕскер ыйтатăн, мĕн шыратăн —

Ман чун унта, хуть мĕн кала,

Эп сансăр пуласран хăратăп,

Эп вăйлă сан вăюпала.

 

Вара пулас килмест те катăк,

Хуть тарăх, хуть çилле шăмар,

Пĕр кӳленетĕн те туртатăн,

Чуман лаша пуласшăн мар.

 

Харкамăн хăйĕн пек пегасĕ,

Эп курнă та пĕлеп хамах:

Чупаймĕ ĕрĕхсе çил каснăн

Ăшне пĕçернĕ урхамах.

 

Тĕк татнă евĕр çăрхаласшăн

Васкать те ут сан умăнта —

Асту: пустуй мухтав тупасшăн

Хăвмастчĕ шухăшлă Митта.

 

Хăшсем — кама мĕнле ут лекнĕ,

Шăлне пăхса илменскерсем —

Хăваççĕ чупнă чух ленклетнĕн,

Тăрсан — тĕртеç мекĕрленсе.

 

Е ларкçăран пире хĕсеç те

Тилхепене ярса илсе

Чăпăрккапа ута сĕвеççĕ

Лаша кӳлса курманскерсем.

 

Кăпăклансах лашу тарланă,

Пĕр чăхăмлать те пĕр туртать,

Е сулăнкă, е тарăн лакăм —

Вара шарт! хуçăлать турта.

 

Мĕскер калас пĕтсен ытарлăх,

Мĕнпе вĕçлем сăмахăма?

Пулин лаша хавшак та тарлă —

Час ярас марччĕ сăхăма.

 

Хевтӳ çитсен пĕр тытнă çулăн

Вĕçне тухма, — ан тив, вăрах, —

Турра та тав тумашкăн пуçлăн

Идеалист пулмасăрах.

 

Ай ансат мар та çын кун-çулĕ,

Ай пĕчĕк мар та çут тĕнче -

Тӳрри те, ытлашши те пулĕ

Сас паллисен ĕртĕнче.

 

Кала, тăван, мĕнле хакласшăн

Шухăшунта паян куна.

Вăл чĕрĕ тапхăр — сумлă ватшăн,

Яшсемшĕн — кивĕ самана. [5]

 
1 ку йĕркене «перекати поле» тесе ăнланмалла
■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: