Раздел Русско-чувашского словаря под редакцией Сергеева Л.П., Васильевой Е.Ф.

семья — кил-йыш, çемье
наша семья большая — пирĕн кил-йыш пысăк
родители — атте-анне —
слушаться родителей — аçу-аннӳ каланине итле
дедушка (со стороны отца) — асатте
бабушка ( со стороны отца) — асанне
дедушка (со стороны матери) — кукаçи
бабушка (со стороны матери) — кукамай
добрый дедушка — ырă кăмăллă асатте (кукаçй)
любимая бабушка — юратнă асанне (кукамай)
дедушкин дом (сад) — асатте (кукаçи) пӳрчĕ (пахчи)
дедушкины очки — асатте (кукаçи) куçлăхĕ
бабушкин платок — асанне (кукамай) тутăрĕ
бабушкины сказки — асанне (кукамай) юмахĕсем
любить дедушку (бабушку) — асаттене (кукаçие), асаннене (кукамая) юрат
подарить деду книги — асаттене (кукаçие) кĕнеке парнеле
советы бабушки — асанне (кукамай) канашĕсем
моя бабушка — врач (медсестра, кулинар) — манăн асанне (кукамай) — врач (медсестра, кулинар)
наш дедушка — герой труда — пирĕн асатте (кукаçи) — ĕç паттăрĕ (геройĕ)
наша бабушка — пенсионерка — пирĕн асанне (кукамай) — пенсионерка
отец, папа — атте
мать, мама — анне
наш отец — пирĕн атте, аттемĕр
наша мама — пирĕн анне, аннемĕр
дорогая, любимая мама — хаклă, юратнă анне
трудолюбивый отец — ĕçчен атте
добрая мама — ырă кăмăллă аннĕ
мамин день рождения — анне çуралнă кун
любить отца (мать) — аттене (аннене) юрăт
слушаться матери — аннене итле
помогать отцу — аттене пулăш
шапка (пальто) отца — атте çĕлĕкĕ (пальтовĕ)
платок матери — анне тутăрĕ
пойти с мамой в кино — аннепе кинона кай
мой папа — директор школы (летчик, музыкант) — манăн атте — шкул директорĕ (лётчик, музыкант)
моя мама — бухгалтер (актриса, библиотекарь, машинистка) — манăн анне — бухгалтер (актриса, библиотекарь, машинистка)
старшая сестра — аппа
младшая сестра — йăмăк
трудолюбивая сестра — ĕçчен аппа (йăмăк)
пятилетняя сестра — пйлĕк çулхи йăмăк
старшей сестре 15 лет — аппа вун пилĕк çулта
сестрины книги — аппа (йăмăк) кĕнекисем
дневник (кофта, платок, книга) сестры — аппа (йăмăк) дневникĕ (кофти, тутăрĕ, кĕнеки)
работать вместе с сестрой — аппапа (йăмăкпа) пĕрле ĕçле
помогать сестре — аппана (йăмăка) пулăш
моя старшая сестра — студентка — манăн аппа — студентка
моя младшая сестра учится в 1 классе — манăн йăмăк пĕрремĕш класра вĕренет
старший брат — пичче
младший брат — шăллăм
трудолюбивые братья — ĕçчен пиччесем (шăллăмсем)
четырехлетний брат — тăватă çулхи шăллăм
умный брат — ăслă пичче (шăллăм)
любить брата — пиччене (шăллăма) юрат
играть с братом в шашки — пиччепе (шăллăмпа) шашкăлла выля
пойти с братом в кино — пиччепе (шăллăмпа) кинона кай
старшему брату 14 лет — пичче вун тăватă çулта
тетради (книги, карандаши) брата — пичче (шăллăм) тетрачĕсем (кĕнекисем, кăранташĕсем)
мой младший брат — ученик — манăн шăллăм — вĕренекен
мой старший брат — отличник — манăн пичче — отличник
дядя (старший брат отца) — мучи
дядя (младший брат отца) — пичче
дядя (брат матери) — кукка
дядя вася — ваçлей мучи (пичче, кукка)
дядин дом — мучи (пичче, кукка) çурчĕ
жить у дяди — мучи (пичче, кукка) патĕнче пурăн
бородатый дядя — сухаллă мучи (пичче, кукка)
мой дядя — известный спортсмен — манăн мучи (пичче) — паллă спортсмен
тетя (старшая сестра отца и матери) — мăнакка
тетя (младшая сестра отца и матери) — аппа
тетя маша — маша мăнакка (аппа)
любимая тетя — юратнă мăнаккă (аппа)
старая тетя — ватă мăнакка (аппа)
жить у тети — мăнакка (аппа) патĕнче пурăн
тетин подарок — мăнакка (аппа) парни
моя тетя — агроном — манăн мăнакка (аппа) — агроном
муж — упашка
счастливый муж — телейлĕ упăшка
жена — арăм
скромная жена — сăпайлă арăм
мальчик — ывăл ача
у них два мальчика — вĕсен икĕ ывăл ача
ленивый мальчик — кахал ывăл ача
девочка — хĕрача
трудолюбивая девочка — ĕçчен хĕрача
у них трое девочек — вĕсен виçĕ хĕрача
родственник, родственница — хурăнташ, тăван
наши родственники — пирĕн тăвансем
пойти к родственникам — тăвансем патне кай
близкий родственник — çывăх тăван (хурăнтăш)
девушка — хĕр, çитĕннĕ хĕр
скромная девушка — сăпайлă хĕр
веселая девушка — хаваслă хĕр
умная девушка — ăслă хĕр
костюм девушки — хĕр костюмĕ
высокая девушка — çӳллĕ хĕр
дитя — ача, пепке
живое, подвижное дитя — йăрă ача
нежное дитя — ачăш ача
детская игра — ача вăййи
сын — ывăл
два сына — икĕ ывăл
любимый сын — юратнă ывăл
первый сын — пĕрремĕш ывăл
милый сыночек — чипер ывăл
комната сына — ывăл пӳлĕмĕ
учить сына — ывăлă вĕрент
дочь — хĕр
три дочери — виçĕ хĕр
старшая дочь — аслă хĕр
ребенок — ача, пĕчĕк ача
милый ребенок — чипер ача
пятилетний ребенок — пилĕк çулхи ача
крепкий ребенок — патвар ача
больной ребенок — чйрлĕ ача
внук, внучка — мăнук
у него 2 внука — унăн икĕ мăнук
озорные внук и внучка — ашкăнчăк мăнуксем
мачеха — амаçури
злая мачеха — хаяр амаçури
отчим — аçаçури
бездушный отчим — чунсăр аçаçури
сирота — тăлăх
круглый сирота — хăр тăлăх
юноша — çамрăк, яш (çитĕннĕ ача)
мужчина — арçын
слепой мужчина — суккăр арçын
надежный мужчина — шанчăклă арçын
женщина — хĕрарăм
толстая женщина — мăнтăр хĕрарăм
рябая женщина — шатраллă, шатра питлĕ хĕрарăм
старик — ватă çын, старик
знатный старик — сумлă старик
слепой старик — суккăр старик
хромой старик — уксах старик
бедный старик — чухăн старик
глубокий старик — питĕ ватă старик
уважать стариков — ватă çынна хисепле
старуха — карчăк
опрятная старуха — тирпейлĕ карчăк
глухая старуха — хăлхасăр карчăк
богатая старуха — пуян карчăк

