Ăмăрту


Чемпион


Нумаях пулмасть эпĕ тахăш хаçатра хăш-пĕр спорт командисем тĕрлĕ ăмăртăва çителĕксĕр хатĕрленни çинчен вуларăм та, пĕлтĕр пулнă пĕр истори аса килсе кайрĕ.

Пирĕн ялта Сахар мучи пур. Питĕ лайăх старик, ĕçчен, кăмăллă çын. Утарта хурт-хăмăр пăхса пурăнать. Утмăлтан иртнĕ пулсан та, кĕреçе сухалĕ кĕмĕл тĕслĕ пулин те — аптрамасть-ха: тĕреклĕ, пĕр шăлĕ те ӳкмен. Шӳт тукаласа, ухсах арăмсене куç хĕскелесе те илет.

Çамрăкрах чухне вăл икĕ аллипе икшер пăт тараса пуканĕсене çĕклесе çăмăллăнах пуç çинче вылятатчĕ, анкартинчен кил хушшинчи кĕлете çич-сакăр пăт таякан миххе ним мар йăтса çитеретчĕ. Чупас енĕпе ăна хăваласа çитекен çын та пулман. Мĕн пĕчĕкренпех кĕтӳçĕ пулнă та вăл — шăна-пăван вăхăтĕнче ĕрĕхсе кайнă ĕнесем хыççăн хăваласа шутсăр шухăланса çитнĕ. Спортсменсем пек каласан, тренировка вăйлă пулнă унăн пурнăçĕнче, çавăнпа та, пĕр тапранса кайсан, арçури пекех чупатчĕ. Анчах ялти çын, нихçан та ятарласа спортпа хăтланман вăл, ниепле те спортсмен теме çук ăна. Ни ăмăртусенче, ни кроссенче пулман вăл, çапах та — мĕн тăвассу пур! — çав Сахар мучие кĕтмен-туман çĕртенех пĕр спорт ăмăртăвне хутшăнма тӳр килнĕ. Чип-чипер пурăннă çĕртех, шутламасăр-ĕмĕтленмесĕр, пирĕн колхозри хисеплĕ старик чемпион ятне илнĕ. Тĕлĕнетĕр-и эсир? Тĕлĕнетĕр пуль çав, эпир хамăр та калама çук тĕлĕнтĕмĕр унран...

Малалла

Урхамахсем тăраç тапăртатса…


Пурăннă тет пĕр çамрăк арçын. Вăл нумай лаша усранă. Кашни кунах вĕсем хуçанна савăнтарса лаша витинче тăпăртатса тăнă, улăхра та уçăлса çӳренĕ, техĕмлĕ апат çинĕ.

Куç ытарми утсем хушшинче пĕр шурă лаша пулнă. Ăна ут пăхакан пуринчен ытларах юратнă, ыттисенчен уйрăммăн тăрантарса усранă. Ытти утсем куншăн хуçа çине çилĕ тытман, вĕсем те ăна тĕрĕс-тĕкел хăйсен ĕçĕпе савăнтарнă, лашасен ăмăртăвне тăрăшса хатĕрленнĕ. Хуçа лайăх пăхнипе шурă лаша кахаллансах кайнă, апат çинĕ хыççан тӳрех ыйха выртнă.

Пĕррехинче ытти лашасем çакна чăтса тăрайман, пĕр-пĕрин хушшинче калаçу пуçарнă:

— Эх, пирĕн хуçа мĕн тери тăрăшать çак лашашăн, ăна усă паракан тăвас тет, лешĕ вара ниме те хăлхана чикмест, уншăн пурнăç пурпĕрех, йывăрлăхсăр телее тупаяс çук çав. Тăрăшмалла, кирек мĕн пулсан та. Эх, урхамах, урхамах, тăпăртатса та тăма пĕлмелле çав, ыйхăра çеç вĕçсен пурнăç та ăнмĕ.

Çавăн пек вара лашасем каçа ассăн сывласа, лашана ăса кĕме тустарса ирттерчĕç. Иртет тек кун, иртет тек каç, иртет пурнăç, анчах лаша пурăнать çаплах хăйĕн йăнăш пурнăçĕпе. Авă ир те çитрĕ. Ут хуçи лаша витине кĕнĕ-кĕменех шурă урхамах патне килсе çитрĕ, ăна лăпкарĕ, ачашларĕ, апатне те чылаях çитерчĕ. Ытти урхамахсем шеллĕн пахса тăчĕç хуçа çине. «Пуласчĕ кăт шухăшлăрах!» — тенĕ пек куçĕсемпе мăчлаттарса илчĕç.

Малалла