Халӗ Чӑваш Енре туризм пирки нумай калаҫма тытӑнчӗҫ. Уйрӑмах — юлашки вӑхӑтра. Ара, халӗ пули-пулми ют ҫӗршыва канма каяймӑн. Пӗлтӗрхи кӗркунне, самолет ӳкнӗ хыҫҫӑн, Египета ҫул хупӑнчӗ. Салонти мӗнпур пассажир вилнӗ унта. Каярахпа ку теракт пулнине каларӗҫ. Кайран Турци Сири чиккинче пирӗн самолета персе антарчӗ. Ун хыҫҫӑн Турцие канма ямаҫҫӗ. Ҫапла пӗр шухӑш патне ҫитрӗҫ — вырӑнти туризма аталантармалла.
Пӗр кунхине Раҫҫейри туризм пирки Пӗрремӗш каналпа «Ырӑ ир» кӑларӑмра та калаҫрӗҫ.
Отпуска ют ҫӗршыва кайма хальхи вӑхӑтра чылай ҫыншӑн питех те йывӑрри паллӑ-ха ӗнтӗ. Унтан та ытларах: хамӑр патра та канма кайма май тупасси хӑшӗсене иккӗлентерет. Апла пулин те ҫӗр ҫинчи тӗлӗнтермӗшсем пуррине пӗлме те кӑсӑклӑ. Хальхинче эпир тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче вырнаҫнӑ тӗлӗнсе каймалла илемлӗ тата хӑйне евӗр 14 хӑна ҫурчӗ пирки каласа кӑтартасшӑн.
1. ICEHOTEL отель Швецинче вырнаҫнӑ. Ку хӑна ҫурчӗ ҫулсерен ирӗлсе каять пулин те ӑна ҫӗнӗрен тӑваҫҫӗ. Ку вӑл лайӑх та темелле, мӗншӗн тесен кашни ҫулах пачах расна хӑна ҫурчӗ пулса тӑрать.
Турцирен хурлӑхлӑ хыпар ҫитрӗ. Чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче тӗрӗк чӗлхисен паллӑ тӗпчевҫи Талат Текин пирӗнтен уйрӑлса кайнӑ. Ку ҫухатушӑн уйрӑмах чӑваш чӗлхеҫисем хытӑ пӑшӑрханаҫҫӗ. Эпир Санкт-Петербург университечӗн Хӗвелтухӑҫ факультетӗнчен тӗрлӗ ҫулсенче вӗренсе тухнӑ чӑваш чӗлхеҫисемпе — Атнер Хусанкайпа, Геннадий Дегтярёвпа тата Эдуард Лебедевпа — тӗл пулса калаҫрӑмӑр. Вӗсене хӑйсен шухӑш-кӑмӑлне палӑртма ыйтрӑмӑр.
Талат Текина юлашки ҫула ӑсатнӑ самант.
Пушӑ вӑхӑтра тӗнче тетелӗнчи статьясене, форумсене тишкерме тӑрӑшатӑп. Ҫапла, маларах куна хаҫатсенчен пуҫланӑ-ха. Шупашкар район хаҫатӗнче ӗҫленӗ чухне, астӑватӑп, республикӑра тухса тӑракан хаҫатсемпе пӗрлех ытти район хаҫачӗ килсе тӑратчӗ. Унсӑр пуҫне федераци шайӗнчисене ҫырӑнса илетчӗҫ. «Вулӑр, мӗн ҫырнине, мӗнле ҫырнине пӗлмелле, пӗр-пӗринчен вӗренмелле», — тесе калатчӗ редактор. Темӑран тата кӑшт пӑрӑнсан, паян хаҫат вуласа ларнине курсан пуҫлӑхсем ӑнланмассӑн туйӑнать. Вӑхӑта сутни вырӑннех йышӑнаҫҫӗ пуль тупата! Юрӗ, сӑмахӑм ун пирки марччӗ-ха.
Ҫулла пулса иртнӗ ҫак калаҫу халӗ аса килчӗ. Ун чухне Шупашкар хула кунӗччӗ. Самолетсем вӗҫнине курма тесе кайнӑччӗ те шоу пуҫланиччен вӑхӑта ирттермелле кӗнеке вуласа ларнӑ вӑхӑтра сак ҫине манпа юнашар 45-сенчи арҫынпа хӗрарӑм пырса ларчӗҫ. Хӑйсем ӑшӑ вырӑнта канни пӑхсанах паллӑ: ӳчӗсем иккӗшӗн те самай пиҫӗхнӗ.
