Калаçу


Ĕненмерĕç


— Пурнăçра сахал мар тĕлĕнмелле ĕçсем пулаççĕ, — терĕ пĕри, хăрах аллипе ларакан чей стаканĕнчен тытса, тепĕр аллипе кăлпасси тирĕпе выляса. — Пĕрре манăн хĕрĕх çулхи кĕлеткеме йăтса Атăл леш енчи хăма çуракан заводран таврăнмалла пулчĕ. Тĕттĕм. Хам ăçтипе вăрман ăçтине те уйăрма çук. Ура айĕнче юр кăчăртатать, пуçра унччен пыр шăтăкĕ витĕр янклаттарнă эрех шавлать. Пынă хушăра сасартăк мана такам кавлесе ярасшăннине сисрĕм. Манăн чĕлĕм шăрши çапнă аша кам астивсе пăхасшăн-ши тесе, шăрпăк сутса пăхрăм та хам умра хаяр тигр «краковяк» ташласа тăнине курах кайрăм. Икĕ куçĕ — икĕ шĕл-кăвар. Карнă çăварне патефон е баян кĕрсе каймалла. Эпĕ унăн хырăмне кĕрсе выртассинчен хăтăлас тесе, ăна, алла чĕре патне тытсах, тархаслама тытăнтăм:

«Ак тив-ха мана. Килте манăн арăм пур, ачамсем те пур. Эсĕ мана тытса çисен, вĕсем макăрма пултараççĕ», — терĕм.

Тигр хăнк та тумарĕ. Ман пата тата тепĕр утăм ярса пусрĕ.

«Тархасшăн, ан тив мана. Çитăр Иванча вăтăр сакăр тенкĕ укçа памалли пурччĕ. Санăн хырăмна парăма тӳлемесĕрех кĕрсессĕн, вăл мана çилленме пултарать», — терĕм.

— Çапла чăнахах каларăн-и? — терĕ итлесе ларакансенчен пĕри —тăпăл-тăпăл кĕлеткеллĕ хура çын. — Мана тӳлес парăм çинчен ун пек хăрушă вăхăтра та аса илтĕн пулать, ай-ай! Апла пулсан, эсĕ аван...

Малалла

Чĕрепе калаçни


— Мĕнле пурăнатăн, чĕрем?

Санпа тахçанах калаçман.

Пĕлетĕн — куна та çĕре

Ĕçре ирттеретĕп ялан.

Асаплă-и эс? Ан пытар.

Хаваслă-и эс? Савăнтар.

 

— Çунатăп хитре саманан

Тĕпренчĕкĕ пулччĕ тесе.

Эс тунă тупа, эп манман

Çĕршыв çулăма кĕмессе.

Юрат юратма пулнине,

Ылхан ылхана юлнине.

 

— Чĕрем, кăвакарчĕ тăнлав,

Умри çул вара кĕске мар.

Канма хистесе ан йĕнла —

Çунат хальлĕхе усăнман.

Енчен тв ӳкес-мĕн пулсан,

Тăмашкăн хал çитĕ-и сан?

 

— Эп канлĕх ыйтмастăп санран,

Суйма, шахвăртма вĕренмен.

Хăвна шаннă евĕр эс шан,

Хăвна та, мана та ĕнен.

Ыр ĕçшĕн кăна çунатлан,

Ыр чунлă çынна ынатла.

 

— Чĕремçĕм, хур кайăк çулне

Утса тухасах килет ман.

Пĕлетĕп, зс ĕмĕт умне

Нихçан та тĕкме хăпартман.

Хавшамĕ-и ĕмĕт-çунат,

Пăрахмĕ-и вăл хуçуна?

 

— Çунсан самана вучĕпе,

Умра — çĕнĕ кун, сĕм кай мар.

Курма пĕл ача куçĕпе,

Малалла