Войти | Регистрация | Вход необходим для полного использования сайта
 +9.3 °C
Люди перестают мыслить, когда перестают читать.
(Д. Дидро)
 

Природные явления (РЧС,СВ)

    Раздел Русско-чувашского словаря под редакцией Сергеева Л.П., Васильевой Е.Ф.
    
Одинаково звучащие природные явления:
    атмосфера, климат, комета, космос, прогноз, планета
    
    природные явления — çут çанталăк пулăмĕсем
    
    буран — çил-тăман, тăман
    буран стих — çил-тăман лăпланчĕ
    неистовый буран — асар-писер тăман
    буря — çил-тăвăл, тăвăл
    сильная буря — вăйлă тăвăл, вăйлă çил-тăвăл
    поднялась буря — çил-тăвал тухрĕ
    разразилась буря — тăвăл çĕкленчĕ
    ветер — çил
    попутный ветер — майлă çил
    порывистый ветер — авăк çил
    пронзительный ветер — вичкĕн çил
    свежий ветер — уçă çил
    северный ветер — çурçĕр çилĕ
    ураганный ветер — тăвăллă çил
    холодный ветер — сивĕ çил
    ветер дует — çил вĕрет
    ветер утих — çил лăпланчĕ, çил лăпланнă
    ветер переменился — çил çаврăнчĕ, çил çавăрăннă
    воздух — сывлăш
    свежий воздух — уçă сывлăш
    сжатый воздух — хĕснĕ сывлăш
    сырой воздух — чĕрĕ сывлăш
    вьюга — çил-тăман, тăман
    вьюга беснуется — çил-тăман тулашать
    вьюга бушует — çил-тăман алхасать
    град — пăр
    крупный град — шултра пăр
    град идет — пăр çăвать
    гроза — аслатиллĕ çумăр
    сильная гроза — вăйлă аслатиллĕ çумăр
    гром — аслати, аçа
    раскаты грома — аслати кĕмсĕртетни
    гром гремит — аслати авăтать
    дождь — çумăр
    дождь с бурей — тăвăллă çумăр
    дождь с градом — пăрлă çумăр
    дождь в ясную погоду — уяр çумăр
    капли дождя — çумăр тумламĕсем
    мелкий дождь — вĕтĕ çумăр, йĕпхӳ
    проливной дождь — шалкăм çумăр
    сильный дождь — вăйлă çумăр
    теплый дождь — ăшă çумăр
    дождь идет — çумăр çăвать
    надвигается дождь — çумăр килет
    дождь моросит — йĕпхӳ çăвăть
    дождь прекратился — çӳмăр чăрăнчĕ
    дождь промочил — çумăр ислентерчĕ
    дождь льет как из ведра — çумăр лӳшкет
    дым — тĕтĕм
    едкий дым, горький дым — йӳçĕ тĕтĕм
    густой дым — çăрă тĕтĕм
    запах дыма — тĕтĕм шăрши
    облако дыма — тĕтĕм йăсăрлăнчăкĕ
    дым идет — тĕтĕм тухăть
    из трубы валит дым — мăрьерен тĕтĕм мăкăрланса тухать
    дымка — тĕтре, янкар
    серая дымка — кăвак тĕтре
    жара — шăрăх
    летняя жара — çуллахи шăрăх
    невыносимая жара — чăтма çук шăрăх, тӳсме çук шăрăх
    заря — шурăмпуç, шуçăм
    вечерняя заря — каçхи шурăмпуç
    утренняя заря — ирхи шурăмпуç
    свет зари — шуçăм çути
    от зари до зари — çĕрĕпех
    заря занимается — шурăмпӳç çуталса килет
    заря пылает — шурăмпуç хĕмленет
    засуха — типĕ
    стоит засуха — типĕ тăрать
    засуха затянулась — типĕ нумая кăйрĕ
    зенит — тӳпе
    солнце в зените — хĕвел тӳпере
    звезда — çăлтăр
    полярная звезда — çӳрçĕр çăлтăрĕ
    звезды мерцают — çăлтăрсем чăлтăртатăççĕ
    звезды мигают — çăлтăрсем выляççĕ
    звезда упала — çалтăр ӳкрĕ
    звезды погасли — çăлтăрсем сӳнчĕç, çăлтăрсем сӳннĕ
    зной — шăрăх
    полуденный зной — кăнтăрлахи шăрăх
    изморозь, иней — пас, тăм
    изморось — тĕтреллĕ çумăр
    осенняя изморось — кĕрхи тĕтреллĕ çумăр
    падает изморось — тĕтреллĕ çумăр çăвать
    иней — пас
    крупинки инея — пас пĕрчисем
    деревья покрыты инеем — йывăçсене пас тытнă
    искра — хĕлхем, вут-хĕм
    искры костра — кăвайт хĕлхемĕсем
    искры летят — вут-хĕм сирпĕнет
    крупа — кĕрпе
    ледяная крупа — юр кĕрпи
    идет снежная крупа — кĕрпе çăвать
    лёд — пăр
    тонкий лёд — çӳхе пăр
    толстый лёд — хулăн пăр
    груда льда — пăр купи
    кусок льда — пăр катăкĕ
    покрыться льдом — пăрланса лар
    ледостав — пăр ларни
    ледоход — пăр кайни
    луна — уйăх
    полет на луну — уйăх çине вĕçни
    диск луны — уйăх çаврашки
    луна на ущербе — уйăх катăлнă
    полная луна — тулли уйăх
    свет луны — уйăх çути
    серп луны — çурла уйăх
    луна светит — уйăх çутатать
    затмение луны — уйăх тĕттĕмленни
    льдина — пăр катăкĕ
    крупная льдина — шултра пăр катăкĕ
    на льдине — пăр кăтăкĕ çинче
    малая медведица — пĕчĕк алтăр çăлтăр
    метелица — çил-тăман, тăман
    метелица метет — çил-тăман вĕçтерет
    метель — тăман
    метель метет — тăман шăлать
    молния — çиçĕм
    гром и молния — аçа çйçĕм
    удар молнии — аçа çапни
    молния сверкает — çиçĕм çиçет
    мороз — сивĕ, тăм
    трескучий мороз — шартлама сивĕ
    мороз ударил — шăнтса лартрĕ, шăнтса лартнă
    небо — пĕлĕт, тӳпе
    голубое небо — сенкер тӳпе, кăвак пĕлĕт
    на небе ни облака — тӳпере пĕр пĕлĕт те çук
    чистое небо — пĕлĕтсĕр тӳпе
    небо затянулось тучами — тӳпе пĕлĕтленчĕ
    облако — пĕлĕт
    кучевые облака — капан пĕлĕтсем
    перистые облака — яка пĕлĕтсем
    слоистые облака — кашталлă пĕлĕтсем
    облака покрыли небо — тӳпене пĕлĕтсем хупласа илчĕç, тӳпене пĕлĕтсем хупласа илнĕ
    пар — пăс
    водяной пар — шыв пăсĕ
    пар идет — пăс тухать
    пламя — çулăм
    пламя пожара — пушар çулăмĕ
    языки пламени — çулăм чĕлхисем
    показалось пламя — çулăм курăнчĕ
    вспыхнуло пламя — çӳлăм хыпса йлчĕ
    погода — çанталăк
    вьюжная погода — вĕçтерекен çанталăк
    жаркая погода — шăрăх çанталăк
    морозная погода — сивĕ çанталăк
    ненастная погода — йĕпе-сапа çанталăк
    пасмурная погода — тĕтреллĕ çанталăк, ăмăр çанталăк
    ясная погода — уяр çанталăк
    хорошая погода — лайăх çанталăк
    погода испортилась — çанталăк пăсăлчĕ, çанталăк пăсăлнă
    погода меняется — çанталăк улшăнать
    стоит жаркая погода — шăрăх çанталăк тăрăть
    стоит ненастная погода — çанталăк йĕпе-сапаллă тăрать
    пожар — пушар, вут-кăвар
    тушить пожар — пушар сӳнтер
    вспыхнул пожар — пушар тухрĕ, пушар тухнă
    в селе возник пожар — ялтă вут тухрĕ, ялта вут тухнă
    остерегаться пожара — вут-кăвартан сыхлан
    природа — çут çанталăк
