Ҫапларах хак пама пулать паян пулса иртекен шкулсенчи пулӑма. Ҫӳлтен ярса панӑ хушупа физкультура урокӗсен йышне ӳстерме хушнӑ. Шкулсен директорӗсем вара (е кам унта уншӑн яваплӑ?) ҫак хушӑва плана кӗртес тесе чӑваш чӗлхин сехечӗсене илнӗ тет. Мӑнтарӑн чӑваш чӗлхи учителӗсене сехечӗсем ҫитменрен вӗсене вара истори урокӗсене ертсе пыма панӑ.
Чӑннипе те кӑшкӑрас килет: пирӗн тӳре-шарасем мӗн хӑтланаҫҫӗ? Сывӑ халӑх, паллах кирлӗ. Анчах ҫав халӑха тӑван чӗлхи кирлӗ мар-ши? Ют чӗлхепе пурӑнсан та каять тесе шухӑшлаҫҫӗ-ши? Хайхи кӗнекесем кӑларса чӑваш чӗлхине «музейласа» (тепӗр май каласан, архивласа) хӑварасшӑн-ши?
Далее...
Красноармейскинче пуҫламӑш классенче чӑваш чӗлхи вӗрентме пӑрахаҫҫӗ иккен. Ку хыпара илтсен тӗлӗнсе хытса кайма пулать. Суя пуль ку тетӗн. Чӑваш районӗнче чӑвашла вӗрентме чараҫҫӗ те... Ҫук иккен, чӑнах. Вӗрентӳ пайӗнчи канашлу хыҫҫӑн шкул директорӗсем васкасах вӗренӳ программисене улӑштарма васканӑ: вырӑс шкулӗн пуҫламӑш класӗсенче чӑваш чӗлхин пӗр сехетне те хӑварман, чӑваш шкулӗн 5-мӗш класӗнче чӗлхе урокӗсен шутне чакарнӑ. Ку ҫеҫ те мар: 5-9 классенчи тӑван ен культурин урокӗсене те пӑрахӑҫланӑ. Расписание улӑштарса ҫакма та ӗлкӗрнӗ. Мӗн ку?
Я составил небольшой этимологический словарь для русского языка. Данные слова русского языка происходят от чувашского. Прошу уделить некоторое внимание и почитать.
1. Обезьяна (чув. “упа” – медведь, «зин» - человек) – человек-медведь
2. Тучи(чув. «ту» - гора, «щи» - покрывает) – то что покрывает гору. Чувашский бог грозы аслати живет в горах
3. Зеркало(чув «чёр» - живой, «кулё» - озеро) – живое озеро(живая вода). Раньше вместо зеркал смотрелись в воду
Русский этимологический говорит, что это слова произошло от слова «созерцать», «зреть».
На состоявшемся недавно заседании Совета при Президенте по межнациональным отношениям Вы сказали следующие слова: «…Мы довольно серьёзно увеличили региональную составляющую и в языке, и в истории. Мы больше учим сейчас иностранные языки, и это тоже, конечно, правильно, но это не должно идти в ущерб изучению русского языка, нашей литературы и нашей общей, подчеркну, истории.
Школьник, с одной стороны, выигрывает от знания региональных языков, это бонус, но это имеет смысл только в случае дополнения к глубокому знанию нашего общего языка.
Паян турккӑ ӑсчахӗсен кӗнеке хӑтлавне кайма тӳр килчӗ. Наци вулавӑшӗн ҫамки ҫине Шупашкарти экономика канашлӑвӗ пирки пӗлтерӳ ҫакса хунӑ. Вырӑсла та чӑвашла та ҫырса хурас вырӑнне икӗ штук вырӑсла ҫакса хунӑ. :(
Пирӗн пата нумай ҫынран икӗ чӗлхепе - вырӑсла тата чӑвашла - ҫырнӑ сахал мар ҫыру килчӗ.
Пӗр сайтра (http://forum.na-svyazi.ru/) чӑваш чӗлхине сӳтсе явни пирки вуласа пӗлтӗм. Унта чӑваш чӗлхи пирки интереслӗ темиҫе факта илсе кӑтартнӑ, вӗсем тавра «калаҫнӑ».
1. Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхин пӑлхар ушкӑнне кӗрет. Ҫак ушкӑнра вӑл – пӗртен пӗр «чӗрӗ» чӗлхе.
2. Чӑваш чӗлхинче музыка инструменчӗсемпе «вылямаҫҫӗ» - «калаҫҫӗ». Тӗслӗхрен, флейтӑпа кала.
3. Чӗлхере «да» сӑмах ҫук. Ун вырӑнне глагола тепӗр хут калаҫҫӗ. Тӗслӗх: Эсӗ килетӗн-и? – Килетӗп. («Ӑхӑ» сӑмахпа усӑ курма юрмасть-ши вара?)
4. «Ҫиллен» сӑмах «ҫил» сӑмахран пулнӑ.
Чӑвашла ҫырма-калаҫма шкултах верентрӗҫ, паллах эпир килте те, ял хушшинче те Чӑвашла калаҫнӑччӗ. Халӗ те ялта ҫаплах. Ман ача райцентрта вӗренеть (шкул вырӑс шкулӗ программипе), анчах чӑвашла та, акӑлчанла та, вырӑсла та ҫав шкултах вӗренет, виҫӗ челхипе те ӑнланать, ҫырать, калаҫма та пултарать самаххисене пӗлнӗ чухлӗ. Паллах вырасла, чӑвашла вал пӗр шаях усӑ курать. Акӑлчанла сахалтарах (практика ҫук).
Ҫавӑнпа та ҫапла шухӑшлатӑп:
1.Чӗлхене шкулта та вӗренме пулать, вӗрентеҫҫӗ те.
2.Чӗлхе вӗренесси, усӑ курасси вӗренекенӗн, вӗрентекенӗн кӑмӑлӗнчен тата тӑрӑшӑвӗнчен килет, куллен усӑ курнинчен килет.
Ара испанла та тытма палать, анчах чӑвашла — май ҫук. Чӑннипе те кутӑн-пуҫӑн ҫавӑрса хунӑ вӑхӑтра пурӑнатпӑр мар-и? Тӑван чӗлхепе экзамен тытма май ҫук. Вырӑс челхине Раҫҫей патшалӑх чӗлхи тесе тыттараҫҫӗ-ха, тӑван чӑваш чӗлхи пирки калаҫма пуҫласан — тӳрех хирӗҫ тӑраҫҫӗ! Ачисене испан чӗлхипе тыттарӗҫ, анчах чӑвашла мар...
Кӑҫал тата 9-мӗш классене те экзамен тыттарасшан мар пек калаҫаҫҫӗ.
Акан 1-мӗшӗ Кулӑш кунӗ шутланать те хӑш чухне эп вӑл кун суя япаласем лартатӑп. Пӗр ҫулхине ЧР Правительство ҫуртӗнче чӑвашла калаҫманнисен тумӗсене йышӑнманни ҫинчен лартнӑччӗ, тепрехинче — Перекет банкӗ банкоматсене чӑвашла куҫарни пирки. Кӑҫал вара — Google чӑвашларан вырӑсла куҫарма вӗренни пирки лартрӑм.
Хайхи «Хыпар» паянхи кӑларӑмра ҫав хыпара вырнаҫтарнӑ иккен. «Кулӑш» пайра та мар. Ак, сайтра тупнӑ PDF формачӗ:
Шел те, анчах ку хыпар — суя.
-8.7 °C
Сывӑ нацие чӑваш чӗлхи кирлӗ мар
Каллех чӑваш чӗлхине тапӑнаҫҫӗ
Чувашско-русские однокоренные слова
Чӑваш чӗлхи пирки
