Али-паттăр


Çак тĕнчере ырлăх çук,

Çак тĕнчере хурлăх çеç.

Çавăнпа эп лăпкă мар,

Чĕрем те ман вут-кăвар.

Çак çĕр хăлăпне тупса

Çĕре çавăрса хурсан,

Телей çăлкуçĕ тапса

Вăйлăн палкаса тухсан,

Пĕтĕм хурлăха пăвса

Çĕр шăтăкне пăрахсан,

Эпĕ таврăнăп киле,

Ун чухне вара, пилле!

Али-паттăр сăмахне

Патша итлет шикленсе.

Пĕлет вăл ун хăватне.

Ĕç тухас çук хирĕçсе.

 

Патша:

Апла пулсан, ан çиллен,

Çапла хăвăр кăмăлăр,

Ман лашам пур, вут-çĕлен, —

Хăть тĕнчипех çаврăнăр.

 

Али:

Тĕнче тавра çаврăнма

Питĕ маттур ут кирлĕ,

Çил-тăвăл пек ыткăнма

Тĕнчере çук вăй кирлĕ.

Эсир парăр парасса

Вут-çĕлен пек лашăра,

Анчах пĕлмеп чăтасса

Вăл вут-çĕлен ман айра.

Чăтать пулсан вăл мана,

Эп сикĕп те утланăп,

Чĕтрентерсе таврана

Çиçĕм евĕр ыткăнăп.

Хай ута илсе тухсан,

Али пăхрĕ ун çине,

Ăна пăхса çаврăнсан,

Хучĕ хăйĕн аллине.

Çавăнтах ут авăнса

Выртрĕ çĕре тăсăлса,

Патша пăхрĕ хурланса,

Али пăхрĕ тарăхса.

 

Али:

— Мана юрахлă лаша

Çук пуль çутă тĕнчере?..

Путрĕ Али шухăша,

Юн тăвăнать чĕрере.

Пĕр ирхине ир-ирех

Али тухрĕ уй-хире.

Таçтан пулчĕ куç тĕлнех,

Курчĕ шап-шур старике.

Старик пирĕн Алие

Çапла сăмах каларĕ.

 

Асамçă старик:

Али ывăлăм, эп пĕлеп

Эсĕ мĕншĕн çуннине,

Сана юрăхлă утсем

Таврара та çуккине.

Ак, сăна çак улăха,

Пăхсан куçу йăмăхать:

Çичçĕр çитмĕл çеçкере

Сывлăм шăрçи йăлкăшать.

Ĕмĕр шанми çеçкесем

Илемлĕн ларччăр тесен,

Ылтăн-сывлăм шăрçисем

Сӳнми çутăлччăр тесен —

Сивĕ хĕл те кирлĕ мар,

Хура кĕр те кирлĕ мар,

Телей тĕнчи çеç кирлĕ,

Ăна тупма вăй кирлĕ.

Эсĕ кайăн вăй виçме

Таçти-таçти ют çĕре,

Анчах кун пек илеме

Кураймăн эс тĕнчере.

Лайăх, сывă çаврăнса

Хамăр çĕре таврăнсан,

Çĕрĕн хăлăпне тупса

Çĕре çавăрса хурсан,

Çав телейлĕх тĕнчине

Куçу тинех курĕ сан!

Халь эп сана ыр сăмах

Калас тетĕп юратса:

Çак улăхра урхамах,

Çĕр тĕттĕмне çутатса,

Вут-хĕм евĕр ялкăшса,

Çӳрет çил пек ыткăнса.

Ав, çав кӳлĕ хĕрринче

Ылтăн утă капан пур,

Шуçăм килсен, ир çинче,

Эс çав капан патне пыр.

Урхамах хăй тихипе

Утă çиме пырсассăн,

Йăпшăнса пыр ерипен,

Пыр та çулăх пĕр сассăр.

Пĕр тытсассăн ан вĕçер,

Вĕçерсен вăл, çиçĕм пек,

Йăлт çиçсе чĕтретĕ çĕр,

Вĕçсе кайĕ çĕмрен пек.

Халь эс кай та улăха

Выртса çывăр, ан шарла,

Ире хирĕç вăранса

Эп хушнине пурнăçла.

 

Али:

Ырă ватă сăмахне

Итлеме эп пит хавас.

Шур асатте хушнине

Каяс та ман пурнăçлас.

 

Ватта сывлăх сунать те

Али киле уттарать,

Унтан, тĕттĕм пулсанах,

Капан патне таврăнать.

 

... Кăвак-симĕс шурăмпуçĕ

Шуралса килнĕ чухне,

Ытарма çук сывлăш уçă,

Пирĕн Али пуçне çĕклет...

Ак, курать вăл умĕнче:

Тихаллă çӳрен кĕсре,

Ерипен çеç кĕçенсе,

Тихине çиме чĕнет...

 

... Ак, ерипен, кушакла,

Çилхерен вăл çакăнать...

Çамрăк Али-паттăра

Кирлĕ пулнă çак кăна.

 

Сиксе ӳкет урхамах

Таçта-таçта инçете,

Али чĕнмест пĕр сăмах,

Вĕçерĕнмест нимпе те.

 

Çавра кӳлĕ тинĕс пек,

Кӳлле чăмать урхамах,

Тихи çăрттан пулă пек,

Чăмма пĕлет, çав-çавах.

Ямасть Али çилхерен,

Урхамах пĕр тулхăрать:

Те ывăнса çитнĕрен,

Те путасран вăл хăрать?..

Ак, вăл çыран хĕррине,

Ешĕл хăмăш хушшине,

Илсе тухать ерипе

Пирĕн паттăр Алие.

Вара виç хут тулхăрса

Хăйне хăех вăл силлет,

Çав вăхăтра вăркăнса

Ун тихи персе çитет.

Виçĕ хут куçран пăхса,

Хай хăруш çӳрен лаша,

Хулленрех пуçне ухса,

Алипе халь паллашать.

 

Урхамах:

Али-паттăр, эс мана

Тытасса сунманччĕ эп,

Хам юратнă тихама

Халь ĕнтĕ сана пиллеп.

Веçех пăхнă вăл хама,

Виçĕ çул çитер ăна.

Чаплă пулĕ урхамах,

Кирлĕ пулĕ вăл сана.

Йывăр вăхăт-мĕн килсен,

Пурнăçра инкек пулсан,

Эс ăна чĕнсе илсен —

Çывăх тусăр пулĕ сан.

Лаша çын пек калаçса

Алие çапла калать,

Хăй тихине ыр сунса

Али-паттăра парать.

 

Али виç çул çитерет

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: