Мунча


«Хурăн сăрчĕ çинче чалăш çумăр...»


Хурăн сăрчĕ çинче чалăш çумăр

Ташлаттарчĕ ирпе сар çулçа.

Шевлесем,

Савăнса алă çупăр,

Тӳпе уçрĕ кăвак хупăлча.

Сивĕнмен-ха хĕвелĕн мунчи.

Сăрт каçанĕ пăспа, ав, сывларĕ.

Кӳршĕ тус

Çапăнса тухнă мар-и?

Çыпçăнса тулнă милĕк çулçи.

Мунчара


Пур çынсен çырман саккун:

Мунча хутнă шăматкун

Этем ĕмĕр-ĕмĕртен,

Сыхланмашкăн чир-чĕртен.

Мунчара халь, ак, паян

Эпĕ те шăллăмпалан.

Эх, сапатпăр чăш! та чаш!

Чул çине шыв ик чăваш!

Илчĕ шăллăм милĕкне,

Улăхать лапка çине.

Чăпă-чăп! Чăпă-чăп!

Милĕксем ташлаççĕ — чăт —

Тарлă çурăм çийĕнче

Аттен кивĕ мунчинче!

Пĕçерет, çапах ан чĕн!

Ах, тӳсмешкĕн питĕ хĕн!

Вăйлăрах, хытăрах

Çапăн, шăллăм, ан хăра!

Вылянтар çеç милĕкне,

Сипле çурăм-пилĕкне.

Сывлăх пултăр çирĕпрех,

Чир ан çулăхтăр пире...

Кивĕ çĕлĕк тăхăнса,

Хам та антăм çапăнса

Хаваспа лапка çинчен.

Ыррăн туйăнчĕ тĕнче.

Çичĕ курăк — çич туна


Çимĕк çитрĕ ярпайса,

Çулçă сарчĕ юрласа.

Çĕнĕ милĕк — çич туна,

Çĕнĕ хĕм кĕртсем чуна.

Сиплĕх пар та сывлăх пар,

Кирĕке çуса эс яр!

Çĕнĕ шурă пир кĕпе

Кӳтĕр тĕс сăна-пите.

 

Çĕнĕ милĕк,

чĕрлĕх пар,

Çĕнĕ милĕк, иплĕх сар.

Çичĕ курăк шывĕпе,

Çичĕ тĕслĕ эмелпе

Çăвăнар-ха çимĕкре,

Юн вылятăр ӳт-пӳре.

Çичĕ курăк — çич туна,

Ырлăхна кӳрсем чуна.

 

Эх, мунчи, уяв мунчи!

Çут тĕнче — чăваш пелчи.

Чулĕ — хаклă мерченрен,

Шывĕ — тутлă шерпетрен.

Сапрăн — хĕмлĕн чаш! тăвать!

Тутлă пăсĕ кĕç тулать,

Çимĕк çитрĕ ташласа,

Çулçă сарчĕ туй туса.

«Эрне иртрĕ, мунчана...»


Ăшши – шала, йӳççи тула

(Ваттисен сăмахĕ)

 

Эрне иртрĕ, мунчана

Хутса хучĕ те чăваш.

Ӳте çăвĕ мунчала,

Ăшши пар-ха, пăш та паш!

Сиплĕ çĕнĕ милĕкпе

Ăшалам-ха ӳт-пĕве.

Çапăçам-ха кирĕкпе,

Çан-çурăма, эх, тĕвем!

Çăтти-çатти, çат-çат-çат!

Такмакне атте пуçлать.

— Амак тартăр аякка,

Ӳт-тир юлтăр яп-яка.

Çăтти-çатти, çат-çат-çат!

Милĕкĕ ӳте çапать.

Явăнать ăшши-пăшши

Мунчара — вĕри ăрши.

Эп кĕтеп эрне хушши

Çакă çăтмах-ырлăха,

Имĕ-симĕ — пыллăха.

Мунчаран сипли пур-ши?

«Ак мунча та çак мунча...»


Ак мунча та çак мунча,

Кун пекки патшан та çук!

Ĕмĕтленнĕ-ши хăнча

Эп çакна тĕлленнĕ чух.

 

Пĕр енче вут каптăрми,

Тепринче — шывсен пăрми.

Кăшти-кашти пăрсанах

Пурте хатĕр вĕт сана!

 

Çапăнма та шикленӳ

Шутсăрах тирпейлĕрен.

Иленӳ те киленӳ

Тупрăмăр Йĕлмелĕре!

 

1999, пуш, 25.

Лидипе Микула Шăнкăрчсен

газ кĕртнĕ мунчи, Çарăмсан.