Войти | Регистрация | Вход необходим для полного использования сайта
 +2.3 °C
Если у тебя не будет дурных мыслей, не будет и дурных поступков.
(Конфуций)
 

Аçтахар Плотников: Питлӗх

Аçтахар Плотников04.10.2015 12:543628 просмотров

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

 

Питлӗх тесессӗн эпир халь кӑмака ҫӑварне хупламалли хатӗре аса илетпӗр: ӑна тимӗртен (шӑвӑҫран) тунӑ, унӑн алтыткӑҫи те пур...

Ҫапах та мӗншӗн ҫак кил-ҫуртра усӑ куракан япала «пит» сӑмахпа ҫыхӑннӑ-ха?

Хӑшпӗр чухне кӑмака ҫӑварне хупланӑ питлӗх ҫине пӑхса тӑратӑн-тӑратӑн та... ӗлӗк-авал ҫак япала ҫарҫыннисем усӑ курнӑ хатӗр пекех туйӑнса каять. Чӑнах та, питлӗх — пите валли, пите-куҫа хуплама, тӑшманран сыхлама тунӑ хатӗр. Ҫакӑ унӑн авалхи пӗлтерӗшӗ. Урӑхла каласан, питлӗх — ҫар хатӗрӗ, щит. Пыра-киле, ҫар ҫыннисем питлӗхсемпе усӑ курма пӑрахнӑ: вӑрҫӑ-харҫӑ йӗрки улшӑнса пынӑ. Ҫитменнипе тата чӑвашсем питӗ килӗшӳллӗ, ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан халӑх пула пуҫланӑ, ҫар культури манӑҫса пынӑ. Питлӗх — ӗлӗк ҫарҫыннине кирлӗ япала; килте, хуҫалӑхра усӑ курма ҫеҫ пулса тӑнӑ. Пыра-киле ҫӗнӗ ламсемшӗн вӑл ҫар хатӗрӗ мар, кӑмака ҫӑварне хупламалли япалӑна пӗлтерекен сӑмах пулса юлнӑ. Ҫапла ҫав, пурнӑҫ йӗрки ҫыннӑн шухаш-туйӑмне те, тавракурӑмне те, шухӑшлав виҫипе шухӑшлав йӗркине те, юлашкинчен хӑйне те хальхаҫҫӑнхи саманара кирлӗ еннелле улӑштарать.

 
От редакции: Размещение статей не означает, что редакция разделяет мнение его авторов.

Добавить новый комментарий

Ваше имя:
Ваш комментарий:
B T U T Заг1 Заг2 Заг3 # X2 X2 Ӳкерчĕк http://
WWW:
ĂăĔĕÇçŸÿ
Всего введено: 0 симв. Лимит: 1200 симв.
Если у вас все еще нет раскладки для печати текста на чувашском языке, ее можете взять ЗДЕСЬ.
 

Разрешенные Wiki тэги:

__...__ - выделение слова ссылой.

__aaa|...__ - выделение некого слова ссылкой на другое слово.

__http://ya.ru|...__ - выделение слова ссылкой на внешнюю ссылку.

**...** - выделение жирным.

~~...~~ - выделение курсивом.

___...___ - выделение подчеркиванием.

Orphus

Другие языки

Баннеры

Счетчики