Тутарпа ҫыхӑннӑ, ҫав халӑха тӗпчекен ӑслӑлӑха (татароведение) тутарла татар белеме теҫҫӗ, пирӗн те хамӑр халӑхӑмӑра тӗпчекен ӑслӑлӑха (чувашоведение) чӑваш ӑслӑлӑхӗ тени вырӑнлӑ пулмалла. Иртнӗ ӗмӗрти репрессисем пуҫланиччен чӑваш халӑхне шӑпах ҫав пур енлӗ (комплекслӑ) мелпе тӗпченӗ те ӗнтӗ. Тӗрлӗ халӑхсене пур енлӗ тӗпчес туртӑм Раҫҫей ӑслӑлӑхӗнче XVIII ӗмӗртех вӑй илет, Спиридон Михайлов (Янтуш) ҫырнӑ тапхӑрта та ҫав мел тӗпрех тӑнӑ-ха. Ҫавна пулах чӑвашсен малтанхи тӗпчевҫисем универсал пулнипе палӑрнӑ: Василий Сбоев, Николай Золотницкий, Николай Ашмарин, Гурий Комиссаров (Вантер) тата ыт.
Далее...
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай эпӗ ҫырнӑ «Куҫна уҫ, артист» статья вӗҫне хӑварнӑ комментарие вуларӑм та, ӑна – ӗҫтӗшӗме – тав сӑмахӗ каласшӑн. Йывӑр лару-тӑрура сана – айӑпсӑр айӑпланнӑ ҫынна – пӗр-икӗ сӑмах каласа хавхалантарни питӗ кирлӗ. Шел те, тӗрӗссине калакан этем хальхи вӑхӑтра сахал. Пирӗн нумай ҫыравҫӑн, артистӑн, режиссерӑн, художникӑн, наука сотрудникӗн, журналистӑн тата ыттисен пӗр хӑюлӑх та, гражданла позици те ҫук. Эпӗ ҫакна асӑрханӑ: кам пуҫлӑх умӗнче йӑпӑл-йӑпӑл калаҫать, кам ӑна сутӑнать, кам ӑна пуҫ таять, кам ӑна мухтать – ҫавӑ питӗ лайӑх пурӑнать.
Нумаях пулмасть эпӗ сайтра «Якку пичче» ятлӑ аса илӳ статйи пичетлерӗм. Ӑна писатель Чӑваш халӑх поэчӗ Яков Гаврилович Ухсай ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалларӑм. Ҫак статьяна Мускавра пурӑнакан поэтӑн аслӑ хӗрӗ Елена Яковлевна та вуланӑ, ман пата тав сӑмахӗ ҫырса ячӗ. Ҫавӑн пекех вӑл тинтерех кӑна хӑйӗн пурнӑҫӗнчи пӗр пӑтӑрмаха аса илнӗ. Ӑн иккен чӑваш хӗрӗ вилӗмрен ҫӑлса хӑварнӑ.
Инкек куҫа курӑнса килмест. Елена Яковлевна каласа панӑ тӑрӑх, ӑна пӗр кӗтмен ҫӗртен кӑшлавирус чирӗ аптратса ӳкернӗ.
К 85-летию чувашского ученого
4 августа 2021 года чувашскому ученому, кандидату исторических наук Валерию Макаревскому исполняется 85 лет. Чувашский народный сайт сердечно поздравляет Макаревского с юбилеем. Накануне с ним встретился корреспондент Чувашского народного сайта для беседы.
— Уважаемый Валерий Иванович! Вы многие годы работали в Чувашском госуниверситете. В годы Перестройки Михаила Горбачева включились в демократическое движение России, являлись общественным деятелем.
«Тус-юлташсем ҫинчен» ярӑмран
(2021 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче В.И. Чекушкин философ тата юрӑҫ 85 ҫул тултарать. Ҫак сӑлтавпа ГТРКра Марина Карягина ятарласа кӑларӑм хатӗрленӗ).
Кама мӗнле-тӗр, мана Владимир Чекушкинпа Чӑваш инҫекурӑмӗн экранӗ ҫинче хальхаҫҫӑн тӗл пулни капла курнӑҫнисенчен тем чуль пахарах пулчӗ. Ишлӗ Шетмӗ вӑтам шкулӗнче яп-яшӑ, хуткупӑслӑ Володя Чекушкин — Патӑрьел райкомолӗн пӗрремӗш секретарӗ — юрӑллӑ-шӳтлӗ калаҫу ирттернине аса илтӗмӗр.
21 июня 2021 года отмечает 80-летний юбилей экс-председатель Московского общества чувашской культуры, член совета Федеральной национально-культурной автономии чувашей России Гурий КРЫЛОВ.
Гурий Зиновьевич Крылов родился 21 июня 1941 года в деревне Тюнзыры (Тӗнсӗр) Цивильского района Чувашской АССР.
Первым среди чувашей окончил Российский университет дружбы народов (РУДН).
В 1985-2011 годах работал в Научно-исследовательском финансовом институте (НИФИ) Министерства финансов страны.
Шурӑмпуҫ Климӗ (Зарянин Климентий Иванович) - чӑваш ҫыравҫӑ, спортсмен, тренер, вӗрентекенҫӗ.
Ака уйӑхӗн 20-мӗш кунӗнче 2021 ҫулта Шурӑмпуҫ Климӗ - 80 ҫул тултарать !!!
Шурӑмпуҫ Климӗ ака уйӑхӗн 20-мӗш кунӗнче 1941 ҫул ҫуралнӑ, учительсен килӗнче, Пушкартстанра (БАССР) Смородиновка ялӗнче, Уйаспуҫ (Уязыбашево) сельсоветра, Мияки районта.
Ашшӗ, филолог пулнӑ пирки, чӑвашла сӑвӑсем ҫыркаланӑ пирки, вӑл ашӗпе танлашман.
Хаклӑ та Аслӑ Ӗҫтешӗмӗре — Г.Е. Корнилов профессора ҫуралнӑ кунпа саламласа каланӑ темиҫе сӑмах!
Пурнӑҫ тӳпинчен ҫӗкленӳллӗн пӑхса ҫак илемлӗ те арпашуллӑ, ҫав хушӑрах интеллигентсемшӗн самай пӗлӗтленнӗ те пӑрланнӑ тӗнчен кисревне, чи малтанах унӑн пирченсе пӑтранакан саманчӗсене сирсе яма кашни ҫеккунтра пултарни — Эсир ҫав тери талантлӑ чӗлхеҫӗ (чи малтан!), ӑсчахҫӑ, пӗлӳҫӗ, вӗрентӳҫӗ, кӗнекеҫӗ, энциклопедист! тата малалла хушса каласан - кӗрекеҫӗ, пулӑҫӑ, ҫӑкӑр касаканҫӑ таранах пулнине Чӑваш Енре те, Тутарстанпа Пушкӑртстанра та, Раҫҫейре те, Узбекистанра та, Болгарипе Венгрире те, Финляндипе Польшӑра та, пӗр сӑмахпа каласан, тӗнчипех пӗлеҫҫӗ.
А.И.Стеклов с сыном Игорем
13 марта 2021 года исполняется 60 лет со дня рождения майору запаса, мастеру-строителю, активному краеведу и патриоту родной чувашской земли Александру Стеклову.
Стеклов Александр Иванович родился 13 марта 1961 года в селе Ямашево Канашского района Чувашской АССР в многодетной крестьянской семье. После окончания Ямашевской средней школы в 1978 году поступил в Симферопольское высшее военно-политическое строительное училище, которое успешно закончил в 1982 году.
Восстание чувашских крестьян против принудительной ссыпки семян в общественные амбары началось в январе 1921 года в селе Акулево (чув. Шемшер) Чебоксарского уезда Чувашской автономной области.
Крестьяне выступили против так называемой "продразверстки" и политики "военного коммунизма" советской власти по насильственному изьятию зерна и продовольствия.
Восстание перекинулось и в другие волости и уезды Чувашии. Восставшие громили волосткомы и другие советские учреждения, расправлялись с членами партии и советскими активистами.
-7.7 °C
Спиридон Михайлов (Янтуш) еткерлӗхӗ тата паянхи чӑваш ӑслӑлӑхӗсенчи ҫивчӗ ыйтусем
Камсем эпир, чӑвашсем?
Историк Валерий Макаревский: «Моя жизнь — как приключенческий роман»
Чӑваш ывӑлӗ Владимир Чекушкин
80 ҫул - Шурӑмпуҫ Климӗ сӑвӑҫӑ, вӗрентекенҫӗ
