Ӑс-кӑмӑла, чун-чӗрене тӗрлӗрен хускатма пулать: пӗрре – хитре, илемлӗ, тарӑн шухӑшлӑ ӗҫпе (ун пек чухне кӑмӑл-туйӑм ҫӗкленет, вӗҫес килет, пурӑнас килет, татах та ырӑ ӗҫ тӑвас килет), тепре – йӑваш, юрлӑ, ултавлӑ пулӑмпа (ун пек чухне кӑмӑл-туйӑм хуҫӑлать, чун тарӑхать, тӑн-пуҫ пӑтранать). Тепӗр чухне, чӑнах та, шалт! тӗлӗнсе каятӑн: мӗнле-ха ҫав усал, тӗрӗсмарлӑх пирӗн пурнӑҫра вӑй илсе пырать, пуҫ пулса тӑрать, сцена ҫине тухать, хӑйне истори чӑнлӑхӗ пек кӑтартать?
Калаҫу, хисеплӗ вулаканӑм, тин кӑна К.
Далее...
«Тӑван кил ҫутипе» (2020) кӗнекене, хӑй курни-чӑтнине, тӑванӗсем ас илнине пухса кӑларнӑ кӗнекене, савӑнса та мухтаса ҫавӑртӑм. Вӑл хӑйне евӗрлӗ, пуян, ҫӗкленӳллӗ, ӑслӑ шухӑшсемлӗ, тӳрӗ сӑнавсемлӗ, нумай ӳкерчӗклӗ. Ӑрусен несӗл «йывӑҫӗсене» халӗ пайтах ҫырса кӑлараҫҫӗ, вӑрӑм таблицӑсем ӳкереҫҫӗ, пулни-пулманнине пысӑклатса кӑтартни те пулкалать. Курнӑ эпӗ вӗсене, хакланӑ та. Мария Урукова кил-йыш кӗнеки вӗсенчен урӑхла. Ҫавсем ҫинченех, анчах — хӑйле, чун сисӗмӗ витӗр. Пӗр пайне амӑшӗн ҫырӑвӗсем, каласа панисем тӑрӑх йӗркеленӗ.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Совет Союзӗ ҫӗршывӗ ҫине фашистла Германи ешкерӗ тапӑнса килни 80 ҫул ҫитет. Ҫак вӑрҫӑ нуши-асапне фронтри ҫапӑҫусенче тӳссе ирттерсе сыхланса юлнӑ ӑру паян кунран-кун сахалланса та сахалланса пырать, «вӑрҫӑ ачисен» ӑрӑвӗ те – халь чи аслӑ ҫынсем. Анчах вӑрҫӑ историйӗ пире паян та калаҫтарать, шутлаттарать, унпа ҫыхӑннӑ асап йӗрӗ паянхи кун та пирӗн пурнӑҫ асӗнче. Патшалӑх архивӗсенче ҫӗнӗ документсене алла тытса вулама май килнипе вӑрҫӑ историйӗпе ҫӗнӗрен ҫӗнӗ тӗпчев ӗҫӗсем ҫырӑнаҫҫӗ, вӑрҫӑ темипе ҫӗнӗ кинофильмсем ӳкерӗнеҫҫӗ, следопытсен ӗҫӗ-хӗлӗ вӑрҫӑра вилнӗ чылай салтак виллине йӗрлесе тупса ӑна тӑван ҫӗре илсе килсе пытарма пулӑшать, нумаях пулмасть вӑй илнӗ «Вилӗмсӗр полк» акци халӑха пӗрлештерсе кашни киле пырса ҫапнӑ вӑрҫӑ нуши ҫинчен калаҫтарать, театрсенче вӑрҫӑ темипе лартнӑ спектакльсем кун ҫути кураҫҫӗ.
Ҫапла ят панӑ чӑваш халӑх ҫыравҫи Анатолий Кибеч хӑйӗн тин ҫеҫ пичетленсе тухнӑ кӗнекине, урӑхла каласан, сӑвӑласа ҫырнӑ роман-хроникине. Ку вӑл ҫӗнетсе ҫырнӑ иккӗмӗш кӑларӑм ӗнтӗ.
Мӗнле сӑлтава пула тепӗр хут пичетлерӗр тесе ыйтсан, автор ҫапла хуравларӗ: «Пӗрремӗш кӑларӑм хӑвӑрт саланса пӗтнӗ хыҫҫӑн ҫак кӗнекене ӑҫта туянма пулать текенсем те пулчӗҫ. Вулаҫҫӗ курӑнать. Пурнӑҫ малалла шуса пынӑ май хушса ҫырмаллисем те тупӑнчӗҫ. Кӑшӑл вирусӗ те алхасать. Президент патне янӑ ҫырусем пирки сӑмах тапратни те ытлашши мар пуль»,– терӗ автор.
«Ҫӗнӗ Вӑхӑт» типографире Анатолий Кибечӗн «Телей алӑ ҫупса тӑнӑ чух…» кӗнеки пичетленсе тухрӗ.
Пӗлетпӗр ӗнтӗ, Кибеч шухӑш-туйӑма кӗскен каласах витӗмлӗн уҫса паракан автор пулнине. Ҫакна унӑн юррисемпе прозӑлла сӑввисем лайӑх кӑтартса параҫҫӗ. Ку хутӗнче вара автор ҫӗнӗ кӗнекине тӑват йӗркеллӗ сӑввисене кӗртнӗ. Пурӗ 300 яхӑн. Вӑл вунпилӗк сыпӑкран тӑрать, ачалӑхран пуҫласа паянхи кун сӑнарӗ таран.
Усӑ курма пӗлсен тӑватӑ йӗркепе те чылай калама пулать иккен. Акӑ малтанхи икӗ сӑвви:
Ҫуралнине эп астумастӑп, Анне каланине манмастӑп: «Ҫуралтӑн эс ҫу кунӗнче, Ыраш ҫӗмелӗ кутӗнче».
Ҫуралнине эп астумастӑп,
Анне каланине манмастӑп:
«Ҫуралтӑн эс ҫу кунӗнче,
Ыраш ҫӗмелӗ кутӗнче».
Аван-и!!!
Яндекс.Куҫарушӑн кама-кама та тав туса пӗтерейменни те халӗ те тӗплӗн пӗлейместӗп! Яндексра ку енӗпе те пит конкретлӑ ӗҫ-пулӑм пулса пынишӗн чӑннипех хӗпӗртемелле. Шухӑшӑма ҫирӗплетме пӗр кӗске текст кӑна илсе кӑтартатӑп. Чи малтан — яндекс чӑвашла куҫарни пулӗ (чарӑну паллисене те ҫаплах, тӗкӗнмесӗр хӑварнӑ унта), малалла ҫав текстӑн — вырӑсла оригиналӗ, кайран — хамӑр кӑштах юсанӑ вариант.
Пуйӑс купинче пӗр ватӑ раввин пырать. Ҫӳлти ҫӳлӗк ҫине ҫамрӑк ҫын вырнаҫрӗ.
Чӑваш кӗнеке кӑларӑшӗнчен пӗлтӗр 8-мӗш класӑн, паян 9-мӗш класӑн ҫӗнӗ кӗнекисене (тӗрӗссипе — улттӑмӗш ҫӗнетсе улӑштарнӑ кӑларӑма) илсе килчӗҫ. Савӑнмалла. Тӑрӑшса ӗҫленӗ, Евгений Майковпа Ольга Вишнева вӗрентекенсем пултарнине тунӑ. Тепӗр тӗлӗнтермӗш, ҫӗнӗ кӗнекешӗн 3 пин ытларах гонорар парса янӑ. Унчченхисемшӗн пачах ним тӳлеменни те пулнӑ-ҫке! Ҫавӑнпа укҫа пирки калаҫмӑпӑр, ахаллӗн мана хирӗҫ Родионов-Яковлев-Ендеров тата тахӑшӗн пӗрлӗхӗ каллех кӑшласа ларать. Ку ушкӑн хам чӗрӗ чухнех курнӑҫланса синкер сарать те, вилсе выртсан мӗнле сиксе ташлӗ-ши?
(выдержки из дневника)
Обнаружил в папке несколько записей, конечно, в связи с публикацией Ю.В.Яковлева на «Чувашском народном сайте» статьи против меня. Об отрывке недавнем, от 5 января 2020 года, забыл вовсе, но напомнил он, Юра. Записал в дневнике ответы на каждые выкрики и измышления. Не стал распространяться на нездоровые пассажи. У нас, среди чуваш, и так много грязи, ненависти и зависти. На этот раз приведу слова, скопившиеся в последние дни в старческой душе.
(размышления к юбилею народного поэта Чувашии Валерия Тургая)
Чувашская литература до конца прошлого века сияла в почете и успехах. Председатели союза пишущих Анатолий Емельянов и Николай Дедушкин, зная подноготную руководящей партии, славно потрудились на авторитет литературной жизни. Но времена переменились. Остались на руках замечательные книги «Чӑваш литературин антологийӗ», исследование «ХХ ӗмӗрти чӑваш литератури», на поле сражений стало меньше одержимых — обнаружились только настоящие бойцы и те, кто за их спинами награды заимел.
Узнаю моего почетного краеведа Николая Головченко даже по одному этому необычайному случаю. Другой бы махнул рукой и успокоился, а он повторно послал мне алатырские книги, хотя нерадивые работники почты из-за незначительной опечатки в номере дома эту бандероль в 334 рубля только в марках отправили обратно. Многокорпусных домов на нашей улице больше нет – можно было без думы догадаться о путанице в корпусах домов. К тому же сорок лет я на той почте получаю всякую корреспонденцию и газеты. По подписному листу сверить запросто, где нужный адресат обитает.
-6.7 °C
Намӑс
«Эпӗ ыталӑп сире савса...»
«Инкеклӗ телей» тата «Уйӑпсем те шӑнса хытрӗҫ»
