«Тӑван кил ҫутипе» (2020) кӗнекене, хӑй курни-чӑтнине, тӑванӗсем ас илнине пухса кӑларнӑ кӗнекене, савӑнса та мухтаса ҫавӑртӑм. Вӑл хӑйне евӗрлӗ, пуян, ҫӗкленӳллӗ, ӑслӑ шухӑшсемлӗ, тӳрӗ сӑнавсемлӗ, нумай ӳкерчӗклӗ. Ӑрусен несӗл «йывӑҫӗсене» халӗ пайтах ҫырса кӑлараҫҫӗ, вӑрӑм таблицӑсем ӳкереҫҫӗ, пулни-пулманнине пысӑклатса кӑтартни те пулкалать. Курнӑ эпӗ вӗсене, хакланӑ та. Мария Урукова кил-йыш кӗнеки вӗсенчен урӑхла. Ҫавсем ҫинченех, анчах — хӑйле, чун сисӗмӗ витӗр. Пӗр пайне амӑшӗн ҫырӑвӗсем, каласа панисем тӑрӑх йӗркеленӗ.

Далее...

Ҫапла ят панӑ чӑваш халӑх ҫыравҫи Анатолий Кибеч хӑйӗн тин ҫеҫ пичетленсе тухнӑ кӗнекине, урӑхла каласан, сӑвӑласа ҫырнӑ роман-хроникине. Ку вӑл ҫӗнетсе ҫырнӑ иккӗмӗш кӑларӑм ӗнтӗ.

Мӗнле сӑлтава пула тепӗр хут пичетлерӗр тесе ыйтсан, автор ҫапла хуравларӗ: «Пӗрремӗш кӑларӑм хӑвӑрт саланса пӗтнӗ хыҫҫӑн ҫак кӗнекене ӑҫта туянма пулать текенсем те пулчӗҫ. Вулаҫҫӗ курӑнать. Пурнӑҫ малалла шуса пынӑ май хушса ҫырмаллисем те тупӑнчӗҫ. Кӑшӑл вирусӗ те алхасать. Президент патне янӑ ҫырусем пирки сӑмах тапратни те ытлашши мар пуль»,– терӗ автор.

Далее...

Заметки журналиста и историка

Накануне 100-летнего юбилея Чувашской автономии увидела свет книга «Чуваши: история восхождения от племени к народу». Чебоксары: Издательство Чувашского университета, 2019. – 264 с.: ил. Тираж 500 экз. Как сообщается в Предисловии к изданию, труд увидел свет благодаря поддержке предпринимателя и мецената Ивана Павлова.

В краткой аннотации книги напечатано: «В научно-популярном издании представлена современная оценка решения исторического вопроса о происхождении чувашского народа.

Далее...

В фирменные магазины «Книжные новинки» Чувашского книжного издательства (ЧКИ) поступила новая книга первой чувашской киноактрисы Тани Юн (1903-1977) «Дни и годы минувшие»: воспоминания. Чебоксары: ЧКИ, 2021. - 192 с., ил. Тираж 1 тыс. экз.

На русском языке книга вышла впервые. Первые два издания на чувашском языке «Иртнӗ кунсем-ҫулсем» увидели свет в 1972 и 2013 годах. Причем, в первой книге в издательстве изъяли самую интересную главу «Аса илес килменнисем» (Время, которое не хочется вспоминать.

Далее...

«Ҫӗнӗ Вӑхӑт» типографире Анатолий Кибечӗн «Телей алӑ ҫупса тӑнӑ чух…» кӗнеки пичетленсе тухрӗ.

Пӗлетпӗр ӗнтӗ, Кибеч шухӑш-туйӑма кӗскен каласах витӗмлӗн уҫса паракан автор пулнине. Ҫакна унӑн юррисемпе прозӑлла сӑввисем лайӑх кӑтартса параҫҫӗ. Ку хутӗнче вара автор ҫӗнӗ кӗнекине тӑват йӗркеллӗ сӑввисене кӗртнӗ. Пурӗ 300 яхӑн. Вӑл вунпилӗк сыпӑкран тӑрать, ачалӑхран пуҫласа паянхи кун сӑнарӗ таран.

Усӑ курма пӗлсен тӑватӑ йӗркепе те чылай калама пулать иккен. Акӑ малтанхи икӗ сӑвви:

Ҫуралнине эп астумастӑп,

Анне каланине манмастӑп:

«Ҫуралтӑн эс ҫу кунӗнче,

Ыраш ҫӗмелӗ кутӗнче».

Далее...

Чӑваш кӗнеке кӑларӑшӗнчен пӗлтӗр 8-мӗш класӑн, паян 9-мӗш класӑн ҫӗнӗ кӗнекисене (тӗрӗссипе — улттӑмӗш ҫӗнетсе улӑштарнӑ кӑларӑма) илсе килчӗҫ. Савӑнмалла. Тӑрӑшса ӗҫленӗ, Евгений Майковпа Ольга Вишнева вӗрентекенсем пултарнине тунӑ. Тепӗр тӗлӗнтермӗш, ҫӗнӗ кӗнекешӗн 3 пин ытларах гонорар парса янӑ. Унчченхисемшӗн пачах ним тӳлеменни те пулнӑ-ҫке! Ҫавӑнпа укҫа пирки калаҫмӑпӑр, ахаллӗн мана хирӗҫ Родионов-Яковлев-Ендеров тата тахӑшӗн пӗрлӗхӗ каллех кӑшласа ларать. Ку ушкӑн хам чӗрӗ чухнех курнӑҫланса синкер сарать те, вилсе выртсан мӗнле сиксе ташлӗ-ши?

Далее...

Узнаю моего почетного краеведа Николая Головченко даже по одному этому необычайному случаю. Другой бы махнул рукой и успокоился, а он повторно послал мне алатырские книги, хотя нерадивые работники почты из-за незначительной опечатки в номере дома эту бандероль в 334 рубля только в марках отправили обратно. Многокорпусных домов на нашей улице больше нет – можно было без думы догадаться о путанице в корпусах домов. К тому же сорок лет я на той почте получаю всякую корреспонденцию и газеты. По подписному листу сверить запросто, где нужный адресат обитает.

Далее...

В 2006 году в городе Чебоксары небольшим тиражом (500 экз.) в свет вышла книга «Память незабытых предков», в которую были включены три древние болгаро-чувашские эпические поэмы «Аттил и Кримкилте», «Ылттанпик» и «Семь принцесс - кудесниц». Тексты литературных шедевров с чувашского языка на русский перевел В.И.Николаев. Составил, написал предисловие, пояснение, примечание и подготовил книгу к печати академик М.Н.Юхма. Выполнена огромная работа по сохранению, увековечению великого и уникального историко-литературного наследия болгаро-чуваш.

Далее...

Сереп – авалхи чӑваш сӑмахӗ. Вӑл ачасем хӑйсен ӳсӗмӗнче пӗр-пӗринпе чупассипе, сикессипе, ишессипе, кайӑк чӗпписене паллассипе, кӗпҫесем тупса ҫиессипе ӑмӑртнине пӗлтернӗ.

Элӗксен Серепӗ — Анатолий Трофимович Афанасьев (12.12.1920 – 18.02.2003), писатель, Чалтан вӑрҫин салтакӗ, педагог ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитрӗ. Вӑл Мӑн Тукташ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Вӑрҫӑччен Нурӑсри педагогика училищинчен вӗренсе тухнӑ. 1942–1945 ҫулсенче фронтра нимӗҫ фашисӗсемпе ҫапӑҫнӑ, йывӑр аманса таврӑннӑ.

Далее...

И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн кӑларӑшӗнче Галина Брусова доцентӑн «Мӗтри Кипек хайлавӗсенчи вӑрҫӑ теми» ятлӑ монографийӗ (2020,182 хутъен) пичетленсе тухнӑ. Ӑна мана Галина Федоровна тата вӑл вӗрентекен студенткӑсен пӗр ушкӑнӗ, киле килсех, Учитель кунӗпе саламласа парнелерӗҫ. Ватӑ пулсан та, кӗнекешӗн шкул ача пекех хӗпӗртерӗм. Мӗншӗн? Сӑлтавӗ ансат. Тӗпчев никӗсӗнче - ҫур ӗмӗр каялла Галина Логунова (Брусова) студентка ман патра литературӑпа тӗплӗ диплом ӗҫӗ ҫырнӑччӗ.

Далее...