Тĕлĕнмелле пек те, анчах васкамасăр ĕçлекен çын тухăçлăрах тимлет тесе пĕтĕмлетнĕ «Газета.Ru» интернет-кăларăм. Кун пек шухăш патне вăл тĕрлĕ ăсчахсен сăнавĕ тăрăх çитсе тухнă.
Ĕçрен пĕлсе пăрăнни тухăçлăха ӳстернине тата çыннăн вăй-халне упраса хăварнине палăртнă май çакăн пек сĕнӳсем хатĕрленĕ.
Ĕçрен час-час пăрăнса офис тăрăх уçăлса çӳрекенсем пуçа çĕклемесĕр тăрăшакансенчен 49 процент тухăçлăрах ĕçлеççĕ.
Штраф виçи ӳсни яваплăрха пулма хистет тата ăна пула хысна тулать.
Хысна штрафа пула кăна тулаймĕ-ха, çапах та çынсене административлă майпа явап тыттарнине (тепĕр мйалă каласан, штрафланине) пула та республика хысни пуянланать.
Росреестрăн Чăваш Енри управленийĕ пĕлтернĕ тăрăх, çĕр саккунне пăсакансене административлă майпа явап тыттарасси кăçал пĕлтĕрхинчен 3 хут ӳснĕ. Асăннă тытăмăн инспекторĕсем 3 пин ытла тĕрĕслев ирттернĕ.
Уй-хир тăрăх, ял-хула тăрăх çӳрени сая каймасть: кашни иккĕмĕш тĕрĕслев кăлтăк тупнипе вĕçленет.
Шупашкарти «Шанхай» текен районта пурăнакансене «Кувшинка» микрорайонти нумай хутлă çуртсенче хваттер парĕç. «Шанхайĕ» унтах вырнаçнине шута илсен çынсен хăйсен пурăнакан вырăнне хулан тепĕр кĕтесĕнче ылмаштармалла мар.
282 çуртри çынсене хваттер парасси пирки калаçса татăлнă. Микрорайона аталантарасси пирки Шупашкар хула администрацийĕн пуçлăхĕ Алексей Ладыков тата нумай хваттерлĕ çуртсем хăпартакан «Лидер» тулли мар яваплă общество хушма килĕшӳ алă пуснă, унта «Шанхайра» пурăнакан çынсен сĕнĕвне те шута илнĕ.
Васкакан вакка сикнĕ тенĕ ваттисем. Васкакан водительсем пĕрне-пĕри ирттерме пĕр минут тăхтас килменнипе çуршар сехет вăхăт ирттернине Шупашкарти Пичет çурчĕнчен кунсерен тенĕ пек асăрхатăп. Пÿлĕм чÿречи Иван Яковлев проспекчĕ еннелле тухать те, шăрăха пула яри уçса хунă май урамри шăв-шав шалтинчен вăйлă илтĕнет.
Машинăна хăвăрт чарма хăтланса тормоза хăвăрт пуснă май урапа асфальт тăрăх хăйĕн инерцийĕпе шуса кайнă сасă яланах хăлхана кĕрет. Ĕнер вара кантăк ваннă сасăпа пуçа урам еннелле пăртăм. Инкекĕ яланхиллех ункăра, Иван Яковлев проспекчĕпе Мир проспекчĕ пĕрлешнĕ ункăра пулса иртет.
«Çакă çутă тĕнчере Вăйли çук та этемрен. Шывсем çинче, çĕр çинче Хуçа пулса вăл тăрать. Анчах вăйлă этем те Хăй тĕнчине пăхăнать. Укçапала эрехех çынна ăсран кăларать», – шкулта вĕреннĕ чухнех вуланă вилĕмсĕр «Нарспире» темшĕн çак йĕркесем асăмра çырăнса юлнине хам та пĕлместĕп.
Укçапала эрехех çынна ăсран кăларнине кунсерен тенĕ пек курса ĕненме тивет. Чăн та, иккĕшĕ те – мулĕ те, эрехĕ те – çыннăн шалти тĕнчине çиеле кăлараççĕ. Эрехĕ, тепĕр тесен, укçинчен те вăйлăрах-тăр: вăл темле пултаруллă, ăслă-тăнлă, пуян çынна та тĕп тăвайрать.
