Тораизмӑн кукӑр-макӑр сукмакӗсемпе пӑтрашса ларнӑ чухне, Конмин тепӗр цитати мана култарса вӗлерсе пӑрахрӗ.

Кашни чӑваш хӑй патша тени паян модӑра. (Agabazar кӑшт тӗпчени пекки тунӑччӗ-ха ҫак каларӑша - http://en.chuvash.org/blogs/comments/2014/2.html). Паллах, кашни ҫыннӑн хӑйне хӑй тытма пӗлмелле, анчах тӗрӗслӗхе хирӗҫ тӗрӗслехӗ пӗлнӗ пек катӑккӑн ҫырни сӳнтерейми пушар пек алхасма пуҫларӗ чӑвашра. Цивилизацийӗ, Месопотамийӗ ҫинчен, Санскритне пӗлмесӗр Сансксрит ҫинчен ҫырни, Египет чӗлхипе культтурине хисеплемесӗр, Лапракассинчи навус кучӗ хыҫӗнчен кусен чӗлхи чӑвашӑнах-иҫ, йӑлт пирӗнтен илнӗ тесе ухмаха пени - хммм.

Далее...

Чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш халӑх ӑс-хакӑлӗпе ӳнер академийӗн президенчӗ, Пӗтӗм тӗнчери пӑлхар пӗлӗвӗ тата ҫӗнетӳпе культура академийӗн пайташӗ Евгений Ерагин (Ешентей мӑчавӑр) 60 ҫул тултарать. Ҫавна май Николай Плотниковпа Геннадий Дегтярёв юбилярпа тӗл пулнӑ, унӑн пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗн хӑш-пӗр енӗсем пирки ыйтса пӗлнӗ.

— Чылай ҫул Калайкасси вӑтам шкулӗнче ачасене тракторпа та мотоциклпа та ҫӳреме хӑнӑхтартӑр, чӑваш чӗлхипе литературине тата тӑван ен историйӗпе культурине вӗрентрӗр.

Далее...

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

Хӗвел сӑмахӑн авалхи хурми пирки шухӑшланӑ май ҫакна та калас килет. Вулакансем аставаҫҫӗ пулӗ, Тур Хейердал ҫулҫӳревҫӗ хӑйӗн интернациллӗ экипажӗпе малтанхи хут «Кон-тикки» ятлӑ папирусран тунӑ кимӗпе ишеве тухнӑччӗ. Кон-тикки — авалхи египтянсен сӑмахӗ, вӑл хӗвеллӗ ҫамрӑк патша (солнечный принц) тенине пӗлтерет иккен.

Далее...

Сиам йӗкӗрӗшӗсем кӗлеткин пӗр-пӗр пайӗпе ҫыпҫӑнса ҫуралаҫҫӗ. Кун пек ҫынсем тӗнчере сайра тӗл пулаҫҫӗ. Пуҫӗсем пӗрлешсе ҫуралнисем питӗ сайра. Сиам йӗкӗрешсемпе кӑсӑкланса тӗнче тетелӗнче ку информацие шырарӑм. Акӑ мӗн куҫ тӗлне пулчӗ.

1. Энг тата Чанг Банкер йӗкӗреш. Вӗсем 1811 ҫулта ҫуралнӑ. Ячӗсем «сулахай» тата «сылтӑм» тесе куҫаҫҫӗ. Вӗсем кӑкӑрӗ тӗлӗнчен пӗрлешсе ҫуралнӑ. Арҫын ачасем кун ҫути курсанах тӗнче пӗтет тесе каланӑ. Анчах ку тӳрре тухман. Энг тата Чанг пирки вара тӗнчипех пӗлме пуҫланӑ.

Далее...

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

Миҫе Шупашкар ҫӗр ҫинче?

Шупашкар хули. Ӑна пурте пӗлетпӗр ӗнтӗ. Тутар республикинче те икӗ Шупашкар пур: Вырӑс Шупашкар ялӗ тата Чӑваш Шупашкар ялӗ. Чӑваш Шупашкар ялӗнче пирӗн паллӑ янташ, чӑвашсен малтанхи педагогӗсенчен пӗри, пултаруллӑ этнограф-тӗпчевҫи Никифор Охотников ҫуралса ӳснӗ.

Далее...

Чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарта Чӑваш халӑх ӑслӑлӑхӗпе ӳнерӗсен академийӗн йӑлана кӗнӗ Ҫулталӑк пухӑвӗ пулса иртет. Кӑҫал ӑна Академи президенчӗн Евгений Ерагинӑн 60 ҫулне халалласа ирттерме йышӑннӑ. Президент биографийӗ ЧНАНИ «Хыпарӗсенче», ытти журналсенче пичетленӗ. Е.Е.Ерагин, тӑлӑх ӳснӗ ача, салтакра пулнӑскер, Ялхуҫалӑх институтӗнче инженера вӗренсе тухрӗ те ялхуҫалӑхӗнче ӗҫлерӗ. Тӑван халӑх ӑс-халне пӗлес килнипе Чӑваш патшалӑх университетӗнче хӗрсе вӗренчӗ, ун хыҫҫӑн шкулта вӑрах тӑрӑшрӗ.

Далее...

Ҫын укҫине шутлама хушмаҫҫӗ-ха. Ҫапах та ҫын укҫи пирки кӑштах калаҫса илер. Тӗрӗсрех, пуҫлӑхсен пирки. Тата тӗрӗсрех каласан, ҫавсем хӑйсем ертсе пыракан предприяти-организаци е муниципалитет мулне ӑҫта яни пирки.

«Правда ПФО» интернет-хаҫатра ҫак кунсенче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Чӑвашхлебопродукт» акционерсен обществи 3 миллион тенкӗ тӑракан урапа (Toyota Land Cruiser Prado Ic 150) илнипе Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн регионти уйрӑмӗ кӑсӑкланнӑ.

Далее...

Не хотел придавать широкой огласке письмо, адресованное мной иерархам православной церкви с копией президенту России В.В. Путину (от Администрации президента России тут же пришел ответ действовать строго по конституции, а иерархи не соизволили ответить), считая его содержание внутренним межконфессиональным делом, но события последних дней в республике вынудили меня вернуться к вопросу, поднятому в письме.

Обсуждение вопросов о переименовании города (или крепости) Чебоксары во имя какого-то «святителя», который, якобы, по пути в Казань остановился здесь по нужде и «освятил» крепость, что, якобы, дает повод переименовать город в честь этого «эпохального» события.

Далее...

Шупашкар районӗнчи Анат Кӗнер вӑтам шкулӗнче кунта халиччен нихҫан та пулман уяв — ачасемпе ашшӗ-амӑшӗсен пӗрлехи «Ӑсталӑх арчисен кунӗ» пулса иртрӗ. Вӑл кун вӗрентекенсемпе вӗренекенсем, кукашшӗ-кукамӑшсем, аслашшӗ-асламӑшсем шкула чӑваш тумӗпе пухӑнчӗҫ. Пурте тӑван чӗлхепе калаҫрӗҫ, пиллерӗҫ, сӑмах каларӗҫ, юрларӗҫ, ташларӗҫ. Уява Шупашкартан пынӑ хӑнасене (Чӑваш наци конгресӗнчен Герольд Никифорова, Вӗрентӳ институтӗнчен Юрий Виноградова, Чӑваш таврапӗлӳҫисен союзӗнчен Сергей Сорокина, «Сувар» фондран Тимӗр Тяпкина тата ыттисене) шкул директорӗ Татьяна Майоровапа вӗренекенсем ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илчӗҫ, кашни класс пӗр-пӗринпе ӑмӑртса уйрӑммӑн хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫпе сӑйларӗ, тӗрӗ-эрешпе, тум-юм кӑтартӑвӗпе савӑнтарчӗ.

Далее...

Ку статьяна Египетра Раҫҫей самолечӗ ӳкнӗ хыҫҫӑн ҫырма шухӑш ҫуралчӗ. Чӑннипе, ку ыйту тавра нумаях пулмасть ҫеҫ шутлама тытӑннӑччӗ. Акӑ халь самолетри пассажирсен тӑванӗсене компенсаци тӳлемелли пирки пӗлтерчӗҫ. Раҫҫей ертӳлӗхӗ яланах ҫапла тӑвать-ха: инкеке лекнисене, хур курнисене яланах укҫан пулӑшма тӑрӑшать. Ҫук, темӗн ан шухӑшлӑр. Ҫакна хирӗҫ пӗр сӑмах та каламастӑп. Хирӗҫ мар эпӗ. Пӗр япала ҫеҫ шухӑша ярать.

Нумаях пулмасть Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракасси ялӗнче пулса куртӑмӑр.

Далее...