почтительное обращение к старшим — хăвăнтан аслисене хисеплесе чĕнесси.
_дядя_
1. обращение к мужчине старше отца — мучи
2. обращение к мужчине старше говорящего, но моложе родителей — пичче
дядя петя — петĕр мучи, петĕр пичче
_тетя_
1. обращение к женщине старше отца — кинемей
2. обращение к женщине моложе родителей — аппа
3. обращение к замужней женщине старше говорящего — инке
тетя катя — кĕтерин кинемей
тетя валя — валя аппа

выражение принадлежности — камăнлăха кăтартасси
_дeд, бабушка_
1л:
мой дед — мăнăн асатте (кукаçй), асаттем
моя бабушка — мăнăн асанне (кукамай), асаннем, кукамайăм
2л:
твой дед — санăн аслаçу (кукаçу)
твоя бабушка — сăнăн асанну (кукаму)
3л:
его (ее) дед — унăн аслашшĕ (кукашшĕ)
его (ее) бабушка — унăн аслăмăшĕ (кукăмăшĕ)
_отец, мать_
1л:
мой отец — манăн атте, аттем
моя мать — манăн анне, аннем
2л:
твой отец — санăн аçу
твоя мать — санăн анну
3л:
его (ее) отец — унăн ашшĕ
его (ее) мать — унăн ăмăшĕ
_брат, сестра (старшие)_
1л:
мой брат — манăн пичче, пиччем
моя сестра — манăн аппа, аппам
2л:
твой брат — сăнăн пиччу
твоя сестра — санăн аппу
3л:
его (ее) брат — унăн пйччĕшĕ
его (ее) сестра — унăн аппăшĕ
_брат, сестра (младшие)_
1л:
мой брат — манăн шăллăм
моя сестра — манăн йăмăк, йăмăкăм
2л:
твой брат — санăн шăллу
твоя сестра — санăн йăмăку
3л:
его (ее) брат — унăн шăллĕ
его (ее) сестра — унăн йăмăкĕ