Симфони


Пĕрремĕш симфони


Эсир: «Мĕнле пĕрремĕш симфони?» тесе ыйтатăр. Ан васкăр, кăштах тӳсĕр. Унăн — çак симфонин — хăйĕн историйĕ çеç мар, çав истори умĕн каламалли те пур. Çавăнпа та малтан манăн çав «истори умĕ» çинчен каласа парас пулать.

Ун чухне, нумай-нумай çулсем каярах, эпир «симфони» сăмаха та илтменччĕ-ха. Пĕчĕк шăнкăравсемлĕ саратовски хуткупăссăр тата шăвăçран тунă тутапа вĕрсе каламалли «çăвар купăсĕcĕр» пуçне, урăх пĕр путлĕрех музыка инструментне те курманччĕ ун чухне эпир. Тĕп-тĕрĕс çапла. Мĕншĕн тесе ыйтăр-ха эсир татах. Пĕчĕккĕччĕ-ха. Çамрăкчĕ. Акă мĕн пирки. Тепĕр тесен, кунта ĕç, тен, çамрăк пулнинче кăна та мар пуль. Халĕ, авă, пирĕн ачасем хăйсем тĕрлĕ оркестрсем — симфони тата эстрада оркестрĕсем — тăваççĕ, пĕтĕм тĕнчери лауреатсем пулса тăраççĕ. Тĕрĕс, тĕп-тĕрĕс çапла. Ман шутпа, кунта пĕтĕм ĕç вăхăтран килет. Пирĕн ача чухнехи вăхăта паянхи вăхăтпа танлаштарас пулсан... Охо-хо, мĕн каламалли пур ĕнтĕ унта! Пĕлĕт те — çĕр! Чăнах, тĕп-тĕрĕс çапла.

Çапла, ара. Пирĕн шкулта ĕлĕк-авал (ун чухне ăна арабла «медресе дарультахсиль» тетчĕç) симфони евĕрлĕ сăмахсене илтме май килмен. Хамăрăн тăван чĕлхене те, урăхла каласан, тутар чĕлхине, коран1 чĕлхи туса хуратчĕç. Çапла, сăмахран, паян эпир «учитель» тетпĕр, ун чухне ăна «хальфэ» е «мугалим» тетчĕç. Пирĕн ачасене, тĕслĕхрен, паян «вĕренекенсем» теççĕ, вăл вăхăтра пире «шакирд» тесе чĕнетчĕç.

Малалла

 
1 магомет тĕнĕ çинчен вĕрентекен кĕнеке