Электронлă вулавăш

— Итле-ха, Джим, санăн сăрлас килет пулсан, эсĕ кунта пăртак сăрлакала, эпĕ саншăн шыв патне кайса килетĕп.

Джим пуçне сулчĕ те:

— Çук, пулмасть, масса¹ Том! — терĕ. — Ватă миссис мана тӳрех шыв патне кайма хушрĕ, çул çинче никампа та чарăнса, ашкăнса тăма хушмарĕ. Вăл: «Эпĕ пĕлетĕп, масса Том сана хӳме шуратмашкăн чĕнĕ, эсĕ ăна ан итле, хăвна янă ĕç патнех кай. Вăл епле шуратнине эпĕ хам кайса пăхатăп», — тет.

— Эс ан итле ăна. Темĕн те калĕ вăл, Джим! Вăл яланах çапла сӳпĕлтетет. Пар витрӳне, эпĕ пĕр минутрах чупса кайса килетĕп. Вăл пĕлес те çук.

— Ой, хăратăп, масса Том, ватă миссисран хăратăп. Вăл манăн пуçа татса илĕ, — туршăн та, татса илĕ!

— Вăл-и?! Вăл никама та пӳрнепе тивес çук, тен, пуçран пӳрнескепе шаккаса илĕ, — вăл нимех те мар-ха! Ун пекки çине никам та çаврăнса пăхмĕ. Каласса вăл, чăнах та, питĕ усал япаласем калать, анчах каланă чухне хăй макăрмасть пулсан, вăл калани никама та ыраттармасть. Джим, эпĕ сана шарик паратăп! Эпĕ сана хамăн шурă шарика паратăп!

Джим шухăша путрĕ:

— Шурă шарик паратăп, Джим, пит лайăх шарик!

— Ах, епле йăлтăртатать-çке!.. Çапах та эпĕ, масса Том, ватă миссисран питĕ хăратăп.

Джим хăйне илĕртнине хирĕç тăма пултараймарĕ. Вăл витрине çĕре лартса аллине шурă шарик тытрĕ çеç, тепĕр минутранах витрине çĕклесе, урам тăрăх вĕçтерчĕ (унăн ĕнси ыратнă). Томĕ çав вăхăтра пит тăрăшса хӳмене шуратма тапратрĕ, Полли мăнаккăшĕ, хĕпĕртенĕскер, туфли йăтса, çапăçу хирĕнчен мăнаçлăн аяккалла пăрăнса утрĕ.

Анчах Томăн тăрăшса ĕçлесси нумая пымарĕ. Вăл хăй çав куна савăнăçлă ирттерме шутлани çинчен шухăшлама пуçларĕ те, ăна тата йывăртараххăн туйăнса кайрĕ. Часах акă ирĕклĕ ачасем пурте выляма, уçăлса та сиксе çӳреме урама тухаççĕ. Вĕсем, паллах, тĕрлĕрен савăнăçлă вăйăсем выляççĕ ĕнтĕ. Тома çав тери йывăр ĕçлеме лекнине курсан, вĕсем ăна темĕн пекех тăрăхлаççĕ ĕнтĕ. Çав шухăш ăна вут пекех çунтарчĕ. Вăл хăйĕн мĕнпур ырлăхне: ачасен вылямалли çĕмрĕк япалисене, мрамор шарикĕсене, тĕрлĕрен ăпăр-тапăр япалисене туртса кăларса, вĕсене çавăркаласа пăхма пуçларĕ. Анчах унăн çав япалисем хăйне валли çур сехетлĕхе ирĕк илме те çитмеççĕ. Вăл хăйĕн ăпăр-тапăрне кĕсйине чикрĕ, юлташĕсене сутăн илме хăтланса пăхас шухăшне пăрахрĕ. Çак нимĕн шанчăк çук, йывăр тапхăрта унăн пуçне пĕр шухăш кăна пырса кĕчĕ, — вăл тĕлĕнмелле гениллĕ шухăш пулчĕ. Вăл мелке тытрĕ те лăпкăн ĕçлеме тапратрĕ. Самантрах аякра леш хайхи ача, Бен Роджерс, курăнса кайрĕ, çав ача мăшкăлланинчен Том темĕн пекех хăрать. Бен утса мар — тăпăрт-тăпăрт сиккелесе чупнă пек туса ташла-ташла пырать. Ку ĕнтĕ, паллах, Бенăн ăшчикĕ канлĕ пулнине, çак кун вăл нумай ырă курма шутланине пĕлтерет. Вăл панулми кăшлать, вăхăчĕ-вăхăчĕпе аялтарахри нотăсемпе «тин-тон-тон, тин-тон-тон» текелесе, пăрахут пек вăçăммăн шăхăркаласа илет. Том патне çывхарсан, Бен урам варрвнче чарăнса тăчĕ те хăй пынине систерсе, ерипен сыхланарах çаврăнма тапратрĕ, мĕншĕн тесен вăл шыв ăшĕнче тăхăр хут тарăнăш пыракан «Аслă Миссури» ятлă пăрахут епле ишнине кăтартасшăн тăрăшрĕ. Пĕр вăхăтрах вăл пăрахучĕ те, капитанĕ те, сигналсем параканĕ те пулчĕ, çавăнпа та унăн хăйĕн палуби çинче тăрса, хăйне тĕрлĕрен приказсем парса, çав приказсене хăйĕн ĕçе кĕртме лекрĕ.

— Стоп, машина тăрать, сэр²! Тин-тин, тин-тин-тин!

Бен ерипен çул варринчен тухса тротуар патнелле çывхарчĕ.

— Каялла! Тин-тин-тин!

Вăл аллисене усса тăчĕ те:

— Каялла чакмалла! Руле сулахаялла! Чăш-чăш-чăш! — терĕ.

Бенăн сылтăм алли сывлăшра пысăк ункăсем тăва-тăва çаврăнчĕ, мĕншĕн тесен вăл пăрахутăн хĕрĕх хут тăршшĕ тукунлă урапи вырăнне пулчĕ.

— Сулахай аякĕпе! Руле сылтăмалла! Тин-тин-тин! Чăш-чăш-чăш!

Çакăн хыççăн вăл сулахай аллипе ункăсем тăва-тăва çаврăнчĕ.

— Стоп, сылтăмалла! Тин-тин-тин! Стоп, сулахаялла! Хуллен! Малалла! Сылтăмалла! Канат пар! Стоп! Хăвăртрах! Тин-тин-тин! Эй, эсĕ, çыранта тăраканни! Мĕн пăхса тăратăн? Каната тыт! Ăна çак тунката çине чăркантар! Турт-т! Пушат! Машина чарăнса тăчĕ, сэр! Тин-тин-тин! Чăш-чăш-чăш! — тутарчĕ Бен, шыв виçмелли кран чăшлатнă пек туса.

Том пăрахут çине пĕрре те пăхмарĕ, хăй ĕçнех турĕ. Бен тĕлĕнсе кайса ун çине пăхса тăчĕ-тăчĕ те çапла каларĕ:

— И-ха, и-ха! Вăкăра кантрапа кăкарса лартнă курăнать! — терĕ.

Том хиреç чĕнмерĕ. Вăл хăй юлашкинчен туртнă çӳхе йĕр çине художник пек пăхса савăнса тăчĕ, унтан тата тепре кăшт сĕрсе илчĕ те лайăхрах пăхмашкăн каялла сулăнчĕ. Бен, хăй пăрахутне çывăхарах илсе пырса, Томпала çума-çумăнах тăче. Çак панулмие курсан, Томăн ăна питех çиес килсе кайрĕ, анчах вăл каллех пикенсех ĕçлеме тытăнчĕ.

Юлашкинчен Бен çапла каларĕ:

— Алло, ачам, ĕçлесех пулать ĕнтĕ нимĕн тумалли те çук.

— Ах, эсĕ килтĕн-им, Бен! Эпĕ асăрхаман та.

— Итле-ха, эпĕ шыва кĕме каятăп, ара, шыва кĕме! Санăн та каяс килет пулĕ те, э? Анчах санăн, паллах ĕнтĕ, ĕçлес пулать, чăнах вĕт? Çапла çав!

Том ун çине пăхса илчĕ те:

— Мĕне эсĕ ĕç тетĕн-ха? — терĕ.

— Ку ĕç мар-и вара?

Том каллех хӳмене шуратма тытăнчĕ те çапла çеç каларĕ:

— Тен, ĕç вăл, тен, ĕç те мар. Эпĕ çакна çеç пĕлетĕп: Том Сойера вăл килĕшет, — терĕ.

— Ан та калаç! Нивушлĕ эсĕ çак ĕçе юратмалла ĕç тесшĕн?

Мелке хӳме тăрăх çӳлелле те аялалла çӳрерĕ.

— Юратмалла ĕç? Юратмалла марри мĕн пур-ха улта? Ачасен кашни кунах хӳме шуратма май килет-им вара?

Беншăн çак япала йăлтах урăхла майлă туйăнса кайрĕ. Вăл панулмине кăшлама пăрахрĕ. Том мелкипе хуллен пусса калла-малла сĕрчĕ, сăрланă хӳмене пăхмашкăн пĕр ик-виçĕ утăм каялла чака-чака тăчĕ, унта-кунта тепрер хут сĕре-сĕре илчĕ, вара каллех хăй мĕн тунине тишкĕрсе пăхрĕ. Бенĕ ун хусканăвĕсене куç сиктермесĕр пăхса тăчĕ, çав ĕçпе интересленнĕçемĕн интересленсе пычĕ.

Юлашкинчен Бен:

— Итле, Том, пăртак мана шураттар-ха? — терĕ.

Том шухăша кайрĕ, вăл Бенпа килĕшме хатĕр пекех пулчĕ, анчах, çав шухăша пăрахса, урăхла шут тытрĕ.

— Çук, çук, Бен, эсĕ ăна тума пултарас çук! Полли мăтакка ку хӳме тĕлĕшĕнчен шутсăр тиркеканскер: ку хӳме урам еннелле тухать вĕт-ха. Кил картишĕнче пулсан, калаçмалли те çукчĕ, кунта вара тем пекех тăрăшса шуратас пулать. Эпĕ çапла шутлатăп: çак хӳмене кирлĕ пек лайăх шуратма пултараканни пин ача хушшинче е икĕ пин ача хушшинче те пĕрре тупăнас çук пулĕ, — тетĕп.

— Нивушлĕ? Ан калаç! Сĕрсе пăхма çеç пар мана, кăшт çеç сĕрсе пăхма пар. Санăн вырăнта пулнă пулсан, эпĕ сана парăттăмччĕ. Э, Том?

— Бен, чăн-чăнах калатăп, эпĕ хĕпĕртесех парăттăм, Полли мăнакка... Джим та шуратасшăнччĕ те, мăнакка чарчĕ. Сид та ыйтрĕ — Сида та хушмарĕ. Çак ĕçе сана шанса парасси маншăн питĕ йывăррине халĕ ĕнтĕ эсĕ хăв та куратăн. Эсĕ шуратма пуçласан, мĕн те пулин лайăх тухмарĕ-тĕк...

— Пустуй! Эпĕ сан пекех тăрăшăп. Манăн пăртак çеç шуратса пăхасчĕ! Итле, эпĕ сана çак улма юлашкине паратăп.

— Юрĕ, эппин! Çук, Бен, ан тытăн луччĕ, хăратăп эпĕ...

— Эпĕ сана хамăн пĕтĕм улмана паратăп. Мĕн юлнине пĕтĕмпех...

Том, мелкине парасшăн мар пек пулса, анчах хăй ăшĕнче темĕн пекех хĕпĕртесе, Бена мелкипе тыттарчĕ. «Аслă Миссури» ятлă пăрахут пулнăскер хĕвел çинче тарласа, тăрăшса ĕçленĕ хушăра ĕçрен тухнă художникĕ сулхăнра, пичке çинче, урине сулласа ларчĕ, улма чăмларĕ, айвансене тытмашкăн хатĕрленчĕ. Айвансем вĕсем сахалах пулмарĕç: арçын ачасем пĕрмаях хӳме патне пыра-пыра тăчĕç, — шăл йĕрсе калаçмашкăн пычĕç те ĕçлеме тăра-тăра юлчĕç. Бен вăйран сулăннă вăхăталла Том иккĕмĕш черетне Билли Фишера хут çĕленле сутса ячĕ; Фишерĕ те ывăнса çитсен, ун хыççăн Джонни Миллер ĕçлеме тытăнчĕ, тӳлес вырăнне вăл суллантарса çӳремешкĕн хӳринчен кантăрапа çыхнă вилĕ йĕкехӳре пачĕ. Çавăн пекех ыттисем те «парнесем» пачĕç. Ирхине чухăн пулнă Том кăнтăр тĕлнелле ырлăх ăшнех путакан пуян пулса тăчĕ. Çакăнта асăннă ырă япаласемсĕр пуçне унăн тата акă мĕн-мĕн пуçтарăнчĕ: вуникĕ мрамор шарик, шăхличĕ, витĕр пăхмалли кăвак кĕленче катăкки, çип купчашкинчен тунă тупă, ниме те уçасшăн пулман çăраççи, пурă катăкĕ, кĕленчерен тунă графин пăкки, тăхлан салтак, икĕ йытпулли, ултă шатлатмаллли япала, хăрах куçлă кушак çури, пăхăртан тунă алăк хăлăпĕ, йытă валли мăйкăç, — анчах унăн йытти пулман, — çĕçĕ аври, апельсин хупписем тата кивĕ те çĕмрĕк чӳрече рами. Том нимĕн тумасăрах вăхăта пысăк ушкăнра савăнса лайăх ирттерчĕ, хӳме çинче çапах та — виçĕ сий известь. Унăн известь çителĕклĕ пулнă пулсан, Том хулари ачасене пурне те çука тăратса хăварнă пулĕччĕ.

— Чăннипе каласан, пурнăç вăл ытла ниме те тăман яланах мар, — терĕ Том хăйĕн ăшĕнче. Хăй те пĕлмесĕрех вăл этем хăйне епле тытасси-тăвассин аслă законне тупрĕ: çын е арçын ача пĕр-пĕр япалашăн питĕ хытă çунтăр тесен, çав япала унăн аллине май килнĕ таран йывăртараххăн пырса лектĕр. Пулса иртнĕ лару-тăрури улшăнусем пирки тепăртак шутлакаларĕ те Том тĕп штаба пĕлтерме утрĕ.

Вăл çын, çак кĕнеке авторĕ пекех тĕлĕнмелле ăсчах та асамçă пулнă пулсан, ĕç вăл — тума тивĕçлĕ япала, вăйă вара — тумасан та юракан япала иккенне питĕ аван ăнланĕччĕ. Çавна ăнланни ăна хутран чечексем тăвасси мĕншĕн ĕç пулнине, Монблан³ çине улăхасси вара савăнмалли япала çеç пулнине тавçăрса илме пулăшĕччĕ. Англири хăшпĕр пуян джентльменсем çуллахи канмалли кунсенче çирĕм-вăтăр миле омнибуса турттарса каякан лашасене хăйсемех тытса пыраççĕ. Укçи чылай тăккаланнăшăн çеç тăваççĕ вĕсем çак чуна килентерекен ĕçе. Анчах вĕсене шалу сĕнес пулсан, кашни кунах çапла çӳреме тивсен, çак вара йывăр ĕç пулса тăрĕччĕ, вĕсем çавăнтах пăрахĕччĕç ăна.

3-мĕш сыпăк. Вăрçапа тата юратупа аппаланать

Кайри пӳлĕмре, уçă чӳрече умĕнче, ларакан Полли мăнаккăшĕ умне Том пырса тăчĕ. Çав пӳлĕм пĕр вăхăтрах çывăрмалли пӳлĕм те, столовăй та, кабинет та пулнă.

Çуллахи ырă сывлăш, ним сас-чĕвĕсĕр шăплăх, чечексен ырă шăрши, пыл хурчĕсен сĕрлевĕ Полли мăнаккăшне пусса çитернĕ: вăл алла ĕç тытнипех тĕлĕрсе ыйхăласа ларать, мĕншен тесен унпа пĕрле юлташ шутĕнче пĕр кушак аçи анчах, вăл та пулин унăн чĕрçинче тĕлĕрсе выртать. Темĕн ан пултăр тесе, Полли мăнаккăшĕ хăйĕн куçлăхне çамкинчен те çӳлерех хăпартса лартнă. Паллах, Том тахçанах пăрахса тарнă ĕнтĕ тесе шухăшланă Полли мăнаккăшĕ, çавăнпа та, Том пĕр хăрамасăррăх хай патне çывхăрнине курсан, тĕлĕнсех кайрĕ вăл:

— Халĕ ĕнтĕ манăн уçăлса çӳреме кайма юрать-и? — тесе ыйтрĕ Том.

— Мĕнле! Халех-и? Мĕн чухлĕ шуратрăн вара эсĕ?

— Йăлтах шуратрăм, мăнакка.

— Том! Ан суй! Эпĕ суйнине тӳсме те пултараймастăп.

— Эпĕ суймастăп, мăнакка, пурте хатĕр.

Полли мăнаккăшĕ сăмахпа каланине нихçан та ĕненмен. Вăл хăй куçĕпе курмашкăн хӳме патнелле кайрĕ, Том калани пĕр çирĕм процент тĕрĕс пулсан та, вăл уншăн савăнĕччĕ. Хӳмене пĕтĕмпех шуратса лартнине курсан, шуратнă çеç те мар, извеçпе темиçешер хут тăрăшса хулăннăн сĕрсе лартнине тата хӳме çумĕпе çĕр çине те шурă йĕр туртса тухнине курсан, Полли мăнаккăшĕ питех тĕлĕнчĕ.

— Кун пеккине эпĕ нихăçан та шухăшлас çукчĕ... Сана тивĕçлипе калатăп, Том, ĕçлес тесен, эсĕ ĕçлеме пултаратăн. — Кунта вăл, хăй ырласа каланине çемçетес тесе, çапла хушса каларĕ: — Анчах санăн пит сайра хутра çеç ĕçлес килекен пулать. Çавна та калас пулать. Ну, каях, выляса çӳре. Асту — киле вăхăтра таврăн. Ахаллĕн — асту, хытă лектерĕп.

Том çавăн пек тĕлĕнмелле питĕ пысăк ĕç тунăшăн хытă савăннипе Полли мăнаккăшĕ ăна чăлана ертсе кайрĕ, чи лайăхрах улма суйласа илсе Тома тыттарчĕ. Çав хушăрах вăл ăна ăс парса çакăн пек пĕчĕк сăмах каларĕ: «Тӳрĕ те хисеплĕ ĕç тунипе илнĕ кашни япалах пирĕншĕн тутлăрах та юратмалларах туйăнать», — терĕ. Мăнаккăшĕ лăп çав сăмаха пĕтернĕ тапхăрта Том пĕр перемĕк йăкăртса илме те ĕлкĕрчĕ.

Вăл кил картишне чупса тухрĕ те Сида курах кайрĕ. Сид тин çеç пусма тăрăх хăпарма пуçланăччĕ. Пусми пӳртĕн тул енче, унпа çӳлти хутăн кайри пӳлĕмĕсене кĕреççĕ. Томăн алли айĕнчех тыткалама питех те меллĕ тăпра муклашкисем тупăнчĕç, çав муклашкасем пĕр самантрах сывлăшра вĕçме тапратрĕç. Вĕсем Сид çинелле темĕн пек вăйлă пăр çунă евĕрлех тăкăнчĕç. Тĕлĕнсе хытса кайнă Полли мăнаккăшĕ Сида çăлма ĕлкĕриччен пĕр улт-çичĕ муклашкийĕ тĕлленĕ çĕре, пырса та лекрĕ. Том хӳме урлă каçрĕ те вĕçтере пачĕ. Тукса çӳремешкĕн калиннке те пур, анчах Томăн калинкке патне чупса çитме нихăçан та вăхăт çитмест. Сид хура çипе астутарса Том суйнине палăртнăчче-ха, халĕ ĕнте уншăн Сида тавăрсан, Томăн ăшчикĕ канлĕхпе тулчĕ.

Том пӳрт тавра çаврăнса илчĕ те ĕне вити çумĕпе выртакан пылчăклă çул çине тухрĕ. Часах вăл шикленме те пăрахрĕ. Малтан каварлашса хунă тăрăх, çапăçмашкăн арçын ачасен икĕ çар отрячĕ пуçтарăнса тăнă хулари лаптăк патнелле утрĕ. Пĕр çарĕн пуçлăхĕ — Том, теприне Томăн варлă тусĕ Джо Гарпер ертсе пырать. Аслă çар пуçĕсем хăйсем пĕр-пĕринпе çапăçса хăтланмарĕç, — çапăçасси вăл вĕт-шакăрсене ытларах килĕшет, — вĕсем тĕмеске çинче юнашар ларса, хăйсен адъютанчĕçем урлă приказ парса, çапăçу ĕçне ертсе çеç пычĕç. Нумайччен хытă çапăçса хăтланнă хыççăн Том çарĕ çиеле тухрĕ.

Унтан вара икĕ çарĕ те мĕн чухлĕ çын çухатнине шутларĕç, тыткăна лекнисене улăштарчĕç, малашне пĕр-пĕринпе хирĕçӳсем пуласси тĕлĕшпе çĕнĕрен килĕшӳ турĕç тата хăш кун тепре татăклăн çапăçасси çинчен калаçса татăлчĕç. Юлашкинчен икĕ çарĕ те пĕр ĕрете тăрса тухрĕç те, кĕвĕ çеммипе утса, çапăçу хирĕнчен пăрахса кайрĕç. Том килелле пĕчченех утрĕ.

Джефф Тэчер пурнакан çурт çумĕпе иртсе пынă чухне Том садра пĕр темĕнлĕ çĕнĕ хĕрачана курах кайрĕ. Хĕрачи кăвак куçлă, сарă çӳçлĕ, хитре. Çӳçне икĕ вăрăм çивĕт туса çивĕтлесе янă вăл, çине çуллахи шурă кĕпе те тĕрленĕ йĕм тăхăннă.

Тин çеç чапа тухнă герой çапăçусăр-мĕнсĕрех парăнчĕ. Эмми Лоренс ятлă хĕрача çавăнтах Том чĕринчен тухса ӳкрĕ, унта вăл пĕр йĕр тавраш та хăвармарĕ. Том хăй Эмми Лоренса шутсăр хытă юрататăп тесе шутлатчĕ. Халĕ пĕр самантлăха çеç юратнă пек туйăнчĕ ăна. Çав хĕрача хăйне юраттăрччĕ тесе, Том темиçе уйăх хушши тăрăшнă. Эрне малтантарах çеç Эмми хăй Тома юратнине каласа панă-мĕн. Çав çичĕ кĕске кун хушшинче Том хăйне хăй, мăнкăмăлланса, тĕнчери чи телейлĕ арçын ача вырăнне шутланă. Халĕ акă çав хĕрача, ăнсăртран самантлăха килсе ларнă хăна пекех, пĕр самантрах Том чĕринчен тухса кайрĕ.

Кĕлтунă чухнехи пек, питех савăнса, Том çĕнĕ ангел мĕн тунине вăрттăн сăнарĕ, хĕрача хăйне асăрхичченех пăхса тăчĕ. Унтан вăл, хĕрача пуррине вуçех курман пек, ăна савăнтарса тĕлĕнтерес тесе, унăн умĕнче хуçкаланма тапратрĕ, темĕн тĕрлĕ те авкаланчĕ. Том чылай вăхăт хушши хăйĕн тĕлĕнмелле фокусĕсене турĕ. Шикленмелле акробатика хусканăвĕ тунă хушăра вăл çав еннелле пăхрĕ те хĕрача садран кайма хатĕрленнине курчĕ. Том сад карти çумне пырса салхуллăн чавсаланса тăчĕ, хĕрача садра тата пăртак тăтăрччĕ тесе кĕлтурĕ вăл. Хĕрача та пусма картлашки çинче чарăнкаласа тăчĕ, унтан алăк патнелле утса кайрĕ. Вăл урине алăк сули çине ярса пуссан, Том йывăррăн сывласа илчĕ, анчах сасартăк унăн пит-куçĕ çуталса кайрĕ: алăк витĕр кĕрсе çухаличченех хĕрача каялла çаврăнса пăхрĕ те хӳме урлă кăвак чечек ывăтса ячĕ. Том, чупса пырса, чечек патĕнчен пăр-икĕ утăмра чарăнса тăчĕ, ывăç тупанне куçĕ патнелле тытрĕ те, темĕн интереслĕ япала курнă пек, урамалла тĕллесе пăхма пуçларĕ. Унтан çĕр çинчен улăм пĕрчи илчĕ те ăна хăйĕн сăмси çине тăратрĕ, улăм пĕрчи тӳре тăтăр тесе тăрăшса, вăл пуçне каялла хытă каçăртрĕ те хуллен çеç пĕр енчен тепĕр еннелле сулланкаларĕ. Сулланкаланă май чечек патнелле çыв-харса пычĕ; юлашкинчен вăл çара урипе чечек çине пусрĕ, ăна лайăх авăнакан пӳрнисемпе ярса тытрĕ, хăрах уран сиксе кайрĕ те часах таçта кĕтес хыçнелле кĕрсе çухалчĕ. Анчах нумайлăха мар — пиншак тӳмисене вĕçертсе чечеке кăкăр çумне пытарса лартма мĕн чул вăхăт кирлĕ, çавăн чул вăхăта çеç çухалчĕ.