Чечек
«Пăлхав, пĕлетĕн, аслати пек:
Çитет, кĕрлет вăл, йĕпетет.
Вара иртет, шăй-шай пĕтет —
Каллех уяр, паллах тип-типĕ».
«Ишут, ĕç пысăк, пархатарлă,
Ырламалла сана, анчах
Эс хăтланнă ытла кăварлă.
Шутлатăп: «Пулмĕ-ши вучах?»
Иртмест пĕр кун та манăн уссăр —
Вăй-хал ан пĕттĕр ман харам.
Пĕлетĕн: çын юлсан пĕр пуссăр,
Ăна никам памасть тарам».
«Ишут, сăмахшăн каламастăп, —
Упкелеме ман çук сăлтав.
Ĕçе-пуçа часрах тăвас тăк,
Ăспа пырас пулать малта.
Курни, илтни — хăрушă тĕслĕх,
Пăлхав тума аван меслет.
Çын тарăхсан алхасĕ, йăслĕ.
Ăна пĕлсе кăна ĕçлет.
Ку тĕслĕх — Пугачевăн ĕçĕ.
Ахаль пултармĕ тустарма.
Тухать вăрă-хурахăн вĕçĕ,
Анчах май пур ун астарма».
«Пĕр чĕптĕм вăхăт çук ман, тусăм,
Хыпарпала аппаланма.
Кашни ман утăм патăр усă.
Ку ман девиз. Çакна ан ман.
Эп ăнăçсăрлăхпа вырхантăм,
Анчах та сӳсленмен ман ăс.
Эп хам ăраскала ылхантăм
Юлхавлăн чупнăшăн — лăс-лăс.
Ман хаклă тусăм, ан хăра,
Ак, курăн нимĕн те тăваймĕç,
Сăмах та калама хăяймĕç —
Вĕсем пурте ман алăра».
XXIV
Çу кунĕ янкăр та тӳлек,
Лăп сывлăш ачашлать пит ăшшăн, —
Тӳнче, тен, хăй те йăпанасшăн?
Тăлт-талт, ав, сиккелет путек
Çаран çинче. Сĕткенлĕ курăк
Выртма тӳшек пек илĕртет.
Илемлĕ кун! Мĕн кирлĕ урăх:
Чуна савать, юна чĕртет.
Инçе-инçе тӳпе кăваккăн
Тăрать чаршав пек карăнса.
Ав, пĕлĕт таткисем хăяккăн
Çӳреççĕ çăмăл ярăнса...
Ишут ĕçре. Ун килĕнчен
Хăни те тухрĕ уçăлма:
Пылпа вĕри чей ĕçиччен
Хăйне кичемлĕхрен çăлма.
Уçланкă. Илтĕнчĕ шăй-шай.
Барон утне туртса тăратрĕ.
Итлет: çынсем çухрашнă май
Ян сас çăкалăха хускатрĕ.
«Аха, кунта ĕçлеттерет-мĕн, —
Илейрĕ тавçăрса хăна, —
Вăл халăха ахаль тăратмĕ,
Ыйтмасăр «кĕртĕ» ăс-тăна».
Баронăн туйăм çивĕчленчĕ:
«Халех ак «фея» килмелле».
Сăлтавĕ пысăк: ăс хĕçленчĕ -
Хĕре кĕтсе ун илмелле.
«Пикантно, — шухăшлать барон, —
Чăн этнографи элеменчĕ.
Курассине эп тĕлленменччĕ.
Ишут кам?.. Пĕчĕк фараон.
Чечек кам?.. Пукане Ишутшăн.
Ăна вăл кирлĕ выляма.
Е пулĕ пысăк çĕн кил-çуртшăн
Çĕн вĕллери пек çĕн ама».
Вăрман, уçланкă... Тăпăр-тапăр
Вĕçтерчĕ тухрĕ юланут;
Чечек? Вăл тăхăннă пит капăр,
Шăп арăслан пек шурă ут.
Вăрман тăрать пек йăпшăнса:
Паян вăл Чечеке кĕтет пек —
Тăман унран вăл ютшăнса.
Хĕр савăнать, чĕри путек пек
Вылять сывалнă кăкăрта, —
Ун салтăннă халь тим тӳлемĕ, —
Ах, çут çанталăкăн илемĕ
Чуна сăваплăн хăпартать.
Ташлать ну, — чуптарма хăрушă, —
Лăплантараймăн çийĕнчех,
Анчах хĕр аллинче чĕн пушă;
Ытла каяймĕ ĕрĕхсех.
Сукмакпала шур еннелле
Хĕр лашине пăрса уттарчĕ,
Ăсра хăйне васкав чуптарчĕ.
Юратнă çын! Вăл аслă пӳлĕх,
Вăл чун, вăл пурнăç, юрату...
Çак вăхăтра çула кам пӳлĕ?
Пӳлсессĕн, пулĕ çухату.
Куçа хупать хĕр: умĕнче
Ишут тăрать пек яш та хӳхĕм.
Мĕн чухлĕ пурлăх тумĕнче:
Укапала йĕрленнĕ ::пӳхĕм:зонт::
Шап-шур перчатка аллинче,
Сар пиçиххийĕ ярапаллă, —
Вăл уйрăм курăнать, вăл паллă, —
Пит килĕшӳллĕ ун çинче.
Куçа уçать хĕр — янкăр, çутă,
Пурте тухать пек курăнма,
Йĕри-тавра рехетлĕ тутă —
Тĕнче хушать-мĕн пурăнма.
Чĕре тапать, тапать хаваслăн,
Сиксе тухасшăн ăшĕнчен...
Чим-ха, мĕн пулнă?! Шур енчен
Шăй-шай-мĕн илтĕнет çĕр саслăн.
Чечек карт! туртрĕ чĕлпĕре —
Ут вырăнта чĕвенчĕ, хытрĕ.
Вара шур еннелле çул тытрĕ.
Аран-аран хĕр ĕлкĕрет
Пуçне пĕкме ут сикнĕ майăн.
Кĕрет ут чăтлăха чăмса.
Хĕр ун çинче пырать пуç тайăн,
Çилхе çумне çат çыпçăнса.
Те туйнипе чĕре шуйханнă,
Сисни чуна, тен, чĕпĕтет,
Васкать хĕр. Учĕ кăпăкланнă,
Вăл çавра çил пек вирхĕнет.
Çулçисемпе çупать пите
Юман кати, сайра çăкалăх.
Инçе те мар, çитет... çитет.
Курать: уçланкă, шурлăх, халăх.
Кĕтмен çĕртен сиксе хĕр тухрĕ
Çил-тăвăл пек пĕтĕрĕнсе,
Çул тăршшипе тусанĕ юхрĕ
Хӳре пекех сĕтĕрĕнсе.
Баронăн куçĕнче шур ункă —
Курмасть çут кунăн сăпатне.
Сасартăк шуйăх!.. Ун патне,
Ак, çавра çилĕн амазонка
Вĕçтерчĕ тухрĕ чăтлăхран —
Шăпа вăратрĕ ыйхăран.
Барон çӳçенчĕ: «Боже мой,
Что делает она со мной?»
Пĕр саманта хытса вăл кайрĕ,
Илем кĕлеткине курса.
Вăл ирĕксĕр пуçне халь тайрĕ,
Васкавлăн çĕлĕкне хывса.
Вулавçăсен шухăшĕ
Çĕнĕ комментари хуш
ZoofLyncattat (2009-04-28 07:39:00):
NusSlalkskila Wrorsnasp