Раҫҫейре Ҫамрӑксен кунне ҫулсерен ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак куна яш-хӗр кӑна мар, аслӑ ӳсӗмрисем те, ваттисем те уявлаҫҫӗ. Ара, вӗсем те ҫамрӑк пулнӑ-ҫке-ха.
Историе илес тӗк, Ҫамрӑксен кунне 1958 ҫултанпа ҫӗртме уйӑхӗн юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ. Совет Союзӗ аркансан 1993 ҫулхи ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Раҫҫейӗн пӗрремӗш президенчӗ Борис Ельцин Ҫамрӑксен кунне ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявламалли пирки алӑ пуснӑ. Анчах чылайӑшӗ ҫакна пӑхмасӑр уява ҫӗртмен юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ.
Ҫӗртме-утӑ уйӑхӗ – хӗрӳ вӑхӑт. Ял халӑхӗ пӗр канмасӑр тенӗ пек выльӑх-чӗрлӗхе хӗл каҫармалӑх утӑ хатӗрлет. Ирхине е каҫ кӳлӗм пахчана тухсан сӑпса ройӗ килнӗн туйӑнать. Унта та кунта утӑ ҫулни илтӗнет. Ӗлӗкрех анкартинче ҫава сасси илтӗннӗ пулсан халӗ газон ҫулмалли хатӗрсем нӑрлаттараҫҫӗ, мотоблоксем кӗрлеҫҫӗ. Мӗнех тейӗн, ял халӑхӗн пурнӑҫӗ ҫӑмӑллансах пырать.
Ӗҫӗ ҫӑмӑлланах пырать-ха, ӗҫлес кӑмӑллисем вара сахалланаҫҫӗ. Темиҫе ҫул каялла кӑна уй-хирте ӗне кӑкармалӑх вырӑн ҫукчӗ — ҫынсем ӗнисене ир-ирех ӑмӑртмалла тенӗ пек ҫавӑтса тухнӑ.
Тӳнсе каясла тарӑхнипе ҫырмасӑр чӑтаймарӑм ҫак статьяна. Ҫак самантра эпӗ хамӑн йӑлана кӗнӗ йӗркепе «Пусть говорят» телекӑларӑма пӑхса ларатӑп. Шоу шутланакан кӑларӑмсене пӑхманнисене пӗлтерем: ӑна 1-мӗш каналпа 19 сехет те 50 минутра пуҫланать.
Хальхинче унта 17 тата 18 ҫулсенчи Бурят Республикинчи икӗ каччӑна йӗрке хуралҫисем тытса кайса вӗлернине сӳтсе яваҫҫӗ. Тӗрӗссипе каласан, вӗлернине никам та официаллӑ майпа ҫирӗплетмен. Велосипед вӑрланӑ тесе тытса чарнӑ яшсенчен пӗри хӑйӗн хӑсӑкӗпе чыхӑнса вилнӗ пулать.
Шел те, Чӑваш Енре вӑрӑ-хурахсен серепине ҫакланакан ҫынсен йышӗ пысӑклансах пырать. Ултава ытларах ватӑсем ӗненеҫҫӗ, ҫавӑнпа усал шухӑш тытнисем вӗсем патне ытларах ҫул тытаҫҫӗ.
Ватӑсен шанӑҫне кӗме ҫӑмӑл ҫав, вӗсен кӑмӑлне тупма ансат. Анчах ултавҫӑсене аллине ҫулланнӑ ҫынсемпе ҫамрӑксем те лекеҫҫӗ. Халӗ тӗнче тетелӗнче тӗрлӗ япала сутни пирки нумай пӗлтереҫҫӗ. Чылайӑшӗ унпа усӑ курать. Ака уйахӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарта кун кунлакан 54-ри арҫын полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Итак, в Чебоксарах состоялось первое в новом году совместное собрание двух близких по целям общественных объединений ЧР — Центрального совета чувашских старейшин (ЦСЧС) и Чувашского народного хурала (ЧНХ).
Встречу, которая традиционно проходила в Национальной библиотеке ЧР, вёл председатель ЦСЧС — учёный и общественный деятель Виталий Станьял.
Гражданских активистов разного возраста на этот раз собралось много. Приехали также активисты из Татарии и Ульяновска.
