Из книг . С интересом просмотрел учебное пособие для русскоязычных школ «Чӑваш чӗлхи / Чувашский язык» (2 класс) А.В. Блинова, А.В. Егоровой, Л.П. Николаевой (М., СПб: Просвещение, 2021, 159 с. Тираж 7029 экз.). Принесла внучка заниматься — она учится по этому пособию. Учебник привлекательный, иллюстрированный. Нормально, потребно. Разделы удачны, жизненны: «Паллашар-и?», «Пирӗн шкул», «Пирӗн кил-йыш», «Манӑн юлташсем», «Раҫҫей — Тӑван ҫӗр-шыв», «Байкал кӳлли», «Китайри тус», «Эльбрус патӗнче».
Далее...
Паян, авӑнӑн 7-мӗшӗнче, Чӑваш халӑх сайчӗ ӗҫлеме пуҫланӑранпа 17 ҫул ҫитрӗ. Чӑн та, 2005 ҫултанпа вӑхӑт чылай иртрӗ. Апла пулин те, йывӑрлӑхсем ҫук мар пулсан та, «Чӑваш халӑх сайчӗ» ӗҫлет, кунсерен сире хыпарсемпе паллаштарать, вулама статьясем вырнаҫтарать.
Иртнине тишкерсе
«Чӑваш халӑх сайтне» йӗркеленӗ чухне тӗп тӗллев интернетра чӑвашла портал хатӗрлесси пулнӑччӗ. Унтанпа лару-тӑру чылай улшӑнчӗ ӗнтӗ. Самана та урӑхланчӗ. Енчен те 2005 ҫулта порталсен витӗмӗ питӗ пысӑкччӗ пулсан, паянхи куна илсен тӗрлӗ халӑх тетелӗсем (соцсетьсем), Телеграм йышши мессенджерсем вӑй илсе пыраҫҫӗ.
Далее...
Ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче «Пӗркласрисем» халӑх тетелӗнче хыпар тухрӗ: «Чӑваш хӗрарӑмӗ» хаҫата ҫитес ҫултан хупма палӑртнӑ . Чӑннипех те тӗлӗнмелле хыпар пулчӗ маншӑн. Ара, 2020 ҫулта йышӑннӑ программӑпа килӗшӳллӗн (ӑна эп кунта тишкернӗччӗ ) чӑвашла тухакан хаҫатсен тӳпи 70%-ран чакмалла мар-ҫке! Вӑл программӑра (тӗрӗссипе ҫумпрограмма темелле те, анчах каплах калӑпӑр ) тӗллевлӗ кӑтартусен пайӗ пур.
Далее...
В социальной сети "Одноклассники" автор с ником "Чувашка я" сообщает, что по имеющимся сведениям, руководство издательского дома "Хыпар" и минцифры ЧР планируют к концу года закрыть популярную газету "Чӑваш хӗрарӑмӗ" (Чувашская женщина ).
Пользователи социальной сети с тревогой пишут о том, что угроза закрытия нависла над газетой, которую с интересом читают и в диаспоре. "Чӑваш хӗрарӑмӗ" выходит приличным тиражом среди изданий на чувашском языке. (По данным на сайте Издательского дома "Хыпар" - 7 тысяч экземпляров.
Далее...
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр (ку ӗҫе тахҫантанпах тӑвайманччӗ-ха...). Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Вырӑссен паллӑ тӗпчевҫин Ключевскин историне вуланӑ чухне час-часах пӗрре «боляр», тепре «бояр» тенине курма пулать. Славянсен тӗн чӗлхин (церковнославянский) палӑкӗ шутланакан упранса юлнӑ хайлавсенче ытларах «боляр» тенине куратпӑр.
Далее...
«Чӑваш халӑх сайчӗн» малашлӑхӗ пирки малалла пӗлтеретпӗр. Пуш уйӑхӗ йывӑр пулчӗ тенӗччӗ те, ака уйӑхӗнче лару-тӑру тата та йывӑрланчӗ. Тӗплӗрех аяларах ҫырса кӑтартатӑп.
Пӗрремӗшӗ . Эсир пулӑшни сая кайман. Мӗн куҫарса пани йӑлт ӗҫ валли кайрӗ. Акӑ нумай пулмасть кӑна, ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, 1971 ҫулта тухнӑ И.А. Андреевпа Н.П. Петров редакциленӗ Вырӑсла-чӑвашла словарьне туллин кӗртсе пӗтертӗмӗр. Пурӗ 41 479 статья (сӑмах) пулчӗ. Халӗ ҫак сӑмахсарпа пурте туллин усӑ курма пултараҫҫӗ.
Далее...
Юлашки вӑхӑтра чӑваш чӗлхинчи сӑмахсене уйрӑм е уйрӑм мар ҫырасси, мӗнле сӑмахсемпе усӑ курасси е вӗсемпе усӑ курма пӑрахасси пирки тӗрлӗ чӑвашла информаци хатӗрӗсенче, ҫав шутра чӑваш халӑх сайчӗнче те, тӗрлӗ дискуссисем пыраҫҫӗ. Чӗлхе ҫинчен тӗрлӗ шайри ӑсчахсем те, ман пек ахаль чӑвашсем те калаҫаҫҫӗ. Кашнин каланинче чун ыратӑвӗпе пӗрле тӑван чӗлхене пулӑшас тени сисӗнет. Чӑваш халӑх сайчӗн яланхи вулаканӗ пулнӑ май, эпӗ те ҫакӑн пирки хамӑн шухӑша калас тетӗп. Мӗншӗн тесен, эпир ҫак дискуссисем урлӑ пӗр-пӗрин шухӑшӗсене пӗлнин усси пур пек маншӑн.
Далее...
«Хыпар» после долгих лет молчания о языке опубликовала информацию «Шкулта 15 ача ӑс пухать / В школе 15 учеников набираются ума» (Валентина Багадерова, 19 апреля 2022 ) с конференции учителей чувашского языка, проведенной президиумом Чувашского национального конгресса (ЧНК) в университете имени И.Н. Ульянова (ЧГУ). Думаю, с неминуемым активным участием педагогического университета (ЧГПУ).
Получается, что после безмятежной спячки пресса заговорила о национальном образовании.
Далее...
16 апреля 2022 года в субботу в Чувашском госуниверситете имени И.Н.Ульянова состоялась межрегиональная конференция учителей чувашского языка и литературы "Чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен «Чӗлхене упрани — халӑх пуласлӑхӗн никӗсӗ» регионсен шайӗнчи конференцийӗ» (Сохранение языка — основа будущего народа).
Организаторы форума: МРОО «Чувашский национальный конгресс» и Министерство образования и молодёжной политики ЧР.
На представительное собрание прибыли педагоги из Башкирии, Самарской области и других регионов.
Далее...
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр (ку ӗҫе тахҫантанпах тӑвайманччӗ-ха...). Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Тӑван чӑваш ҫӗрне хӑйӗн ытарайми шывӗпе чӑпӑл туса юхса выртакан аслӑ юханшыва Атӑл тетпӗр. Тутарсем Идел теҫҫӗ. Ӗлӗкрех ӑна Итил тени те пулнӑ. Пирӗн мӑн асаттесем, пӑлхар-чӑвашсем, ӗлӗк-авал мӗнле каланӑ-ши ҫак мӑнаҫла юханшыва?
Далее...
-7.7 °C
Не по волосам плачу...
Чӑваш халӑх сайчӗ — 17 ҫулта
«Чӑваш хӗрарамӗ» и «Хресчен сасси» закроют? 
Ытлашши мар
