Электронлă вулавăш

Вĕсем курчĕç пĕр пукан;

Çав пуканĕн çийĕнче

Пĕр çын ларать, чĕр шуйттан,

 

Чике тăршшĕ ватă çын

Вут пек хĕрлĕ сухалпа,

Мăйракисем çĕр вăкăрин

Юплĕ-юплĕ чармака.

 

— Катăк пуртă, е çĕçĕ,

Тимĕр карта тĕлнех пул, —

Пĕри çапла терĕ те,

Хăйсен çулпе утрĕçĕ.

 

Вĕри тусан çавăнтах

Саланма та пуçларĕ,

Шуйттанĕ те паччувах

Таçталла кĕрсе кайрĕ.

 

Çул çыннисем Кармалтан

Тухнă ĕнер ирпеле,

Вĕсем çавă вăхăтран

Утнă çĕрĕ-çĕрĕпе.

 

Хăйсем Тавлă çĕр уйпе

Яра-яра пусаççĕ,

Хырăмĕсем хыр çинче

Ула-ула лараççĕ.

 

Вĕсен çулĕ хĕрринче

Улма йăвăç курăнать,

Çаврака сулхăнĕпе

Хай айнелле йыхăрать.

 

Çавăнпа ун сулхăнне

Çаксем пырса лараççĕ,

Хутаççинчи çăкăрне,

Кăларчĕç те чăмлаççĕ.

 

Йăвăç çинче улмисем

Çиме анчах чĕнеççĕ,

Анчах тăнлă чăвашсем

Спассăр улма çимеççĕ.

 

* * *

Апатланса тăранчĕç

Вăрăм çулăн çыннисем,

Паттăрсем пек тапранчĕç

Каллех утма маттурсем.

 

Хитререх те пысăкрах

Вăта çĕрĕнчи маттурĕ,

Иккĕшĕнчен çăмăлрах

Утать унăн урийĕ.

 

Вăл витĕрсе калаçать,

Темскер тума вĕрентет,

Йĕри-тавра пăхкалать,

Куçне-пуçне вылятать.

 

Çавă пулать Юманкка.

Иккĕшĕ — юлташĕсем,

Матенпеле Улянкка, —

Ун пиччĕшĕн ывăльсем.

 

Вăл вĕсене юлташа

Илнĕ хăйпе çул çине;

Лешсем те асăнмалăх

Пулашаççĕ тăванне.

 

Çапла вĕсем утаççĕ

Питĕ хытă васкаса;

Курăнми те пулаççĕ,

Вăрманалла пăрăнса.

 

Хĕвел пăхать пĕçертсе,

Тĕнче тĕтрен курăнать;

Вăрман, сулхăн ӳкерсе,

Хăй айнелле йăхăрать.

 

Хĕвел хытă шăратсан,

Ирĕксĕрех ӳпкелĕн,

Пăтăр-пăтăр тар тухсан,

Каç пуласса çеç кĕтĕн.

 

Анчах хĕвел вăхăтсăр

Анса лармасть сăрт хыçне,

Каç та çапла вăхăтсăр

Килмест уçă сывлăшпе.

 

Паянхи кун улшăнчĕ:

Хĕвел кăнтăр тĕлĕнче

Катăлмăшкăн пĕр енчен

Кăштăн-кăштăн тытăнчĕ.

 

Вупăр карчăк шутланă

Хĕвел пуçне çимешкĕн:

Патак çине утланнă

Хĕвел патне вĕçмешкĕн.

 

Хĕвел патне çитнĕ те,

Кавле-кавле çутта çиет.

Пĕтĕм çутă тĕнчене

Çăварепе хăратать.

 

— Тĕнче ĕнтĕ пĕтет пуль! —

Тесе çынсем пуплеççĕ;

— Юлашки кун çитрĕ пуль! —

Тесе уйран кĕреççĕ.

 

Юманккапа юлташсем

Тĕттĕм пирки чарăнчĕç:

— Сĕм-сĕмеккем, сĕмеккем,

Çав карчăка çи! — терĕç.

 

Вĕсем çапла каласан,

Хĕвел пăхма пуçларĕ;

Хăйсем каллех пăртакран

Кайрĕç каяс çулĕпе.

 

Тĕттĕмленчĕ, каç пулчĕ,

Пĕтĕм тĕнче лăпланчĕ,

Шăрăх сывлăш уçăлчĕ,

Вĕри ăшă лĕпленчĕ.

 

Такăр, яка çулпала,

Сĕм вăрманăн тăршшĕпе

Виçĕ маттур каçпала

Пыраç пысăк уттипе.

 

Хаштин-хаштин хашлатса

Вĕри çĕлен вĕçтерет,

Сывлăш тăрăх ярăнса,

Хĕрлĕ хĕлхем ӳкерет.

 

Çул çыннисем пуплеççĕ,

Сасă туса утаççĕ;

Пуçĕсене çĕклеççĕ,

Çавна курах каяççĕ.

 

— Ку çĕлене антарас,

Улталама ярас мар,

Яш-кĕрĕмĕ ыр тăвас,

Илĕртмешкĕн парас мар, —

 

Шикленмесĕр каларĕ

Юманкка çав сăмаха.

Катăк çĕçĕ кăларчĕ,

Сулахайпа каялла.

 

Сылтăм хулпуççи урлă

Çав çĕççине пăрахрĕ,

Сулахай алли урлă

Сурса çапла каларĕ:

 

— Вĕри çĕлен вут çĕлен,

Ан çакăн-ха, вут çĕлен.

Улталаса яшсене

Ан çӳре эс ӳлĕмрен!

 

Вĕри çĕлен çавăнтах

Ӳкет çиçĕм çиçнĕ пек,

Юманккаран кайрарах

Упаленет шуйттан пек.

 

Юманкка пĕр юлташне

Пилеш хулă кастарать,

Унтан катăк çĕççине

Хулли вĕçне çыхтарать.

 

Вара хулла тытать те

Вут çĕлене çаптарать,

Вут çĕленĕн çурăмне

Кастарать те кăстарать!

 

Вĕри çĕлен пилекĕ

Çип пек çеç тăрса юлать,

Унăн вăйĕ-тĕрекĕ

Хĕртнĕçем пĕтсе ларать.

 

Ыйтать çĕлен пулăшу,

Юманккана йăлăнать,

Лешĕ парать пулăшу:

Кастарать те кастарать.

 

— Сире чĕррĕн ярсассăн,

Эсир çиччĕн тухатăр, —

Тесе ăна хуллипе

Çатлаттарчĕ-вĕлерчĕ.

 

* * *

Юманккапа юлташсем

Кунĕн-çĕрĕн утаççĕ,

Çапах алли-урисем

Пирĕнни пек ырмаççĕ,

 

Виççĕмĕш кунне вĕсем

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн