Улăпсем


Тикĕс, симĕс çеремсем

Курăнаççĕ ку енче;

Унтах ката вăрмансем

Пăшăлтатаççĕ çемçен.

Симĕс уйсем хушшинче

Юхаççĕ вак çырмасем,

Çăра вăрманĕсенче

Юрлаç кайăк-кĕшĕксем.

Улăхсенче хĕвĕнсе

Ухлĕм-курăк хумханать.

Курăк çийĕн çиçкĕнсе

Хĕвел шевли вылянать.

Çак илемлĕ çĕр-шывпа

Ахрат чунĕ савăнать,

Пĕтĕм хĕрӳ кăмăлпа

Ун енне вăл туртăнать.

Çитет Ахрат чатăрне,

Курать унта амăшне,

Тин çеç мĕн-мĕн курнине

Калать ăна йĕркипе.

Тĕнчен виçĕ кĕтесне

Кала-кала вăл хурлать,

Хĕвел анăç çĕр-шывне

Мухта-мухта пахалать.

Çав сип-симĕс уйсене

Ахрат чунĕ туртăнать,

Хăйĕн ватă амăшне

Унта куçма вăл çаврать.

Выльăх-чĕрлĕх йышлипе

Пурăнма хĕн пуш уйра,

Хăш чух уйăх-уйăхпе

Пысăк кĕтӳ выçлăхра.

Çак выçлăха тарăхса

Ахрат каясшăн халех

Хĕвел анăçне куçса,

Пурăнасшăн ирĕкрех.

 

Яш улăпăн ӳснипе

Йывăрланать шăм-шакки,

Урхамахĕ майĕпе

Хăрсах пырать ват пирки.

Пĕррехине çул çинчех

Хавшаса вăл такăнать,

Таçти пуш хир варринчех

Вилет çакскер, хускалмасть.

Урхамахне хĕрхенсе

Ахрат йĕрет, кулянать,

Хуйхă пирки ĕшенсе

Чатăр умнех вăл выртать...

Каç та пулать, ир пулать —

Ахрат улăп хусканмасть,

Çу та иртет, хĕл каçать —

Çавах та вăл вăранмасть.

Хĕрĕх те пĕр уйăх лăп,

Виç çул çурă яхăнах,

Тапранмасть те çак улăп,

Çывăрать вăл пĕрмаях,

Унăн ватă амăшĕ

Чĕнет ăна вăранма,

Вăл шăпăртах выртнăран

Пуçлать ĕнтĕ хăрама.

Хĕрĕх те пĕр уйăхран

Ахрат тинех вăранать,

Ыйхи йывăр пулнăран

Иртнине ним астумасть.

Виç çул çурă хушшинче

Улăп татах ӳснĕ-мĕн,

Патвар пĕвлĕ шăм-шакне

Татах вăй-хал кĕнĕ-мĕн!

Ытла çӳллĕ ӳснине

Чатăрне вăл шăнăçмасть;

Патри тусем тăррине

Тап! пусать те хăпарать.

Ахрат çӳллĕ, ун пекки

Никам çук-тăр çĕр çинче,

Вăл утнă чух кĕлетки

Курнать тĕнче хĕрринчен;

Тӳрех тăрса кармашсан

Пĕлĕте вăл çулăхать;

Шыв ĕçесшĕн ăш çунсан

Пĕлĕтсенчен шыв ăсать;

Çиес килсен çимĕçне

Пĕр аллине вăл тытать,

Ăна хĕвел айĕнче

Тытса тăрса ăшалать.

 

Пĕрре, чылай çӳресен,

Утать Ахрат кил енне,

Çитес чухне кил тавра

Кĕтмесле вăл мĕн курать?

Кашни ик-виç утăмра —

Выльăх вилли тип уйра!..

Йышлă выльăх курăксăр

Выçăпала хирĕлет,

Пурнăç тăкăс — юрăхсăр,

Ахрат каллех тĕмсĕлет.

Каллех ĕнтĕ ун пуçне

Хĕвел анăç хускатать,

Вăйлă улăп ĕмĕтне

Илĕртсех вăл вылятать.

Чăн та, Ахрат ку ĕçне

Тăсмасть текех вăраха.

(Нимшĕн те мар, хăй хирне

Тарăхать вăл выçлăхран.)

Акă пĕтĕм выльăхне

Пĕр кĕтĕве вăл пухать,

Кив чатăрти пурлăхне

Пухса çыхать те йăтать;

Тĕрлĕ хатĕр-хĕтĕрне

Çакать самăр пилĕкне,

Ватă карчăк амăшне

Хăвма хушать кĕтĕвне;

Тăван хир çине пăхса

Аллипе вăл ласт! сулать,

Каяс енне çул тытса

Çĕнĕ çĕре хускалать.

Сулăнать вăл витĕрех

Хĕвел анăç еннелле

Сукмак-çулсăр, нимсĕрех

Кĕмĕл пăлан йĕррипе.

 

Куçнă чухне çул çинче

Ахрат тем те тĕл пулать,

Хĕн-хăрушлах умĕнче

Ялан меллĕн хăтăлать.

Е сĕм вăрман хупласа

Картлать ун вăрăм çулне,

Е юхан шыв сарăлса

Пӳлсе тăрать кĕтӳне.

Утать улăп ярăнса

Сĕм вăрмансем тăррине,

Йывăçсене хăварать

Вăрăм пĕçĕ хушшипе.

Ватă чăрăш-хырсене

Пĕрре туртать те кăклать,

Эрĕм пек çеç вĕсене

Таçта çитех ывăтать.

Çак кăкланă вырăнпа

Ирĕклĕ çул вăл хывать,

Хăй кĕтĕвне çав çулпа

Вăрман витĕр кăларать.

Аслă шывсем пулсассăн

Тăрать шывĕ варрине.

Кĕтĕвне пĕр канассăн

Каçарать хăй аллипе.

 

Чылай вăхăт иртейсен

Курать Ахрат Атăла.

Аслă Атăл тӳлекрен

Каять ăна кăмăла;

Кунта ешĕл вăрмансем

Нӳрĕ çилпе хумханнă,

Тăрă шывлă çырмасем

Шăнкăртатса юхайнă.

Атăл икĕ еннипех

Тикĕс уйсем выртайнă,

Уйĕсенче хĕвĕнсех

Çăра çаран чашкăннă...

Çак илемлĕ çĕрсенчен

Улăп иртсе каяймасть,

Ăна таçти сăрт çинчен

Курнине вăл астăвать.

Савăннипе вăл вара

Карать кунта чатăрне,

Атăл тăрăх улăхра

Сарса ярать кĕтĕвне;

Ывăннă ват амăшне

Вырнаçтарать чатăра,

Куçас, çĕн çĕр шухăшне

Тин сирет çак ырлăхра.

 

Çĕнĕ çĕре вырнаçсан

Ахрат лăпкă пурăнать,

Сайраран çеç чатăртан

■ Страницăсем: 1 2 3 4

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: