(2017 ҫулхи юпан 28-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн Х съездӗнче каланӑ сӑмахран)
Ҫуркуннеччен выҫса вилетпӗр пуль тесен те, чӑвашсем ыраш анине пӗрех шуратса хӑварнӑ.
Раҫҫейри вак халӑхсен чӗлхисем тавра, республикӑсемпе автономисем ҫинче каллех хура пӗлӗтсем явӑнма пуҫларӗҫ пулсан та, чӑваш халӑхӗ вилсе выртма шухӑшламасть-ха. Ҫултан-ҫул пайӑрланать те ушкӑнланать, ушкӑнланать те Чӑваш наци конгресӗ тавра тата хытӑрах чӑмӑртанать.
Аслисем астӑваҫҫех тетӗп: ҫак чӑмӑртану патне хаяр кӗрешӳ витӗр ҫитмелле пулчӗ.
Странные метаморфозы происходят в нашем Чувашском национальном конгрессе.
Вот, например, много лет против конгресса всеми фибрами ума выступал государственный муж и депутат П.В. Ивантаев. Громил националистов на встречах, собраниях, на заседаниях. Во время оно, точнее – 29 февраля 1996 года, на сессии Госсовета Чувашской Республики, когда ставился на голосование проект закона «О статусе ЧНК», Н.Н.Айнетдинов – воздержался, И.Ю.Моляков – не голосовал, Г.Н. Архипов – за, А.П. Леонтьев – за, а П.
Кӗҫех Чӑваш наци конгресӗн Аслӑ пухӑвӗ иртмелле. Кӑҫал ӑна йӗркеленӗренпе 25 ҫул ҫитет те ҫак чаплӑ уява ирттерме тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ. Хӗрӳленсе ӗҫлеҫҫӗ.
Аслӑ пухура ЧНК Президентне суйламалла. 28-мӗшччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ пулин те мӗнле кандидатсем пурри пирки халӗ те паллӑ мар-ха. Те Угасловах хӑвараҫҫӗ, те Валерий Клементьева пӗр картлашка ҫӳлерех хӑпарма сӗнӗҫ. Паллӑ мар. Мӗнех, ку вӑл вӗсен шалти ӗҫӗ. Ахаль халӑхран тахҫанах ыйтма пӑрахнӑ та, хура халӑха ку ыйту пӑшӑрхантармасть.
Йошкар-Олана хӑнана килсен ҫӗршывӑмӑр пуҫлӑхӗ Владимир Путин наци чӗлхисене вӗрентесси пирки питӗ тавлашуллӑ хурав пачӗ. Имӗш наци чӗлхисене ирӗксӗрлесе вӗрентме кирлӗ мар (ку утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пулса иртсеччӗ). Ку ҫеҫ те мар, кун хыҫҫӑн вӑл ҫурла уйӑхӗн вӗҫнелле прокуратурӑна тӗрӗслев ирттерме хушнӑччӗ — наци чӗлхисене вӗрентнӗ чухне йӗрке пӑсни пур-и е ҫук? Ку ӗҫе вӗсен раштав уйӑхӗччен туса ирттермелле, пӗтӗмлетӳ туса ҫӗршыв ертӳҫине пӗлтермелле.
Хальхи вӑхӑтра шкулсенче чӑн та мӗн кӑна вӗренмеҫҫӗ пуль ачасем.
14 сентября 2017 года в Чебоксарах состоялось первое в новом общественно-политическом сезоне расширенное заседание Центрального совета чувашских старейшин (ЦСЧС), возглавляемого известным общественным деятелем, учёным-филологом Виталием Станьялом.
Представительное собрание прошло в Национальной библиотеке ЧР.
В заседании участвовали также руководители и активисты общественных объединений: Чӑваш халӑх хуралӗ (Народная стража), Чувашской народной академии наук и искусств, Союза чувашских краеведов; Союза писателей, республиканского института образования.