Ҫаксем сӑмах чӗнчӗҫ те калаҫса кайрӑмӑр. Чулхула облаҫӗнчен пулчӗҫ. Шупашкар хула кунне курма ятарласа килнӗ иккен. Ӑнланнӑ тӑрӑх, вӗсем – хӑйсен бизнесӗпе аппаланакан ҫынсем.
Çĕр çинче илемлĕ вырăн нумай. Хăш-пĕр çĕрте юмахри пекех туятăн хăвна. Хăв та ăнланмастăн: тĕлĕк е чăн? Ăçта вĕсем – юмахри евĕр вырăнсем?
Францири Кольмар. Вăл Европăри – чи илемлĕ хула. Унта хăвна кĕнекери юмахран лекнĕн туятăн. Кольмар хĕрлĕ эрех тăвакан тăрăхра вырнаçнă. Кунта иçĕм çырли ăнса пулать. Паллах – хĕвел хĕртет, ăшă. Илемлĕ лапамсене, фонтансене пула ăна «Пĕчĕк Венеци» те теççĕ. Кунта Фредерико Бартольди çуралнă. Вăл – Ирĕклĕх статуин авторĕ.
Фарер утравĕсем.
Гиннесс рекорчӗсен кӗнеки чи ҫӳллӗ ҫын йышне Султан Кесена кӗртнӗ. Вӑл 1982 ҫулта ҫуралнӑ. Унӑн алли те, ури те чи пысӑкки. Султан Турцире пурӑнать.
Султан валли саккаспа чи пысӑк пушмак ҫӗлеттернӗ. Ҫавӑн пекех перчетке, шӑлавар, футболка та саккаспа хатӗрленӗ. Чылайӑшӗ тума универмаргра суйлать, анчах Султанӑн унта кайни усси ҫук. Тӗлӗнмелле те, Султан темиҫе ҫул каялла та ӳснӗ. 2011 ҫулта вӑл 8 фут та 2 дюйм ӳснӗ.
Султан 246,5 сантиметр ҫӳллӗш.
Кашни тӑрӑх хӑйне май илемлӗ. Хӑш-пӗр вырӑн вара уйрӑмах тӗлӗнмелле.
Вӑл Исландире вырнаҫнӑ. Гейзир, Строккюр гейзерсемпе палӑрса тӑрать. Гейзир тахҫан ҫӗре чӗтрентернӗ пулсан халӗ лӑпкӑ. Вӑл 5 кунра пӗр хут «вӑранать», унран тухакан шӗвек 60 метр ҫӳллӗшне ҫитет. Строккюр вара хастар-ха. Вӑл кашни 5 минутра «вӑранать». Шӗвек 20 метр ҫӳллӗшне ҫитет.
Нью-Мехико штатри наци паркне геологсем 250 миллион ҫулта тесе шухӑшлаҫҫӗ.
«Тӗнчере тӗрлӗрен кӗнчеле», — теҫҫӗ. Ҫапла, тӗлӗнмелли чылай.
Роб Феререл парикмахер чӑн-чӑн ӳнерҫӗ теме пулать. Анчах вӑл ҫӳҫпе усӑ курса картинӑсем тӑвать. Вӑл АПШри Техас штатӗнче пурӑнать. Унӑн хӑйӗн парикмахерскийӗ пур. Роба пуҫ ҫинче хӑйне евӗр портретсем ӳкерет, ҫавӑнпа ӑна чылайӑшӗ паллать. Ун патне спорт командисен фаначӗсем, мероприяти ертӳҫисем, телекурав ҫӑлтӑрӗсем ҫӳҫ кастарма килеҫҫӗ. Унӑн ӗҫӗ - чӑнах та тӗлӗнмелле боди-арт.
Турцири 17 ҫулти хӗр – чи ҫӳлли.
Тӗнчере курмалли-телӗнмелли нумай. Акӑ вӗсенчен хӑшӗ-пӗри.
Лайтхаус-Рифа центрӗнче вырнаҫнӑ. Диаметрӗ – 305 метр, тарӑнӑшӗ – 120 метр. Ҫак шӑтӑк тӗнчери дайверсене питӗ илӗртет.
Вӗсем тӗрлӗ эрешпе витӗннӗ тейӗн. Ҫакӑ ӑна тӗлӗнмелле илем кӳрет. «Хум» пысӑк ялсем ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ, ҫавӑнпа унта ҫулсерене пин-пин турист ҫитсе курать.