Главный Бог у чувашей Вселенский бог Турӑ (Туръ, Туро). Он тот же, что и Христос, Аллах, Яхве и подобные у других народов и религий. Чуваши не знают как выглядит Турӑ, у него нет внешности, он Великий дух, душа Вселенной.
В божественном пантеоне чувашей Турӑ помогают святые вестники: Кепе (Кебе), Пихампар (Пихамбар), глава всех пирешти (ангелов) Пӳлӗх (Пюлех) и многие менее значимые духи - ийе, которые наполняют всё сущее в Мире. У каждого предмета живого и неживого свой дух.
Некоторым особняком стоят чувашские боги Асы (Ас-турри).
Далее...
Сахвар держал округу в страхе,
Хоть, сам был маленького роста —
Известный был колдун и знахарь;
В мир темных сил имел он доступ.
Умело пользовался им,
Нельзя было «тягаться» с ним.
Не только лишь в деревне Попль,
Но и вокруг — в других селеньях,
Кто прибывал; немного побыл —
Несли Сахвару подношенья.
Попробовал бы не носить —
Потом непросто будет жить!
В окрестных деревнях Сахвара
И уважали и боялись.
По всем вопросам мал… и старый
Сахвару угодить старались.
(«Камсем вара эпир, чӑвашсем, паян?» кӗнекерен)
«Литература халӑха туйма, шухӑшлама, критикӑллӑ ӑс-тӑна туптама вӗрентет. Хӑйӗн сӑнне те вӑл литературӑра тупать. Ҫак сӑна вӑл ялан улӑштарма, лайӑхлатма тӑрӑшать.
Литература вӑл – Пӳлӗх парни мар. Ӑна ҫынсем тӑваҫҫӗ. Вӗсем литературӑна тата хӑйсене суйлаҫҫӗ. Литература пропаганда е канмалли мел кӑна пулас пулсассӑн халӑх чӗрчун-выльӑх пурнӑҫӗпе пурӑнма пуҫлӗччӗ.
Паллах, ку пит пӗлтерӗшлӗ те мар.
Ева Николаевна Лисина, "Вӗҫекен кӳлӗ" калав авторӗ
Чӑваш ҫыравҫин Ева Лисинан "Вӗҫекен кӳлӗ" ятлӑ калав пур. Ӑна хальхи вӑхӑтра Тетелте ҫӑмӑллӑнах вуласа тухма пулать.
Мӗн ҫинчен-ха калав? Пӗр кӳлӗ пур. Анчах та ҫав кӳлӗ сасартӑк ҫухалать. "Вӗҫсе каять". Калав ак ҫапла вӗҫленет:
Ватӑлтӑм та, ҫавах пурӑнасчӗ-ха, хамӑр кӳлӗ каялла вӗҫсе киличчен пурӑнасчё.
Авалхи Греци — тӗлӗнмелле цивилизаци. Унпа ҫыхӑннӑ вӑрттӑнлӑхӗ те, юмах-халапӗ те чылай.
Авалхи Греци тӑватӑ ҫӗр ҫул хушши йӗркеленнӗ: ун валли ӑна пирӗн эрӑчченхи 1700-мӗш ҫултан пуҫласа 700-мӗш таран вӑхӑт кирлӗ пулнӑ. Тӗнче шайне лекиччен ӑна виҫӗ ҫӗр ҫул таран кирлӗ пулнӑ. Греци кун-ҫулӗнчи пӗлтерӗшлӗ вӑхӑт — 776-мӗш ҫул. Шӑпах ун чухне Олимп вӑййи иртнӗ. Ҫав ҫулах унта геометрилле ӳнер стилӗ йӗркеленме тытӑннӑ. Ҫавна тӑм савӑт-сапа тӑрӑх пӗлме пулать.
Авалхи Греци литературинче мифологи пысӑк вырӑн йышӑнать.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинетне янӑ
УҪӐ ҪЫРУ
Хисеплӗ Алла Леонидовна тата Министрсен Кабинечӗн ытти тӳри-шари!
Ку ҫырӑва сирӗн пата ҫырма мана Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗ «Ирӗклӗх» пӗрлӗхе «Улӑп» палӑк пирки панӑ хурав хистерӗ. Палӑкӑн пӗлтерӗшне тепӗр хут ӗнентерсе тӑмӑп. Сӑмахӗ урӑххи пирки. Чӑвашлӑх ҫинчен.
«Ирӗклӗх» пӗрлӗхӗн хастарӗсем чӑн та лайӑх сӗнӳ панӑ — пирӗн хамӑрӑн тӑрӑхра чӑвашлӑха палӑртакан япаласене вӑйлӑрах аталантарамалла.
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Ҫав ӑнланӑвах чӑвашсем тӗрлӗрен калаҫҫӗ: сӗрен кӗперӗ, саламат кӗперӗ, салават кӗперӗ...
Ҫапах та пуринчен ытла асамат кӗперӗ тени курӑмлӑрах сарӑлнӑ. Апла калани ӑҫтан тухса кайнӑ пирки халӑхра халап та пур. Асамат ятлӑ ҫын сарлака юханшыв хӗрринче пурӑннӑ, вӑл пӗветевҫӗ пулнӑ иккен: тӗрлӗ курак, йывӑҫ тымарӗ пухса, вӗсенчен шӗвек сӑрӑ хатӗрленӗ, анчах унӑн ҫак питӗ кирлӗ япалине никам та сутӑн илмен.
Гейрангер-фьорд – Норвегири фьордсенчен чи илемли, ҫынсем чи тӑтӑш пулаканни. Вӑл Суннмёре регионта вырнаҫнӑ. Тусем хушшипе 15 ҫухрӑма тӑсӑлать, Сторфьордӑн тӑсӑмӗ пулать. Унӑн чи пысӑк сарлакӑшӗ – 1,3 ҫухрӑм. Гейрангер-фьорда Гейрангелва юханшыв юхса кӗнӗ ҫӗрте Гейрангер ял вырнаҫнӑ. Ҫавӑнпа фьорд ҫак ята тивӗҫнӗ. Ялта 300 ҫын пурӑнать. 2005 ҫулта фьорд тата ун ҫывӑхӗнчи территорие ЮНЕСКО ҫутҫанталӑк еткерӗсен йышне кӗртнӗ. Ҫак статус вырӑнти влаҫа фьорд урлӑ электропередача линийӗсене тумашкӑн чӑрмантарать-мӗн.
Кунти хӑйне евӗр рельеф кайранхи пӑр тапхӑрӗнче пулса кайнӑ.
+1.3 °C