Аркадий Павлович Айдак Етӗрне районӗнчи «Ленинская искра колхоза 43 ҫул ертсе пынӑ. СССР халӑх депутачӗ (1989–1991), республикӑри Хресченсен союзӗн йӗркелӳҫисенчен пӗри тата унӑн ертӳҫи. Эколог, экспериментатор, реформатор, педагог, йышлӑ ҫемье пуҫӗ (мӑшӑрӗпе Людмила Андреевнӑпа 5 ача пӑхса ҫитӗнтернӗ), чӑваш наци юхӑмӗн ӑс-хакӑл ҫул пуҫӗсенчен пӗри (Чӑваш наци конгресӗн йӗркелӳ комитечӗн тата Кӗҫӗн Канашӗн пайташӗ), Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн ял хуҫалӑхӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин хисеплӗ гражданинӗ, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа ытти нумай орден-медаль кавалерӗ…
Эпӗ чаплӑ ҫыннӑмӑр урӑх тӗнчене яланлӑхах кайнӑ хыҫҫӑнах (2013 ҫулхи авӑн уйӑхӗ) кӗнеке кӑлармашкӑн материалсем пуҫтарма пуҫланӑччӗ.
Президенту Российской Федерации Владимиру ПУТИНУ
Президенту Турецкой Республики Реджепу Таййипу ЭРДОГАНУ
Главе Чувашской Республики Михаилу ИГНАТЬЕВУ
ЗАЯВЛЕНИЕ
представителей общественных объединений Чувашской Республики в связи с убийством посла Российской Федерации в Турции
Мы гневно осуждаем террористический акт, совершенный 19 декабря в Анкаре, в результате которого погиб посол Российской Федерации в Турции Андрей Карлов.
Чӑваш ҫыннисене, ял мухтарӗсене, ЧНК, ЧТП, хӗрарӑмсен, пенсионерсен, ҫамрӑксен тата ытти пӗрлешӳсен районсенчи пайташӗсене, Патшалӑхӑн республикӑри тата вырӑнти ертӳҫисене, Вӗрентӳ шаралӑхне, шкул директорӗсене янӑ ҪЫРУ.
Тӑван чӗлхемӗр кӑвайт ҫинчи хӗртнӗ хурҫӑ пек тӗлкӗшсе тӑрать. Таптаса килекен пӗрпеклетӳ тискерлӗхне ӑнланмасӑр, лайӑх шалуллӑ вырӑнти хӑшпӗр чӗлхеҫӗсемпе аслӑ тӳресем тӑван чӗлхене пӑтратма пӑрахаймаҫҫӗ. Хӑватлӑ халӑхсем хӑйсен чӗлхисене хӑюллӑн хӳтӗлеҫҫӗ.
Отклик на интервью, данное Валери Тургаем Эрсубаю Янгарову для сайта «Idel.Реалии» (10 сентября 2016 г.) и озаглавленное "Не дам народу свернуть в небытие"
О зрелищной, игровой природе жизни и творчества Валери Тургая мне доводилось писать не раз (О новом имидже Валери Тургая. – Чӑваш ен, 1994, № 24; О возвращении Тургая на круги своя. – ЛИК Чувашии. 1995. № 4; Мӗнле пулмалла-ши чӑваш патшин? – Хыпар, 1995, ака, 4). Представление, данное Тургаем на сцене «Радио Свободная Европа/Радио Свобода», меня впечатлило.
Ҫӑка ҫулҫи ҫаврака,
Мӗн каласа ҫырнӑ-ши?
Эпир кунтан кайсассӑн
Мӗн каласа юлӗҫ-ши?
Ҫак юрра Освальд Шпенглер пӗлес пулсан, тен, «Европа вилӗмӗ» (Der Untergang des Abendlandes, 1918, 1922) кӗнекен эпиграфӗ тунӑ пулӗччӗ. Нимӗҫ философӗ шучӗпе, истори пулӑмӗсем ҫут ҫанталӑкри пулӑмсем пекех. Культурӑсем пӗр-пӗринчен хӑйсен эрешӗпе уйрӑлса тараҫҫӗ. «Ӑс-тӑн тӗрри» тет Шпенглер. Тӗнче, кун-ҫул тӗрри, ҫиелтен пӑхсан, тӗрлӗ, анчах та вӑл, ун уҫҫине тӗшмӗртсен (хатӗр, янтӑ уҫӑ ҫук – сӗмленӳ, тавҫӑру ӑна тупма май парать), аванах вуланать.