Руслан Сайфутдинов 2016 ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче иртнӗ Ваттисен канашӗнче тухса каланӑ доклад.
Сывлӑх сунатӑп пурне те!
Чӑн малтан кунта ҫакӑн чухлӗ ҫын пуҫтарӑнасса кӗтменччӗ. Мӗншӗн тесен эп кунта пӗлтӗр килкелесе ҫӳренӗччӗ, ун чухне чи нумаййи те 11-12 ҫын пулнӑ. Паян вара ҫын самай нумай. Ку чӑннипех те савӑнтарать.
Чӑн малтан мӗн калас килет ӗнтӗ? Пӗрремӗш, енчен те эсир пурте халӑхшӑн тӑрӑшас тетӗр пулсан, ҫитес ҫулсенче халӑхшӑн татах та тӑрӑшмалла пулать.
Çак ыйту тавра, тĕрĕссипе, чăваш чĕлхин пуласлăхĕшĕн пăшăрханакан чылай çын калаçать. Мана мĕн хĕтĕртрĕ-ха паян çак статьяна çырма? Çак кунсенче общество транспортĕнче пĕлĕшĕме, пĕр ялта выляса ÿснĕскере, куртăм. Çав хĕр мана асăрхасан пырса калаçма тытăнчĕ. Малтанах аптăрарăм. Мĕншĕн тетĕр-и? Шалт тĕлĕннипе çăвартан сăмах та йĕркеллĕ тухмарĕ. Пике манпа вырăсла кăна пуплерĕ. Кирлĕ чарăнăва çитичченех мĕнле пулмаллине пĕлмерĕм. Ара, манăн чăвашпа чăвашлах калаçас килет вĕт.
«Чăваш Ен» ПТРК корреспонденчĕ, чăвашла хыпарсен кăларăмне ертсе пынă Алена Павлова (Кириллова) пурнăçран уйрăлса кайни пирки нумайăшĕ калаçрĕç. Халĕ те пуçа вырнаçман çак япалана «Çыхăнура» канашлура сÿтсе яваççĕ (http://forum.na-svyazi.ru/?showtopic=2091530&st=30).
Чăннипе, çак йĕркесене мана çырма питĕ йывăр. Йĕркесем куççульсĕр шăрçаланаймаççĕ… Аленăпа 5 çул пĕр курсра, пĕр ушкăнра вĕрентĕмĕр, общежитире питĕ туслă пурăнтăмăр.
«Чӑвашлӑхӑн тымарӗ кирек хӑш вӑхӑтра та ялтан пуҫланнӑ, ял ҫыннисенчен тытӑнса тӑрать. Ҫавӑн пекех упранса юлать.» текен шухӑш паянхи куншӑн вырӑнлӑ-ши? Ялтан тухакан ҫамрӑксем ҫине пӑхсан, чӑваш халӑхӗн телейлӗ пуласлӑхӗ куҫ умне тухса тӑрать-и?..
«Яланхи пекех чарăнура халăх лăк тулличчӗ. Вĕсенчен нумайăшĕ — студентсем, ӗçе васкакансем. «4» номĕрлĕ троллейбус ҫитсессĕн, пурте ун патне васкарĕç. Эпир транспорта маларах кĕрекеннисенччен пĕрисем пултăмăр. Икӗ пуш вырӑна асăрхасан манăн юлташ вӗсене йышӑнасшӑн пулчӗ.
Анăçри çĕршывсенче ирттернĕ тĕпчевсем çамрăксем хваттерпе машинăшăн çунманнине палăртнă иккен.
«Миллениал» текен ăру, унта 30–35 çулсенчисем кĕреççĕ, çурт-йĕр сахал туянать-мĕн, унтан та сайрарах вĕсем машина илеççĕ. Вĕсем асăннă пуянлăха кăна мар, хаклă япала туянма ăнтăлмаççĕ имĕш. Анчах айфон таврашне çамрăксем кăмăллаççĕ-ха.
35 çулчченхи çамрăксене Америкăра «тара илекенсен ăрăвĕ» тесе те калаççĕ иккен. Мĕншĕн çамрăксем пĕр-пĕр пурлăха тара имле кăмăлларах панине социологсем тĕрлĕрен ăнлантараççĕ.