Электронлă вулавăш

— Мĕн ятлă-ши пирĕн çĕнĕ учительница, эс пĕлместĕн-и, Кĕтерне? — хăлхаран ыйтать пĕр вĕренекен хĕрача хăйĕн тантăшĕнчен.

— Ятне пĕлме мар, эпĕ курман та-ха ăна, Мариç, — çĕнĕ учительницăна курма ĕлкĕрейменнишĕн тарăхса калать Кĕтернийĕ, — Ах, курасчĕ, иçмасса, хăвăртрах!

— Эп курнă вĕт, Кĕтерне, — хĕпĕртет Мариçĕ.

— Чăнах-и?

— Чăн та! Эп ăна ĕнер каçпа станцирен килнинех куртăм. Пĕр çынран вăл ял претçетатли ăçта пурăннине ыйтса пĕлчĕ, эп ун чух çăлтан шыв ăсса улăхаттăм!..

— Усал тĕслĕ-и, йăваш тĕслĕ-и?

— Питнех кураймарăм çав...

— Эх, эс те çав! Хăйке курнă-курнă, питне курайман!

Шкул умĕнче ӳсекен тополь çулçисем, саралса кайнăскерсем, çĕре вĕçсе ӳкеççĕ. Чаштăр-чаштăр тăваççĕ вĕсем ачасен тĕк тăма пĕлмен урисен айĕнче: шкул карти кĕтессине чупа-чупа кайса килеççĕ урасем...

— Килмест-ши çĕнĕ учительница?

Кĕтнĕ вăхăт çитрĕ. Шкул карти кĕтессинчен ял предсе-дателĕпе пĕрле çĕнĕ учительница килсе тухрĕ. Ачасем пĕринчен тепри иртсе кайса шкула шыв пек юхса кĕрсе кайрĕç. Пĕр самант хушшинче партăсем хушшине вырнаçса ларчĕç те шĕт пулчĕç.

...Çĕнĕ учительница, çие тĕттĕм кăвак çӳхе пальто тăхăннăскер, илемлĕ, хура çӳçĕ çине хĕрлĕ çитсă тутăр витнĕскер, пысăк та хура, кăмăллă куçĕсемпе ачасем çине киленсе пăхрĕ.

— Ну, ачасем, — терĕ ял председателĕ. — Ак сирĕн кĕтнĕ çĕнĕ учительница çакă ĕнтĕ — Анна Ивановна.

Ачасем ура çине тăчĕç.

— Ларăр, ларăр, ачасем, — кăмăллă та сассăр йăл! кулса калать çамрăк учительница. Ачасем, малтан вăтанарах тăраканскерсем, пуçĕсене çĕклесе çĕнĕ учительницăна хăйне те куçĕсемпе кăмăллама пуçлаççĕ. Унпа пĕрлех пĕрин хыççăн тепри паçăрхи пекех вырнаçса лараççĕ.

— Ну, Анна Ивановна, эп каям эппин, — тет ял председателĕ, — айта, вĕрентме пуçлăр эппин пирĕн ачасене, вĕсем сире... кăмăлларĕç пулас... Айта, çавăн пек пултăр...

— Юрать эппин, кайăр! — тет хирĕç çамрăк учительница. — Сывă пулăр тепре куриччен...

Председатель тухса кайсан çĕнĕ учительница ачасемпе калаçма тытăнчĕ. Пĕрер пилĕк минут калаçсассăн ачасем чистиех вăтанми пулчĕç. Вĕсемшĕн çĕнĕ учительница тахçанах палланă, юратакан аслă тантăшĕ пек пулса кайрĕ.

* * *

Хĕвел анса пырса, пус хапхинчен кĕтӳ кĕрсе ял тусанне пăлхатма пуçласан Анна Ивановна хăйĕн карçинккине председатель патĕнчен кайса илсе ăна шкулти яланах учительсем пурăннă уйрăм пӳлĕме кĕрсе лартрĕ. Тăп çеç пӳлĕмĕн икĕ чӳрече — хĕвел анăçнелле пăхса тăраççĕ, Пӳлĕмĕн пĕр кĕтессинче йывăç кравать, стена çинче уйăрсах илмелле мар ик-виç такам çырнă карттинсем... Пӳлĕм варринче пĕр кивĕ, силленекен пукан. Урайĕнче — тусан, хутсем, тĕрлĕрен кивĕ такам пăрахса хăварнă япаласем.

Чи малтан шкул кил картишне кайса шăпăр тупса килчĕ çамрăк учительница. Кайран вара пӳлĕме шăлма, çума, тасатма пуçларĕ. Шкул стурăшĕ арçын пирки е урăххишĕн, ку пӳлĕме кив учителе кăларнăранпах (ăна çуркунне кăларнă) никам та типтерлемен вара.

Хĕвел анчĕ. Пӳлĕме çутатма лампа кирлĕ.

Анчах, телей çине, ун патне паян иртенпех таçта çĕтнĕ шкул стурăшĕ пырса кĕчĕ.

— Эп шкул стурăшĕ пулатăп, — терĕ вăл васкаса. — Çиччас, çиччас лампă тупатăп, атту тĕттĕм типтерленме, тĕттĕм...

Стурăш кайсан лампа çутипе карçинккаран тĕрлĕрен кĕнекесем, хутсем кăларса вĕсене чӳрече çине майласа хума тытăнчĕ çамрăк учительница. Вĕсем хушшинче ун çакăн пек хут тухрĕ:

«...Пятнадцатилетний доброволец Иванов Андрей погиб в бою с колчаковцами под Уральском смертью храбрых.

Красный командир N полка Краснов».