Приснился мне сон, будто Генсек Чувашской Республики пригласил к себе на дачу молодого Президента Академии чувашского языкознания Федота Филина и стал советоваться – как быть с чувашской орфографией и вообще с чувашским государственным языком? А то тут появились свои Реформатские, Дурновы, Виноградовы, Поливановы – не разберешь, кто за Марра, кто за Ашмарина... Молодой ученый тоже разбирается лишь так-сяк, да никак не может мыслить по-научному. Хорошо, что наш Генсек не Сталин. Сталин не любил неясностей...

В языкознании продолжалась нешуточная борьба.

Далее...

Кӑҫал Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 71 ҫул хыҫа юлать. Уява яланхиллех ҫӳллӗ шайра йӗркелесшӗн. Кӑҫал кун валли хыснаран укҫа сахалрах уйӑраҫҫӗ пулин те уява ытти чухнехинчен кая мар ирттересшӗн.

Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн ҫырӑвне Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Унта ҫапла ҫырнӑ: «2016 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Чӑваш Республикинче Аслӑ Ҫӗнтерӳ 71 ҫул тултарнине халалланӑ мероприятисем иртӗҫ. Уяв мероприятийӗсене хатӗрленес тата вӗсене ҫӳллӗ шайра ирттерес тӗллевпе Сирӗнтен оклад чухлӗ ыркӑмӑллӑх пулӑшӑвне кӳме сӗнетӗп».

Далее...

Шел те, Чӑваш Енре вӑрӑ-хурахсен серепине ҫакланакан ҫынсен йышӗ пысӑклансах пырать. Ултава ытларах ватӑсем ӗненеҫҫӗ, ҫавӑнпа усал шухӑш тытнисем вӗсем патне ытларах ҫул тытаҫҫӗ.

Ватӑсен шанӑҫне кӗме ҫӑмӑл ҫав, вӗсен кӑмӑлне тупма ансат. Анчах ултавҫӑсене аллине ҫулланнӑ ҫынсемпе ҫамрӑксем те лекеҫҫӗ. Халӗ тӗнче тетелӗнче тӗрлӗ япала сутни пирки нумай пӗлтереҫҫӗ. Чылайӑшӗ унпа усӑ курать. Ака уйахӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарта кун кунлакан 54-ри арҫын полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ.

Далее...

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

Ӑрӑмҫӑ — ӑрӑм тума, вӗрме-сурма, сиплеме-сыватма, тепӗр чухне усал ӗҫшӗн сиен тума та пултаракан ҫын, вырӑсла ӑна чылай чухне «колдун» сӑмахпа куҫараҫҫӗ. Ӑрӑмҫӑ сӑмах ӑҫтан пулса кайнӑ-ши?

Авалхи чӑвашсем хӑйсен тӗнӗпе пурӑннӑ. Вӗсен тӗнӗ чылай енчен чи авалхи чаплӑ та аслӑ тӗнсенчен пӗринпе, Заратуштрана (Зорастра) пуҫҫапса пурӑнакансен тӗнӗпе, ӑна урӑхла вута пуҫҫапакансен е арсен тӗнӗ, теҫҫӗ.

Далее...

Ӗнер эпӗ пӗрремӗш хут «Хӗвеллӗ кустӑрмасем» юхӑм йӗркеленӗ велочупӑва хутшӑнтӑм. Ялта пурӑннӑран хӗлле эп хамӑн икӗ урапаллӑ лашапа тухмастӑп — вӑл вӑхӑта ман велосипед сарайра ирттерет. Ҫавӑнпа пуль ӗнтӗ ӗнер тӳрех 84 ҫухрӑм парӑнтарма тивнӗрен мана кӑшт йывӑртарах килчӗ. Уйрӑмах Лапсарпа Шупашкар хушшинчи ҫула парӑнтарма ҫӑмӑл мар пулчӗ. Велоҫул юр айӗнче выртнӑран машшинсем ҫӳрекен ҫулпа кайма тиврӗ. Вырӑнӗ-вырӑнӗпе асфальт ҫул урапасем валли ҫеҫ ҫитнӗрен ҫул хӗррине тухмалла пулчӗ.

Далее...

Уважаемый Владимир Владимирович.

1. Когда Вы обменяете Героя Украины, депутата Верховной Рады и делегата Парламентской ассамблеи Совета Европы Надежду Савченко, захваченную и похищенную на Украине в 2014-м году, на пленных российских военных?

2. Когда Вы выведете тяжёлую военную технику и российских военных с Юго-Востока Украины?

3. Ваше отношение к опубликованным докладам заместителя председателя Партии Народной Свободы (Парнас) Ильи Яшина «Угроза национальной безопасности» и «Путин. Война»?

4. Ваше отношение к опубликованным Заявлениям Конгресса интеллигенции с призывом отправить в отставку главу Чеченской Республики Р.

Далее...

Нумай пулмасть эп сирӗн умӑра «Чӑваш халӑх сайчӗ хупӑнма пултарать» текен хыпар лартрӑм. Ҫырасса ӑна чун ыратса килнӗ вӑхӑтра шӑрҫаларӑм. Тӗрӗссипе, Чӑваш халӑх сайчӗпе ӗҫленӗ вӑхӑтра унашкал самантсем сахал мар сиксе тухса. Ытти чухне эпӗ ҫав вӑхӑтсенче хамӑн туйӑмсене пусарма тӑрӑшатӑп, хама хам кӳренӳ тапхӑрӗ вӑхӑтлӑх кӑна тесе ӗнентеретӗп. Каҫхи пулса иртет пулсан ирхи вӑхӑтччен тӑхтамалла тесе хама-хам тытса чаратӑп. Чӑн та ирхине вӑрансан капланса килнӗ чун ҫемҫелет, тарӑхтаракан самант та сӗвӗрӗлет.

Хальхинче ма ҫыртӑм-ха? Тӗрӗс, унашкал ҫырусем вӗсем тем тесен те вӑхӑтлӑ тарӑху кӑна, вӑл шухӑшсене пусарма вӑй-хӑват ҫитерме тӑрӑшмалла.

Далее...

Начну с реального случая, который произошел со мной в феврале 2012 года. Тогда я защищал кандидатскую степень перед Диссертационном советом Чувашского госуниверситета, т.е. перед академической элитой нашей республики, детально сведущей в чувашской истории. Тогда моя работа обескуражила профессуру – уж очень был необычен сам методологический подход рассматривать чувашское национальное движение начала ХХ века как равноправный субъект разрешения общегосударственных проблем. Все настолько привыкли относиться к чувашскому народу как к объекту воздействия других сильных народов, что это их просто выбивало из привычной колеи, когда говорилось о том, что чувашские деятели сами проектировали, реализовывали и добивались результатов.

Далее...

Шупашкарти пӗр чиркӳ килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсене эрнере икӗ хутчен апатлантарассине йӑлана кӗртнӗччӗ. Халӗ пӗлмеcтӗп: ҫитереҫҫӗ-и вӗсене унта? Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, «Шупашкар» суту-илӳ комплексӗ хыҫне апат илсе килме пӑрахнӑ. Ку кризиспа ҫыхӑнман-ши?

Пурнӑҫра йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ ҫынсене пулӑшни — пархатарлӑ ӗҫ. Темен те пулать-ҫке пурӑнан пурнӑҫра. Пӗрисене ҫывӑх тӑванӗсем килтен кӑларса яраҫҫӗ. Теприсен ултава пула урамра ҫӗр каҫма тивет. Виҫҫӗмӗшӗсем вара кунашкал пурнӑҫа хӑйсем суйлаҫҫӗ.

Далее...

Пурнӑҫра тӗлӗнсе каймалла пулӑмсем сиксе тухаҫҫӗ. Нумаях пулмасть паллаканӑмсенчен пӗри тӗлӗнтермеллипех тӗлӗнтерчӗ. Ӑна... чӗлхе вӑрӑммишӗн ят лекнӗ.

Чӑн та, вӑрӑм чӗлхеллисене нихӑш саманара та юратман-ха. Тӗрӗссине калакансем юмахра кӑна ҫӗнтереҫҫӗ пулӗ. Тепӗр тесен, юмахра та вӗсем малтанласа шар кураҫҫӗ. Аса илер-ха, акӑ, Константин Ивановӑн "Икӗ хӗр" юмахне.

Хӑйӗн аслӑ хӗрӗнчен

Ашшӗ ыйтать: «Мӗн мӑнтӑр?»

— Пирӗн атте килӗнчи

Кӑвак лаша пит мӑнтӑр.

Далее...