Электронлă вулавăш

I

Ĕлĕк-авал вăрманта

Пулнă Кармал ятлă ял,

Симĕс ешĕл улăхра

Ĕмĕр ларнă çав Кармал.

 

Çав Кармалăн çынĕсен

Çăвĕ иртнĕ ĕçсемпе.

Сивĕ хĕлĕн кунĕсем

Иртнĕ ĕçкĕ-çикĕне.

 

Хура тăпра çийĕнче

Тырри пулнă пулмалла,

Хăмла çырли хушшинче

Хăмли пулнă сарăлса.

 

Кармал шывĕн сулхăнпе

Чиперленнĕ хĕрĕсем;

Хура вăрман сывлăшпе

Маттурланнă каччисем.

 

Çимĕк çинчи вăйăсене

Яшсем ахаль ирттермен;

Сиктерен юрăсене

Шав итленĕ ватăсем.

 

Кăçалхи вăйăсенче

Пĕр пуянăн сар хĕрĕ,

Вĕçен чĕкеç евĕрлĕ,

Шăратнă, тет, юррине.

 

Çавăнпа та хăйне те

Чĕкеç ятлă хунă, тет.

Ăна ашшĕ-амăш те

Чĕкеç тесе чĕннĕ, тет.

 

Унăн ашшĕ Уланки

Ял пуçĕ те, пĕр пуян,

Паттăрăн пек кĕлетки

Çӳренĕ, тет, пĕр капан.

 

Хăй Чĕкеçне юратса,

Икĕ хутлă шур пӳртне

Йĕри-тавра картапа

Йăвăç пахчи çавăрнă.

 

Çав сат пахчи варринче

Шăнкăртатса шыв юхнă,

Çулла çав шыв хĕрринче

Ирпе Чĕкеç çăвăннă.

 

Хĕвел тухса сарличчен

Вăл тумланса юсаннă.

Хура курак тăриччен

Тĕрĕ тума тытăннă.

 

Çавăнпа вăл пит хитре

Çут хĕвел пек çутăлнă;

Унăн чапĕ пур çĕрте

Йĕри-тавра сарăлнă.

 

Унăн сăнĕ-сăпатне

Амăш те ытарайман,

Ун пек хитре хĕрсене

Урăх ниçта яш курман.

 

Ăна арăм тăвасшăн

Нумай каччă уйланă,

Ăна кин те тăвасшăн

Нумайăшĕ хапсăннă.

 

Анчах ашшĕ тăхтама

Шухăшлать, тет, кăçала,

Çавăнпа та никама

Сăмах паман ку çура.

 

* * *

Иртрĕç çимĕк вăййисем,

Тухрĕ халăх ут çине;

Кармалăн улăхĕсем

Тулнă ут çулансемпе.

 

Шап-шур халăх ут çулать,

Унта-кунта çын сасси;

Çава вăш-вăш вăшкăнать,

Улăхĕпе ун сасси.

 

Халăх çăмăл калаçать,

Пур çын чунĕ хĕпĕртет;

Хĕвел кулса çутатать,

Çулнă утта типĕтет.

 

Вăрман пуçне пĕшкĕртсе

Сивĕ сывлăш кăларать,

Ут çулакан çынсене

Тартан-шуртан хăтарать.

 

Утă çулнă вăхăтра

Сехет иртни сисĕнмест,

Çуллахи ĕç кунсенче

Халăх ахаль çӳремест.

 

Илья кунĕ çитиччен

Кармал ĕçчен çынĕсем

Лайăх типнĕ утăран

Хывнă пысăк капансем.

 

Утă пĕтсен тыр вырма

Хура халăх вĕçтерет,

Ир тăма та каç выртма

Çав вăхăта хисеплет;

 

Ирпе ирех ун чухне

Халăх уя чуптарать,

Вăл каçхине килнине

Хăлха илтсе çеç юлать.

 

Ылттăн курнан ырашсем

Шăтăрт-шăтăрт кашлаççĕ,

Каçаллапа кĕлтисем

Çĕмел пулса лараççĕ.

 

Ĕлĕк халăх васкаса

Тырă вырнă эрнипе,

Эрнекуна уяса

Çав кун каннă кунĕпе.

 

Çав эрнекун ваттисем

Тухса ларнă урама,

Епле тырă-пулăсем

Пулни çинчен калаçма.

 

Вĕсен чипер хĕрĕсем

Е çӳренĕ вăрмана,

Уç сывлăшра илĕхсе

Çырла-мăйăр пуçтарма;

 

Е çӳренĕ шыв хĕрне,

Кĕпе çуса тасатма,

Кайран анасем çинче

Çуттăн-шуррăн курăнма;

 

Пирĕн хитре Чĕкеç те

Çапла кайнă пахчана,

Юхса выртан шыв хĕрне,

Кĕпе çуса тасатма.

 

Хĕвел пăхать шăратса,

Çил-шав, кĕр-кар ним те çук,

Кайăк юрра юратса

Юрлаканĕ пĕри çук.

 

* * *

Каçалла та сулăнать,

Уланкийĕн хĕрĕ çук;

Хĕвел анать, каç пулать,

Уланкийĕн хĕрĕ çук.

 

Уланки тус аптăрать,

Нимĕн тума пĕлменпе

Ик пĕсçине шарт çапать

Хăйĕн тачка аллипе.

 

Çынсем патне Уланки

Хăй арăмне чуптарать:

«Пирĕн Чĕкеçе курман-и?»

Тесе ăна ыйттарать.

 

Килтен-киле чупкалать,

Арăм çӳрет васкаса.

Пуринчен те ыйткалать

Пырĕпеле хашлатса:

 

«Пирĕн Чĕкеçе курман-и?

Киле пыман вăл паян...

Ах, ах ăна шырани!..

Чĕре сикет, ахаль мар...»

 

Хăвармарĕ пĕр кил те

Ялта кĕрсе тухманни;

Анчах нихăш пӳртре те

Тупăнмарĕ шырани.

 

Вара кĕтӳç пӳртнелле

Чупса кайрĕ васкаса.

Кĕтӳç ĕнтĕ пĕлмелле,

Тесе пырать шутласа.

 

Вĕсем уйра кунĕпе,

Вĕсем нумай курмалла,

Тесе кĕрет пӳртнелле;

Сăмах хушать ыйтмалла:

 

«Эсир уйра, ĕçкейсем,

Пирĕн Чĕкеçе курман-и?

Манăн ĕнтĕ пĕр сиртен

Анчах юлнă ыйтманни».

 

Кĕтӳç пӳрчĕ пĕчĕк пӳрт

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн