Электронлă вулавăш

Кĕнеке вулама юратман ача çуках пулĕ. Пĕрисем тĕрлĕрен юмахсемшĕн каçсах каяççĕ, теприсене вăрçăсенчи паттăрлăхпа çул çӳревçĕсем çинчен калакан кĕнекесем пар. Тунмастăн, хам та эпĕ паттăрсем çинчен вулама юрататăп, çав вăхăтрах пурнăçра пулман Мюнхаузенпа Лапшу Çтаппанĕ çинчен çырнисене те тиркесех каймастăп. Ун пеккисене эпир черете çырăнсах илме тăрăшатпăр.

Паян акă... паян пур ачасенчен те телейлереххи пултăм эпĕ: библиотекăран мана тĕнчере чи малтан Уйăх çине çитсе курнă çынсем çинчен валакан повеç парса ячĕç. Ку кĕнекене курсан, манăн туссем шариех çухăрса яраççĕ ĕнтĕ. Ан тив, Уйăх çине халлĕхе пĕр çын та вĕçсе кайман пултăр, анчах кунта çырни, шансах тăратăп, фантастикă çеç мар. Тĕрлĕрен тĕлĕнтермĕшсем те пайтах пулас-ха унта. Ахальтен мар библиотекарь мана çав кĕнекене пачĕ те:

— Вăрах ан тыт, хăвăртрах вулама тăрăш, черете çырăннисем нумай, — терĕ.

— Тупнă кама хытарса калама! Эпĕ-и вăл вăрах вулаканни? Ун пек кĕнекесене эпĕ, апат çием мар та, пĕрре ларсах çăтса яратăп.

Çапла эпĕ питĕ савăнăçлăн киле таврăнтăм.

Ытти ачасем урамра хĕрсех пӳскелле выляççĕ. Вĕсене курсан, манăн та выляссăм килчĕ, анчах вăййа хутшăнмарăм, картишне кĕрсе, пусма картлашки çине лартăм та хĕрсе кайсах вулама тытăнтăм.

Малалла

Çулçӳревçĕ варринчен уçнă кĕнекене тăвар килли çумне тĕрентерсе хăварчĕ.

Кĕнеки тем сарлакăш, хулăн, саспаллисем шултра, хуп-хура, ретĕн-ретĕн шăкăрипе ларса тухнă.

Ку Пурнăç кĕнеки мар-ши?!

Манăн та «аслă пĕлӳ» илес шухăш пуçра вĕлтлетрĕ.

- Э-э-х-х! — терĕм те кĕнеке ăшне чăмрăм.

Чупса кайрăм вуласа: йĕрке çинчен — йĕрке çине, саспалли çинчен — саспалли çине; сылтăмран — сулахая, аялтан — çӳлелле.

Пĕр картлашка çинчен — теприн çине сикетĕп.

Ĕлкĕреймесрен хăратăп.

«Аслă пĕлӳ» илес тесе пĕтĕм чунтан тăрăшатăп!

Тăвалла çул çăмăл мар иккен!

Ту тăррине хăпарса çитиччен пĕр ĕмĕр иртсе кайрĕ.

Вулатăп!

Хăпарса çитрĕм те тĕнче хĕррине курас килсе кайрĕ.

Кĕнеке хуплашки хыçĕнче мĕн-ши унта?!

Кармашса пăхрăм та — шуса кайрăм.

Тăвар килли ăшне кĕтĕм ӳкрĕм.

Çак тинĕсре ишнĕ хушăра пĕр пăт тăвар çисе ятăм.

Пĕчĕк çуралнăшăн каçарăр, тӳре-шарасем!

Ак мĕнле иккен вăл — тĕнче хĕрри!

Юлташа парнелесеттĕм

Сăввăмсен кĕнекине.

Чĕререн килĕштеретчĕ

Ямб-хорей йĕркисене.

Тус паян мана пĕлтерчĕ

Кĕнеке çухалнине:

«Тахăшĕ ăна вăрланă», —

Лаштах усрĕ аллине.

Ана эпĕ лăплантартăм.

— Кирлĕ мар, — теп, — кулянма.

Сана эпĕ татах парăп.

Ан пăрах çеç вулама.

Çавăнтах хушса эп хутăм:

— Кĕнеке вăрланине

Сивлеместĕп. Ку та лектĕр

Урăх вăрă аллине.

Эп тустартăм паян кĕнеке çӳлĕкне,

тирпее кăшт кӳртме ĕмĕтлентĕм.

Эп çĕклерĕм пӳртре сăр тусан пĕлĕтне,

чыхăнса, сывлаймасăр тертлентĕм.

Кантăка яр! уçатăп, чĕнетĕп çиле:

Кил, юлташăм, пӳрте уçăлтар-ха!

Тахçанах эп кӳртменччĕ сана хам киле —

туслашса, чĕререн калаçар-ха.

Кĕнеке çӳлĕкне сăр тусан витнĕрен,

хам пӳртрен те йăлтах писрĕм, тартăм.

Эс ытла, çил, маттур. Çуркунне çитнĕрен

чечексен шăршипе савăнтартăн.

Ак паян эп — çил-тăвăл. Тустартăм урсах,

сар кĕççе пек тусан сырса илнĕ

кĕнеке çӳлĕкне яра кун вăй хурсах —

ман чуна çĕнĕ сăвă халь килнĕ.

Ах... мĕскер эп куратăп? Ак, пĕр кĕнеке —

çын алли пĕрмаях тытнăран-и —

тусанпа хупланман, тăрса юлнă чикке:

ир те каç куç хупмасть çыраканĕ.

Вăл чĕнет пурăнма, ĕçлеме, кĕрешме —

сăввинче тĕлĕрмест лăпкă канăç.

Йĕркисем — çил-тăман е ем-ешĕл ĕшне,

йĕркисем — çухату, пысăк шанăç.

Халь тесессĕн халех эс пуçтарăн çула,

Малалла