Ку ыйту ахальтен çуралмарĕ-ха ман. Чăваш наци конгресĕн сайтĕнче Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ вĕрентекенĕ, ЧНКн вĕренӳпе ăслăлăх комитечĕн пайташĕ Геронтий Никифоров «Чăваш чĕлхин пуласлăхĕ мĕнле-ши?» статья пичетленĕ. Унта вăл тăван чĕлхемĕр пирки пăшăрханса çырать.
Чăваш чĕлхине ЮНЕСКО пĕтекен чĕлхесен шутне кĕртни паянхи кун вăрттăнлăх мар ĕнтĕ. Темиçе çул каялла ун пек хыпара тĕнче тетелĕнчи шырав тытăмĕсенчен пĕринче акăлчанла кăсăклансан кăна (хамшăн ют чĕлхепе шыраса пулăшаканни пĕр вăхăтра Шупашкар район хаçачĕн редакторĕнче ĕçленĕ Борис Чиндыков пулнăччĕ) ЮНЕСКО сайтĕнче кăна тупайнăччĕ.
Халăхăн шухăшне пĕлессишĕн ирттерекен тĕпчевсенчен пĕри шкулта вĕренекенсенчен 40 проценчĕ хăйĕн пĕлĕвне тата патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзаменне ăнăçлă тытасса шаннине палăртнă. 30 проценчĕ хăй пĕлменнинчен ытла ашшĕ-амăшĕ хытă пăлханнине кура экзаментан хăрать иккен.
Чăн та, ывăл-хĕрĕ лайăх паллă илтĕр, патшалăхăн пĕрлĕх экзаменĕнче пысăк балл пухтăр тесе ашшĕ-амăшĕ мĕн кăна тумасть пулĕ! Урокра вĕреннине репетитор тытса тепĕр хут ăша хывнине хăнăхса çитрĕмĕр. Вĕрентекенĕсем хăйсем те урок хыççăн тав сăмахĕлле ларса юласшăн мар та, ачасене репетитор тытма сĕнеççĕ.
Халăхăн шухăшне пĕлессишĕн ирттерекен тĕпчевсенчен пĕри шкулта вĕренекенсенчен 40 проценчĕ хăйĕн пĕлĕвне тата патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзаменне ăнăçлă тытасса шаннине палăртнă. 30 проценчĕ хăй пĕлменнинчен ытла ашшĕ-амăшĕ хытă пăлханнине кура экзаментан хăрать иккен.
Чăн та, ывăл-хĕрĕ лайăх паллă илтĕр, патшалăхăн пĕрлĕх экзаменĕнче пысăк балл пухтăр тесе ашшĕ-амăшĕ мĕн кăна тумасть пулĕ! Урокра вĕреннине репетитор тытса тепĕр хут ăша хывнине хăнăхса çитрĕмĕр. Вĕрентекенĕсем хăйсем те урок хыççăн тав сăмахĕлле ларса юласшăн мар та, ачасене репетитор тытма сĕнеççĕ.
Ĕçлекен çынна тухтăр патне каясси чĕр нуша. Тухтăрĕсем патне, тĕрĕссипе, ахаль те йăпăр-япăр каяс килмест-ха. Йăлтах – çав мăнтарăн черетне пула. Çынна меллĕ пултăр тесе электрон регистратура та шухăшласа кăларчĕç. Анчах – усси!
Сăмахăма çирĕплетме пĕр тĕслĕх кăна илсе кăтартам. Пĕррехинче çапла гинеколог патĕнче черетре ларатăп. Эрне çурă маларах çырăнса хунă вăхăтчен пĕр 10 минут маларах çитсе лартăм. Ара, электрон регистратурăпа çырăннă-çке. Унта миçере врач лекмелли паллă.
Анăçри çĕршывсенче ирттернĕ тĕпчевсем çамрăксем хваттерпе машинăшăн çунманнине палăртнă иккен.
«Миллениал» текен ăру, унта 30–35 çулсенчисем кĕреççĕ, çурт-йĕр сахал туянать-мĕн, унтан та сайрарах вĕсем машина илеççĕ. Вĕсем асăннă пуянлăха кăна мар, хаклă япала туянма ăнтăлмаççĕ имĕш. Анчах айфон таврашне çамрăксем кăмăллаççĕ-ха.
35 çулчченхи çамрăксене Америкăра «тара илекенсен ăрăвĕ» тесе те калаççĕ иккен. Мĕншĕн çамрăксем пĕр-пĕр пурлăха тара имле кăмăлларах панине социологсем тĕрлĕрен ăнлантараççĕ.