Кавказ


«Мĕн пулчĕ ку? Мĕн пулчĕ ку!»


Мĕн пулчĕ ку? Мĕн пулчĕ ку!

Мĕскер амакĕ персе анчĕ?

Тăван çĕршыв! Сан пылчăку

Юнпа та куççульпе пăтранчĕ.

 

Çунать Кавказ, çунать тăван —

Сăрт-вар, шыв-шур юнпа хупланчĕ

Тăван Çĕршывăм, мĕн тăван?

Укçашăн тăн-пуçу хуртланчĕ...

 

Мĕн чирĕ ку? Мĕн мурĕ ку!

Пире лăскать кил-çуртсăр анчăк,

Тăван Çĕршыв, сан сурчăку

Халăх чĕри çине капланчĕ!

 

Кĕрлет Чечне, шавлать Чечне —

Ирĕклĕхпе танах чĕр вилĕм...

Ан яр, чеччен, сăвап хĕçне —

Сана, сана ман ватă пилĕм!

 

1996, нарăс, 8

Шупашкар.

Кавказра, чул ту çинче...


Кавказра, чул ту çинче,

Пĕр-пĕччен паян ларатăп,

Хура тинĕс хĕрринче

Тĕрлĕ шухăш шухăшлатăп.

 

Хăть мĕнле эс ачашла,

Куç тулли хитре Кавказăм,

Юрлас килчĕ чăвашла:

«Çилĕ вĕрĕ кассăн-кассăн...»

 

Пит илемлĕ-çке Кавказ,

Мĕнешкел хитре çанталăк!

Хуйхă-суйхăсăр, хавас

Пурнăттăм кунта çулталăк...

 

Анчах пур-çке тĕнчере

Чун суйланă Шупашкарăм:

Тăвансемĕр, ман чĕре

Канăçа пĕлмест, мăнтарăн.

 

Чăвашлах юрлас килет,

Калаçас килет, мĕн калăн!

Таврăнсан тăван киле

Юратса мана ыталăн...

 

Сивĕ çилĕ вĕртĕр-и!

Эс мана ялан савсассăн —

Пулĕ хĕл те пит вĕри,

Туйăнĕ ялан Кавказăн.

Кавказ хăнисем


Çул çинче

Ирхине. Хĕвел тухса сарăлсанах çичçĕр çитмĕл тĕcлĕ çеçке-çулçă çинче симĕссен-кăваккăн, хаклă ахах-мерчен пĕрчисем пек ялтăртатса курăнакан сывлăш шăрçисем куçсене ачашлаççĕ. Хĕвел тухнипе пĕрлех чечексем те хăйсен куçĕсене ытларах чарса савăнăçлăн пăхма тытăнаççĕ. Сатри вĕçен кайăксен концерчĕ уççăн та илемлĕрех янăрама тытăнать, кӳлĕ хĕрринче карăш картлатни, вăрман хĕрринче куккук куклани, ял енче автансем шарлатса авăтни, аслă улăха шăрçа пек сапаланса тухакан кĕтӳри выльăх сассисем тата ытти пĕтĕм чĕрчун сассипе пĕрлешсе пĕр сасă пулса кайнипе, темле симфониллĕ сумлă кĕвĕ янăранă пек туйăнать. Ку янăрав итлесе тăранма çук канлĕ, хаваслă. Ку сасăсем чĕрене çамрăклантараççĕ, чуна çĕклентереççĕ, пурăнас килтереççĕ пурнăçа. Чĕре паттăрланать. Çакăн пек вăхăтра пĕтĕм çĕршыва ыталас килет вара. Çакăн пек пуçланать çĕнĕ кун.

...Канаш станци чылай аякка, хыçа тăрса юлнă. Поезд сăрта хирĕç хулленрех, васкамасăр, чух хашлатса улăхать. Унăн йышлă кустăрмисем вĕçсĕр вăрăм чугун çулĕ тăрăх илемлĕ кĕвĕ каласа пыраççĕ. Халиччен поезд çине ларман çынна çав кĕвĕ тата илемлĕрех илтĕнет.

Малалла

Паттăрсен çулĕ


Кавказран — Карпата çитиччен,

Карпат урлă татах малалла!

Атăлтан — Вислăна çитиччен,

Висла урлă татах малалла!

Тăшмана шăтăка чикиччен,

Берлина çĕмĕрсе кĕриччен

Пирĕн çарăн малтан малах каймалла!

 

Кавказ сунчĕ пире вут чĕре,

Атăл сунчĕ пире аслă çул:

«Çĕршыв ывăлĕ, çак тĕнчере

Паттăртан паттăрри эсĕ пул!»

Çак пилпе ĕмĕртен ĕмĕрех

Эпир хамăр юратнă çĕре

Мăшкăла кăларман, кăларассăмăр çук!

 

Çул параççĕ пире шыв-шурсем,

Пуç таяççĕ пире сăрт-тусем,

Йыхăраççĕ пире тăвансем:

«Арăсланăмăрсем, килĕрсем!» —

Пирĕн çар малалла пынăçем

Çуталаççĕ çынсен куçĕсем,

Вăй илсе чĕрĕлеççĕ ялсем, хуласем.

 

Емĕрсен çĕнтерӳ çул-йĕрне

Пирĕн халăх хăюллăн хывать.

Кĕтесрен кĕтесе тĕнчере

Янăрать пирĕн хурçă хăват.

Пирĕн çар тăшмана çĕннĕрен

Пĕтĕм çĕр чĕрĕлет çĕнĕрен,

Вăл тата ирĕкреххĕн те аслăн сывлать.

 

Кавказран — Карпата çитиччен,

Карпат урлă татах малалла!

Малалла

Сивĕ çил юра хаяррăн...


Сивĕ çил юра хаяррăн

Каллĕ-маллĕ тустарать.

Фашистсен арканнă çарĕ

Такăнса ӳксе тарать.

 

Хĕл каçмашкăн ăшă вырăн

Мускавра шыракансем

Ĕнктĕркеççĕ. Выçă хырăм...

Кӳтнĕ алă-урасем...

 

Саврăнса пăхми танккаççĕ.

Вилнисем мĕн чухлĕ-ши!..

Ак сире — совет Кавказĕ!

Ак сире — Мускав ăшши!