    живая природа — чĕрĕ çут çанталăк
    неживая природа — чĕрĕ мар çут çанталăк
    окружающая природа — таврари çут çанталăк
    прохлада — сулхăн
    вечерняя прохлада — каç сулхăнĕ
    утренняя прохлада — ир сулхăнĕ
    повеяло прохладой — сулхăн çапрĕ
    пурга — çил-тăмăн, тăман
    поднимается пурга — тăман тухать
    пылинка — тусан пĕрчй
    нет ни пылинки — пĕр тусан пĕрчи те çук
    пыль — тусап
    мягкая пыль — кăпăшка тусан
    клубится пыль — тусан йăсăрланать
    поднимать пыль — тусан вĕçтер, тусан кăлар
    пыль покрыла стол — сĕтеле тусан пуснă
    пыль улеглась — тусăн пӳсăрăнчĕ
    рассвет — шурăмпуç
    брезжит рассвет — шурăмпуç çуталсă килет
    на рассвете — çутăлсан
    роса — сывлăм
    утренняя роса — ирхи сывлăм
    на солнце искрится роса — хĕвел çинче сывлăм хĕлхемленет
    ночью выпала роса — çĕрле сывлăм ӳкрĕ, çĕрле сывлăм ӳкнĕ
    росинка — сывлăм пĕрчй, сывлăм тумламĕ
    снег — юр
    крупитчатый снег — кĕрпеклĕ юр
    кристаллики снега — юр хăрпăкĕсем
    мокрый снег — йĕпе юр, йĕпе тăман
    прошлогодний снег — пĕлтĕрхи юр
    свежевыпавший снег — тин çунă юр
    задерживать снег — юр тыт
    снег искрится на солнце — хĕвел çинче юр ялтăрать
    дороги замело снегом — çула юр шăлса кайнă
    поля покрыл снег — уй-хире юр витсе хунă
    скребать снег — юр хыр
    снегопад — юр çуни
    снеготаяние — юр ирĕлни
    снежинка — юр пĕрчи
    солнце — хĕвел
    весеннее солнце — çурхи хĕвел
    восход солнца — хĕвел тухни
    на восходе солнца — хĕвел тухнă чух
    закат солнца, заход солнца — хĕвел анни
    на закате — хĕвел аннă чух
    затмение солнца — хĕвел тĕттĕмленни
    зимнее солнце — хĕллехи хĕвел
    осеннее солнце — кĕрхи хĕвел
    летнее солнце — çуллахи хĕвел
    лучи солнца — хĕвел пайăркисем
    блик солнца — хĕвел шевли
    пучок солнечных лучей — хĕвел ури
    солнце встает — хĕвел тухать
    солнце сильно палит — хĕвел хĕртсе пăхăть
    солнце сильно припекает — хĕвел хытă çунтарать
    солнце зашло — хĕвел анса ларчĕ, хĕвел анса ларнă
    сосулька — пăр тумламĕ, пăр чĕлхи
    сосулька висит — пăр чĕлхи çакăнса тăрать
    стужа — сивĕ, шартлама
    лютая стужа — хаяр сйвĕ
    туман — тĕтре
    густой туман — çăра тĕтре
    туман дымится — тĕтре мăкăрланать
    туман курится, туман клубится — тĕтре йăсăрланăть
    по земле стелется туман — çĕр çумĕпе тĕтре сарăлăть
    туча — çумăр пĕлĕчĕсем, пĕлĕт
    тучи закрыли небо — тӳпене çӳмăр пĕлĕчĕсем хупăрласа илнĕ, тӳпене çумăр пĕлĕчĕсем хупăрласа илчĕç
    тучи обволокли небо — çумăр пĕлĕчĕсем тӳпене карса илнĕ, çумăр пĕлĕчĕсем тӳпене карса илчĕç
    ураган — çил-тăвăл, тăвăл
    сильный ураган — вăйлă тăвăл
    ураган разбушевался — çил-тăвăл ахăрса кайрĕ
    холод — сивĕ
    зимние холода — хĕл сиввисем

 
Ссылка статьи :: Версия для печати

Последние изменения внес Admin (2005-11-21 11:26:55). Просмотрено: 13836.
Orphus

Баннеры

Счетчики