Войти | Регистрация | Вход необходим для полного использования сайта
 -6.7 °C
Я ненавижу людей, не умеющих прощать.
(Ницше)
 

Аçтахар Плотников: Кунпа кӑнтӑр

Аçтахар Плотников26.09.2015 13:273371 просмотров

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

 

«Кӑнтӑр ҫитрӗ», — тетпӗр эпир хӗвел тӳпе маччине хӑпарса ҫитнине курса. Мӗне пӗлтерет-ха ҫав «кӑнтӑр» тени?.. Лайӑхрах шухӑшласа пӑхатӑн та ку сӑмах икӗ пайран иккенне куратӑн: кӑн тата тӑр (тӑрать), кӑн тӑрать. Кӑн (кун) ӗлӗк-авал хӗвеле пӗлтернӗ. Эппин, кӑнтӑр — хӗвел ҫӳлте тӑнине пӗлтӗрнипе ҫыхӑннӑ: хӗвел тӑрать. Кӑнтӑр енӗ — хӗвел тӑнӑ енӗ. Кӑнтӑрла ҫитрӗ — хӗвел тӳпере тӑнӑ вӑхӑт ҫитрӗ.

Кун сӑмах та хӗвелпех ҫыхӑннӑ. Кун пуҫланчӗ — хӗвел тӳпене тухма тытӑнни иккен.

Хӗвел сӑмах халӗ те хӑшпӗр тӗрӗк чӗлхисенче авалхиллех каланать — кун, кюн, кӑн, кӳн. Акӑ, якут чӗлхине илсе пӑхар. «Кюн» (кӳн) тесе илтӗнет вӑл якутла. Ҫакӑн пирки калмӑк халӑх поэчӗ Давид Кугультиновӑн сӑвви те пур.

Вчера, открыв подаренный мне том

Данилова — якутского поэта,

Я взволновался: я узнал о том,

Что «Солнце» — наш исток добра и света, —

Как мне поведал мой якутский друг, —

Зовется — «Кюн»...

Эппин, чӑнах та хӗвеле эпир, чӑвашсем, кун, кӑн е кун тесе каланӑ иккен. Кун килчӗ — хӗвел тухрӗ. Кӑнтар ҫитрӗ — хӗвел тӳпене хӑпарса ҫитрӗ.

 
От редакции: Размещение статей не означает, что редакция разделяет мнение его авторов.

Добавить новый комментарий

Ваше имя:
Ваш комментарий:
B T U T Заг1 Заг2 Заг3 # X2 X2 Ӳкерчĕк http://
WWW:
ĂăĔĕÇçŸÿ
Всего введено: 0 симв. Лимит: 1200 симв.
Если у вас все еще нет раскладки для печати текста на чувашском языке, ее можете взять ЗДЕСЬ.
 

Разрешенные Wiki тэги:

__...__ - выделение слова ссылой.

__aaa|...__ - выделение некого слова ссылкой на другое слово.

__http://ya.ru|...__ - выделение слова ссылкой на внешнюю ссылку.

**...** - выделение жирным.

~~...~~ - выделение курсивом.

___...___ - выделение подчеркиванием.

Orphus

Другие языки

Баннеры

Счетчики