Электронлă вулавăш

— Ну-ну, ан именĕр. Мана Сергей Николаевич тесе чĕнеççĕ. Эп сирĕн врач. Тепĕр эрнерен ак хăвăра лайăх тытсан ташлама пуçлатăр.

Эрне иртсен ташлаймарĕ пулин те костыльсемпе утса çӳреме пуçларĕ Нина. Ачисем, Зиновий тăтăшах килсе çӳрени те ăна хăвăрт сипленме пулăшрĕ пулас. Иван Петрович та Нина патне час-часах кĕрсе тухрĕ. Кашнинчех чечекпе килсе кĕчĕ вăл палатăна. Кăмăлĕ хăй май çаврăнасса кĕтнине туйрĕ Нина. Анчах чĕрине ăна юратма хистеймерĕ. Туртмасть Нинăна Иван Петрович патне. Юлашки вăхăтра вара вăл Сергей Николаевич хăйсен палатине килессе чăтăмсăррăн кĕтме пуçларĕ. Ку малтан часрах сывалса киле таврăнас кăмăлĕ пысăк пулнăран пулĕ терĕ. Анчах çак хĕрĕнни пек çӳхе туталлă арçынна курмассерен ун чĕри хăвăрттăн тапма пуçларĕ. Хăйĕнчен чылай аслăскерне яланах курас килчĕ. Сергей Николаевич та Нина патне кунне темиçе хутчен те кĕрсе тухать. Апат мĕнле çинипе, ура мĕнле сипленсе пынипе интересленет. Пĕррехинче тата Нина выртакан вырăн çинех пырса ларчĕ те хĕрарăмăн юн таппине тĕрĕслес шутпа ун аллине тытрĕ. Нина çав самантра хăй кĕлетки чĕтренине, куçĕ хуралса килнине, пуçĕ çаврăннине туйрĕ. Хăй тахçанах арçын ăшшине курманнине аса илчĕ Нина. Кĕлетки хăйне сутнăшăн аванмарланчĕ. Арçын та хĕрарăм улшăннине туйрĕ пулас: Нина çине тем ыйтнăн сăнаса пăхрĕ. Кĕç Нина хăй мĕн тунине хăй те ăнланса илеймерĕ: аллисемпе арçынна мăйран ыталаса илчĕ те антăхса кайса чуптума пуçларĕ. Палатăра никам та çукки хăюлантарчĕ ăна. Сергей Николаевич та хĕрарăма хыттăн пăчăртаса хăй çумне çупăрларĕ, ачашшăн тутинчен, куçĕсенчен чуптурĕ. Мĕн пулса иртнине иккĕшĕ те ăнланса илеймерĕç вĕсем. Икĕ кĕлетке туртăмĕ пуçри шухăшсенчен вăйлăрах пулчĕ. Кĕç Сергей Николаевич хăвăрттăн палатăран тухса кайрĕ. Икĕ кун пырса курмарĕ вăл Нинăна. Больницăран кăларнă кун та тĕл пулмарĕ ăна Нина. Хваттерне вăл сӳрек кăмăлпа таврăнчĕ.

Мăшăрне больницăран машинăпах илсе таврăнчĕ Миша. Хальхинче ачисемпе те, Нинăпа та вашават калаçрĕ. Мăшăрне эрне хушши пĕр ĕç тутармарĕ. Ĕçрен те вăхăтрах таврăнчĕ. Виçĕ уйăх ĕç укçи паманни çеç тарăхтарчĕ ăна. Нинăн итлес килмерĕ упăшкине. Пĕр шухăш канăç памарĕ ăна: мĕн пулчĕ сасартăк Сергей Николаевича? Мĕншĕн сивĕнчĕ вăл унран? Çамрăк хĕрарăм хăйĕн чĕри уншăн çеç çуннине аван ăнланчĕ. «Шăлавар тăхăннă киревсĕр чун» ун чунне çĕнĕрен хускатрĕ. Ачисемпе калаçса çеç йăпанăçне тупрĕ вăл.

Виçĕ эрнерен йăлтах сипленсе çитрĕ ун ури. Килте выртса йăлăхнăскер ĕçе хавас кăмăлпах тухрĕ. Вĕренекенсем те, пĕрле ĕçлекенсем те савăнсах кĕтсе илчĕç ăна. Ĕçре ăшри вăркав та сисĕнмерĕ. Хăйне те аванрах туйрĕ. Килĕнче Мишăпа тĕл пуласси, унпа калаçасси йĕрĕнтерчĕ ăна. Упăшки малтанхи пек командировкăсене çӳременшĕн хурланмаллипех хурланчĕ вăл халь. Анчах чун темĕнле сивĕнсен те киле таврăнмаллах: унта унăн ачисем амăшне кĕтеççĕ.

— Нина Николаевна, — шухăша кайнăскер, хăйне хыçалтан такам чĕннине илтрĕ вăл.

Нина çак сасса пин сасă хушшинче те уйăрса илмелле. Анчах ку тĕлĕкре пулĕ, аташма пуçламарăм-ши тесе пĕр самант пĕр вырăнта хытса тăчĕ.

— Нина, — илтĕнчĕ каллех хыçра, — мĕншĕн кӳреннĕ эс мана?

Нина хăй умĕнче чечек çыххи йăтса тăракан арçын еннелле çаврăнчĕ. Ăна каллех темĕнле асамлă вăй, чĕре те, ăс-тăн та чарма пултарайман вăй, арçын еннелле туртрĕ. Урамра иртсе çӳрекенсенчен те вăтанмарĕ вăл: Сергей çумнелле пăчăртанчĕ, кĕлетки тăрăх чуна сӳслентерекен хум чупрĕ, куçĕсем савăнăç куççулĕпе тулчĕç. «Акă мĕн иккен вăл телей», — пăшăлтатрĕ.

— Нина, эсĕ ĕçе тухасса кĕтсе илейместĕп пулĕ терĕм. Палатăна пырсан хам туйăмсене тытса чараймасран хăрарăм. Киле шăнкăравларăм, анчах упăшку пулас, ялан эс килте çук тесе пĕлтерчĕ. Мĕн турăн эс манпа? Сана курнăранпах хам валли канăç тупаймастăп.

— Пĕлместĕп эпĕ нимĕн те. Хама та темĕн пулчĕ. Эпир ĕнтĕ çамрăк çынсем те мар. Ывăлăм та кĕçех яш çын пулать. Намăс мана. Анчах хам туйăмсене чараймастăп. Чĕре итлемест мана.

Чылайччен уçăлса çӳрерĕç Нинăпа Сергей. Ахальтен каламан ваттисем: юратакансем вăхăта сăнамаççĕ. Каçхи пилĕк сехетре çеç таврăнчĕ Нина киле. Халиччен кун пек кая юлса таврăнман арăмĕн савăнăçлă сăн-питне курсан Мишăн куçĕсем хаярлăхпа тулчĕç.

— Ăçта çӳрерĕн çак таранччен?

— Педсовет пулчĕ, — упăшкине пĕрремĕш хут суйрĕ Нина.

— Ан суй, эп шкула звонить турăм, унта тахçанах никам та çук.

— Сан мĕн тесе мана шырамалла? Эп сана нихăçан та шыраса çӳремен. Лар килте кĕтсе, хăçан та пулин çавах килетĕп теттĕн. Эсĕ те лар мана кĕтсе. Эс мана хăв ăçта çӳренине нихăçан та отчет туса паман. Эсĕ те ан ыйт манран эп ăçта çӳренине, — сиввĕн тавăрчĕ упăшкине Нина. — Ан сыхласа çӳре ман хыççăн.

— Нина, — арăмĕн çиллине сирес тесе ăшшăн сăмах хушрĕ Миша, — пирĕн ачасем пур. Амăшĕ çапла киле час таврăнманнине курсан вĕсем мĕн шутлĕç? Эпир çапах та вĕсен ашшĕпе амăшĕ.

Çак сăмахсене миçе çул кĕтнĕ Нина. Вăхăтра кĕтсе илеймерĕ. Çĕр çинче пĕртен-пĕр хаклă çынни ун пурнăçне йăлт çапса хуçрĕ, çамрăклăхне, юратăвне таптарĕ. Çакăн хыççăн вăл арçынсене курайми пулчĕ. Халĕ, темиçе çул иртсен, ун чĕринче çĕнĕрен юрату çулăмĕ йăлкăшма пуçларĕ. Çук, никама та сӳнтерме памĕ вăл ăна. Сергей Николаевича аса илсенех ун кăмăлĕ уçăлчĕ. Мишăн сăмахĕсем тек хăлхана кĕмерĕç.

Кашни кунах уроксем хыççăн тĕл пулчĕç вĕсем Сергейпа. Нина унăн пĕр пӳлĕмлĕ хваттерĕнче темиçе хутчен те пулчĕ. Пурнăçĕ çинчен пĕлчĕ. Нумай ачаллă çемьере çуралса ӳснĕ иккен Сергей Николаевич. Ашшĕ-амăшĕ, тăванĕсем пурте сывах. Пĕрремĕш мăшăрланăвĕ телейлĕ пулман ун: ача пулманран арăмĕ урăххи патне тухса кайнă. Шупашкартах пурăнать. Нина ун пурнăçĕнче иккĕмĕш хĕрарăм иккен. Вăл ăна пĕтĕм чĕререн юратать. Нина хăйне чи телейлĕ хĕрарăм вырăнне хурса хĕпĕртерĕ.

Чĕрери вăрттăн савăнăçпа пурăнакан Нина кунсем иртнине те сисмерĕ. Ачисем те ĕнтĕ тахçанах каникулта. Вĕсене хула урамĕсемпе пустуй чупса ан çӳреччĕр тесе вăл лагере кайса ячĕ. Зиновипе Зинăн ывăлĕ те унтах канать. Володьăна ăсатма пынă Зиновипе чылайччен калаçрĕ Нина. Зиновий тепре авланнă иккен. Зина эрех ĕçме пуçланă, арçынсене те тиркемест тесе пĕлтерчĕ ăна Зиновий. Нина та хăй пурнăçĕ çинчен каласа пачĕ. Сергей Николаевич пирки çеç халлĕхе сас-хура кăларас мар терĕ.

— Пĕр енчен, шел мана Мишăна. Ачаран ĕç тĕлне пĕлсе ӳсменскере пурăнма та йывăр пулчĕ пулĕ. Ĕмĕрĕпĕх укçа çинче, пире ним вырăнне хумасăр пурăнап терĕ пулас. Анчах пурнăç ула теççĕ. Çĕр çаврака, йăлт хăй вырăнне каялла çаврăнса çитет, — Зиновипе сывпуллашнă май хурланчĕ Нина.

Ачисемсĕр питĕ кичем пулчĕ ăна хваттерĕнче. Сергей та отпуск илсе санаторие канма тухса кайнă. Миша çĕрĕн-кунĕн хваттертен тухмасăр ларни тарăхтарчĕ ăна. Ăçта кайса кĕчĕç икĕ-виçĕ çул каяллахи туйăмсем — Нина ку ыйту çине хуравлаймарĕ. Нина Мишăна чи хаклă çын вырăнне хунă. Яланах вăл мĕн каласса кĕтнĕ, ун куçĕнчен пăхнă. Çемçе кăмăллă çынсене пурăна киле асăрхами те пулаççĕ пулас. Яланах пуринпе те килĕшни, ăшри шухăша çиеле кăларма хăрани куçран ӳкерет. Миша хăйне урăх хĕрарăмсемпе улăштарнине хăй курса хăй ĕненсен улшăнма пуçларĕ Нина. Тек нихăçан та арçынсене ĕненмĕп, юратăва чĕрене кĕртмĕп тенĕччĕ. Анчах çак асамлă туйăм ăна итлемерĕ: вăйпах чĕрене кĕрсе вырнаçрĕ. Нина хăй тĕрĕс мар тунине пуçĕпе ăнланчĕ пулин те — чĕри итлемерĕ ăна. Чĕлхе çинчен Сергей ячĕ каймарĕ. Ывăл çуралсан Нина ăна Сергей ят парсшăнччĕ — Миша килĕшмерĕ. Халĕ акă урăх Сергей тĕл пулчĕ ун пурнăçĕнче. Çак ятран хаклă ят çук пек туйăнчĕ ăна.

— Эп канмалли кунсенче пĕрле вĕреннĕ Ира патне каясшăн хăнана, — хаçат вуласа ларакан упăшкине пĕлтерчĕ вăл пĕр каç. — Апатне пĕçерсе хăварап, ăшăтса çиен.

— Хăнана мăшăрсем пĕрле çӳрекенччĕ, эс вара юлашки вăхăтра час-часах пĕччен çухалса çӳре пуçларăн.

— Санран тĕслĕх илетĕп. Эс нихăçан та хăнана пирĕнпе пĕрле çӳремен.

Çук, итлемерĕ упăшкине Нина. Тепĕр тесен, мĕнле упăшка вăл уншăн, енчен те пилĕк çул Нина унпа пĕр вырăн çинче выртмасть пулсан? Ют çынсемшĕн çеç вĕсем пĕр мăшăр. Чунĕсем вара тахçанах пĕр-пĕринчен сивĕннĕ. Пĕрле сӳтсе явмалли ыйту та çук вĕсен. Çитменнине шухăшĕсем те тĕрлĕрен. Ачисемшĕн çеç пурăнать вăл Мишăпа. Иккĕшĕ çеç чухне хваттерте сывлăш çитмест ăна. Миша калаçни, утса çӳрени ăна тарăхтарать, чунĕ урамалла, уçă сывлăшалла туртать.

Миша та арăмĕ улшăннине сисет. Хĕнесе те пăхрĕ вăл ăна. Хăй майлă çавăрас тесе йăпăлтатса та пăхрĕ. Анчах Нина чĕри çине çăраççи çакса янă тейĕн: нимĕн те чĕнмерĕ. Ун шухăшĕсене Миша пĕлеймерĕ. Ĕçĕ ăнса пыманни те тарăхтăрчĕ ăна. Фирмăна çăлса хăварас тесе икĕ пӳлĕмлĕ хватерне, унти япалисене сутни та çăлса хăвараймарĕ. Вĕсене сутса тупнă укçа парăмсене татма та çитмерĕ. Мишăн çапла хăй пĕр пус укçасăр тăрса юлнине ĕненес килмерĕ: ытти фирмăсенче хăй валли ĕç шырарĕ. Иван Петрович та пулăшасшăн пулмарĕ ăна. Вăй хурса ĕçлеме пĕлмен, иртĕхсе çеç пурăнакан арçын юлташĕсен шанăçне çухатрĕ. Виталипе Толя та тĕл пулсанах пăрăнса утаççĕ унран. Вĕсем ĕнтĕ хăйсем валли тахçанах урăх фирмăра ĕç тупнă. Çемье арканса пынине те сисет вăл. Арăмĕн шăнса пăрланнă чĕрине ăшăтма сăмах çитмест унăн. Унăн урăх арçын пуррине те туять вăл. Унсăрăн каçсерен таçта çухалса çӳремен пулĕччĕ. Малтанах тӳрре тухма тăрăшатчĕ. Анчах суйма вĕренменскер часах хĕрелсе кайса куçĕсене аяккалла тартать. Юлашки вăхăтра вара шăппăн килсе кĕрет те, нимĕн пулман пек, хваттерте утса çӳрет, ачисен урокĕсене тĕрĕслесен çывăрма выртать. Уйрăм çывăрса та йăлăхрĕ Миша. Анчах Нина яхăнне те ямарĕ.

Урама тухсанах Нина хăйне ирĕк туйрĕ. Пĕрле вĕреннĕ Ира патне каяп терĕ пулин те упăшкине — ун патне кайма шутламарĕ те вăл. Ку килтен пăрăнмалли сăлтав çеç пулчĕ уншăн. Ирăпа мăшăрĕ отпуск илсе яла кайнине те пĕлет вăл. Паян вăл Сергей Николаевич патне хăнана каять. Санаторирен темиçе хутчен те шăнкăравласа хăй тунсăхласа çитни çинчен пĕлтернĕччĕ Сергей. Нина çуралнă кун ячĕпе саламласшăн ăна, кĕтмен çĕртен пырса кĕрсе савăнăç кӳресшĕн. Парнине чылайччен суйларĕ Нина магазинта. Унтан, Сергей хваттерĕнче хăйне аса илтерекен япала пултăр тесе, пăлан кĕлеткине туянчĕ.

Вăл пырса кĕнĕ çĕре канакансем каçхи апатран таврăнатчĕç. Нина вĕсем хушшинче Сергея шырарĕ. Ыттисенчен çӳллĕскере часах асăрхарĕ вăл. Анчах лешĕ, лутрарах сарă хĕрарăмпа кулса калаçса пыраканскер, асăрхамарĕ-ха ăна. Унтан асăрхарĕ те Нина çине пĕр тĕлĕнсе, пĕр хăраса пăхрĕ. Нина Сергей куçĕнче савăнăç курмарĕ. Вĕсем ăна сивлерĕç. Вăл хăйне те, Сергее та лайăх мар лару-тăрăва кĕртсе ӳкернине туйрĕ. Вырăсла калаçакан çамрăках мар хĕрарăм та вĕсем çине нимĕн ăнланмасăр пăхрĕ.

— Ку кам санăн... арăму-и? Эс авланман темерĕн-им вара? — аяккинчен тĕртрĕ вăл кăштахран çумри арçынна.

Нинăн куçĕсем тĕтреленчĕç. Хăй кунта килсе пысăк йăнăш тунине аванах ăнланчĕ вăл. Куççульне Сергейпа унăн çĕнĕ савнине кăтартас мар тесе кану çуртĕнчен чупнă пекех тухса вирхĕнчĕ. Сергей хăйне чĕннине те илтмерĕ вăл, хыççăн чупнине те курмарĕ: автобус чарăнакан вырăна ӳсĕр çын пек утса çитрĕ.

Акă уншăн иккĕмĕш çухату. Пĕрремĕшĕ хыççăн çĕнĕрен амаланнă юрату вăйпах кĕрсе вырнаçнăччĕ ун чĕрине. Нина хăйне чи телейлĕ хĕрарăм пек туйнăччĕ. Мĕнпур хуйхине унпа пайларĕ, ăна пĕр кун курмасан ăшĕ çунатчĕ, сассине телефонпа та пулин илтес килетчĕ. Халĕ вăл ырă тĕлĕкри пек çеç туйăнчĕ Нинăна. Ун туйăмĕсене тепĕр хутчен таптарĕç. Çук, Сергея айăпламарĕ вăл çапла пулса тухнăшăн. Хăй айванлăхĕшĕн, çынна сăмахран ĕненме пăрахманнишĕн хурланса йĕчĕ. Астăвать-ха Нина, интернатри пĕр ватă воспитательница вĕсене ялан: «Çынна сăмахне итлесе мар, ĕçне кура хаклăр», — тесе вĕрентетчĕ. Нина ун сăмахĕсене ăша илмерĕ. Ятне те маннă ав. Автобус килессе чăтăмсăррăн кĕтекен Нина Сергей сассине тĕлĕкри пек çеç илтрĕ. Тумне улăштарма та ĕлкĕрнĕ иккен вăл. Нинăна каялла таврăнма, куçа-куçăн калаçма чĕнет Сергей. Нина вара ун çине пăхма именчĕ. Куççулĕшĕн вăтанчĕ.

Хула урамĕпе утса пынă чухне çеç Нина шухăшĕсенчен «вăранчĕ». Атăл хĕрринчен инçех мар вырнаçнă чиркӳ патнелле утать иккен вăл. Унта кĕрсе Турăран çăмăллăх ыйтасшăнччĕ Нина — алăкĕ çинче çăраççи çакăнса тăрать. Сергейăн автобус çине ларас умĕн каланă сăмахĕсем ăна канăç памарĕç. «Арçынсен пулать вăл ун пекки... Эп сана çеç юрататăп.... Таврăнсан пĕрлешĕпĕр», — куçран пăхса йăлăнчĕ вăл Нинăна. Мĕнле хăять вăл юрату çинчен калаçма? Пĕлет-ши вăл юрату мĕнне? Юрату вăл ыталашса савăшни те, чуптуни çеç-ши арçынсемшĕн? Чĕрери туйăмсем ниме те тăмаççĕ-шим? Кама шанмалла, мĕнле пурăнмалла кун хыççăн?

Умра сарăлса выртакан Атăл Нина чĕринче ăшă варкăш çуратрĕ. Хумĕсем çырана киле-киле çапăнаççĕ. Анатран хăпаракан пăрахут çинчен илемлĕ кĕвĕ илтĕнет. Вăл Нинăна хăй патне чĕнет пек. Тикĕс Атăл ăна илĕртрĕ. Вăл çывăхарах пычĕ. Пристань патĕнчех шыва кĕме хатĕрленекен хĕрарăм çине иртен-çӳренсем тăрăхларах пăхрĕç. Хăшĕсем ку ӳсер мар-ши текелерĕç. Нина вĕсен сăмахне ăша илмерĕ. Ăна таврара мĕн пулса иртни пурте пурпĕрех пулчĕ. Вăл хăйĕн туйăм-шухăшĕсемпе çак пурнăçра хăйне валли вырăн тупаймассине, чун-чĕри вилнине ăнланчĕ. Ишме пĕлменскер, шывран хăранă пек нимрен те хăрамастчĕ вăл. Халĕ шыв ăна хăй патне туртнăçемĕн туртрĕ. Кĕлетки йăлт шыва путсан çеç куçĕ умне ачисем тухса тăчĕç. «Мĕнле пурăнĕç-ши вĕсем мансăр?» — çак шухăшсемпе Нина аллисемпе ишнĕ пек туса шыва чăмрĕ.

Тăванĕ-пĕтенĕ çукран нумай çын пуçтарăнмарĕ Нинăна юлашки çула ăсатма. Пĕрле ĕçленĕ юлташĕсем чарăнми йĕрекен ачисене лăплантарчĕç. Вилтăпри умĕнче тăракан виçĕ арçын çеç таврара мĕн пулса иртнине курмаççĕ те тейĕн: пурте тарăн шухăша путнă. Кашнин аллинче Нина юратнă роза чечекĕсем. Анчах пĕри те ăна Нинăн вилтăприйĕ çине хума васкамарĕ. «Упрама пĕлеймерĕм сана, каçар. Ачасене аванах пăхса ӳстерĕп», — пăшăлтатрĕ пĕри. «Сана хам май çавăрма пултарайманшăн хама нихăçан та каçармăп. Пĕле тăркачах усал çынсенчен упраймарăм сана», — калаçрĕ тепри. «Капла пулса тухасса пĕлнĕ пулсан сана вăйпах хам патра хăварнă пулăттăм. Çавăншăнах вилмеллеччĕ-ши вара?» — шухăшларĕ виççĕмĕшĕ.

Нина вара хĕрлĕ çитсăпа карăнтарнă тупăкра хускалмасăр выртрĕ. Унăн çĕр çинче тӳрĕлĕхре те тасалăхра пурăннă чунĕ хăйне чылай хура-шур тӳстернĕ çынсенчен хăвăртрах леш тĕнчене — канлĕхпе лăпкăлăха — туртăнчĕ.